«Նեպտուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 96.
 
'''Նեպտուն''', [[Արեգակնային համակարգ]]ի ութերորդ և ամենահեռու [[մոլորակ]]ն է։ Նեպտունը հանդիսանում է չորրորդ մոլորակը ըստ [[տրամագիծ|տրամագծի]] մեծության և երրորդը ըստ [[զանգված]]ի: Նեպտունի զանգվածը 17,2 անգամ, իսկ հասարակածի տրամագծի մեծությունը 3,9 անգամ մեծ է Երկրից<ref name="OXFORD">{{cite book|author = Սայմոն Միտտոն, Ժալկին Միտտոն՝|title = Աստղագիտություն|place = Մոսկվա |publisher = Ռոսմեն |year = 1998 |page = 78-79 |pages = 160 |series = ՕՔՍՖՈՐԴ|isbn = 5-257-00345-7}}</ref>:
ՄոլորակըՄոլորակն անվանվել է [[Նեպտուն (դիցաբանություն)|հռոմեական ծովերի աստծո]] պատվին։ Նրա աստղագիտական նշանն է [[Պատկեր:Neptune symbol.svg|20px]], [[Նեպտուն (դիցաբանություն)|Նեպտունի]] եռաժանին։
 
Հայտնաբերվելով [[1846|1846 թ]]<nowiki/>վականի սեպտեմբերի 23-ին<ref name="Hamilton" />, Նեպտունը դարձավ երկրորդ մոլորակը, որը հայտնաբերվել էր [[մաթեմատիկա]]կան հաշվարկների շնորհիվ, այլ ոչ պարբերական դիտարկումների միջոցով։ [[Ուրան (մոլորակ)|Ուրանի]] ուղեծրի չկանխատեսված փոփոխությունների հայտնաբերումը ի հայտ բերեց անհայտ մոլորակի մասին տեսությունը, որի [[ձգողության ուժ]]ի ազդեցությամբ էլ պետք է պայմանավորված լինեին այդ փոփոխությունները։ Նեպտունը հայտնաբերվեց կանխագուշակված դիրքի սահմաններում։ Շուտով, հայտնաբերվեց նաև նրա առաջին արբանյակը՝ [[Տրիտոն (արբանյակ)|Տրիտոնը]], սակայն մնացած 12 արբանյակները, որոնք հայտնի են հիմա, չեն հայտնաբերվել մինչև [[XX դար]]: Նեպտունին հասել է միայն մեկ տիեզերական սարք, «[[Վոյաջեր-2]]», որը անցել է մոլորակի մոտով [[1989]] թվականի [[օգոստոսի 25]]-ին։
 
Նեպտունի կազմվածքը մոտ է [[Ուրան (մոլորակ)|Ուրանին]], և այս երկու մոլորակները կազմվածքով տարբերվում են ավելի խոշոր հսկա մոլորակներից՝ [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտերից]] և [[Սատուրն (մոլորակ)|Սատուրնից]]: Երբեմն, Ուրանն ու Նեպտունը դասում են առանձին կատեգորիայի՝ «[[սառցե հսկա]]ների»<ref>{{cite news|url=http://science.compulenta.ru/559921/|title=Սառցե հսկաների կազմվածքում պետք է լինի գերիոնացված ջրի հզոր շերտ|date=3 սեպտեմբեր 2010|publisher=Կոմպյուլենտա|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 9–ին}}</ref>: Նեպտունի մթնոլորտը, Յուպիտերի և Սատուրնի մթնոլորտերի նման, կազմված է հիմնականում [[ջրածին|ջրածնից]] և [[հելիում]]ից<ref name="Radzini">{{cite book|author =Ջանլուկա Ռադզինի|title = Տիեզերք |place =Մոսկվա |publisher =ԱՍՏ, Աստրել |year = 2002|page = 124-125 |pages = 320|isbn = 5-17-005952-3}}</ref>, [[ածխաջրածին]]ների հետքերով, և հնարավոր է [[ազոտ]]ով, սակայն պարունակում է նաև սառույցների ավելի մեծ մաս՝ ջրային, [[ամոնիակ]]ային, [[մեթան]]ային: Նեպտունի միջուկը, ինչպես և Ուրանինը, կազմված է հիմնականում սառույցներից և լեռնային ապարներից<ref name="Podolak1995">{{cite journal
Տող 120.
}}</ref>:
 
Նեպտունի մթնոլորտում փչում են ամենահզոր քամիներըքամիներն [[Արեգակնային համակարգ]]ի մոլորակների միջև, որոշ գնահատականներով, նրանց արագությունը կարող է հասնել 2100 կմ/ժ<ref name="Suomi1991">{{cite journal
| last=Սուոմի | first=Վ. Ե.
| coauthors=Ս. Ս. Լիմայե; Դ. Ռ. Ջոնսոն | year=1991
Տող 144.
 
== Հայտնաբերման պատմություն ==
Համաձայն էսքիզների, [[Գալիլեո Գալիլեյ]]ը դիտարկել է Նեպտունը դեռ [[1612]] թվականի դեկտեմբերի 28-ին, և հետո [[1613]] թվականի հունվարի 29-ին։ Սակայն երկու դեպքերում էլ Գալիլեյը կարծել է, թե այս մոլորակըմոլորակն անշարժ աստղ է։<ref>{{cite book
| first=Ալան | last=Հիրշֆիլդ
| title=Պարալաքս. Տիեզերքի չափման մրցավազք | year=2001
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նեպտուն» էջից