Հին հունական աղբյուրները նկարագրում են, որ դամբարանը կառուցված էր [[Պասարգադ]]եյի պարտեզում` ծառերի ու դեկորատիվ թփերի միջև: Դամբարանի շուրջ միշտ կային Աքեմենյան պաշտպաններ, ովքեր պահպանում էին կառույցը գողություններից ու վնասներից: Պահապանները դրանք մի խումբ Զրադաշտականներզրադաշտականներ էին , ովքեր ապրում էին առանձին սենյակներում, հնարավոր է նաև քարվանսարաներում:ՆրաqՆրանք գտնվում էին Աքեմենյանների հովանավորության ներքո , իսկ որոշ տվյալներով նրանք ամեն օր որպես աշխատավարձ ստանում էին հաց կամ ալյուր, ինչպես նաև այծ: Ալեքսանդր Մակեդոնացու պարսկական տերություն նվաճման հետևանքով ստեղծված խառնաշփոթից տարիներ անց, երբ պարսկական տերությունը կորցրեց կենտրոնական իշխանությունն ու պահապաններին , [[Կյուրոս Մեծ]]ի դամբարանը քանդվեց , իսկ հարստությունները թալանվեցին: Երբ Ալեքսանդրը հասավ դամբարանի մոտ , նա զարմանք ապրեց նրանից , թե ինչպես է դամբարանը պահպանվել այդքան կատարյալ: Չնայած դամբարանի ավերմանը , Ալեքսանդրը հրամայեց Կասանդրիից Արիստոբուլին լավացնել դամբարանի վիճակը և վերականգնել նրա նախկին տեսքը:
Դամբարանը դիմացել է տարբեր ժամանակների փորձություններին շուրջ 2500 տարի:Դեպի [[Պարսկաստան]] արաբական արշավանքներից և Սասանյան արքայատոհմի անկումից հետո , արաբական զորքերը փորձեցին վերացնել այս պատմական յուրահատուկ արտեֆակտը` այն հիմքով , որ այն դեմ էր մահմեդական կանոնակարգին: Սակայն տեղի բնակիչների լուրջ դիմադրությունը կասեցրեց դամբարանի ավերումը: Այդ ժամանակ պարսիկները գերեզմանը անվանափոխեցին և այն արաբներին ներկայացրին որպես [[Սողոմոն Իմաստուն]]ի մոր գերեզման:
Իրանի շահ և վերջինպաշտոնապես պաշտոնականվերջին միապետ [[Մոհամմադ Ռեզա Փահլավի]]ն Պարսկական տերության 2500 ամյա տոնակատարությունների ժամանակ հարգեց Աքեմենյան թագավորների` հատկապես Կյուրոս Մեծի հիշատակը: Ինչպես [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի]]ն , Իրանի շահը ևս ցանկացավ վերականգնել [[Կյուրոս Մեծ]]ի այդ ժառանգությունը: Բացի դրանից Իրանի շահը շահագրգռված էր պահպանել կայսերական շրջանի բոլոր պատմամշակութային կոթողները:
[[Իրանական հեղափոխություն]]ից հետո Կյուրոս Մեծի դամբարանը իսլամ հեղափոխականների կողմից ենթարկվեց [[վանդալիզմ]]ի : ՅՈւՆԵՍԿՕյի /([[Միավորված ազգերի Կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպություն]]/) կողմից Կյուրոս Մեծի դամբարանն ու հին քաղաք Պասարգադեն ընդգրկվեցին համաշխարհային պատմամշակութային ժառանգության ցանկի մեջ:
