Վիքիպեդիա

«Պյոտր Բարտենև»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
վիքիֆիկացում
Տող 1.
{{Անձ}}
'''Պյոտր Իվանովիչ Բարտենև''' (ռուս.՝ {{lang-ru|Пётр Иванович Бартенев}},  {{ԱԾ}}), ռուս պատմաբան և գրականագետ, [[պուշկինագիտություն|պուշկինագիտության]] հիմնադիր, Չերտկովյան գրադարանի տնօրեն, «Русский архив» պատմական ամսագրի հիմնադիր և հրատարակիչ:
 
 
== Կենսագրություն ==
Պյոտր Իվանովիչ Բարտենևը սերում է [[Բարտենևների]] ազնվական ընտանիքից։ Նրա հայրը՝ փոխգնդապետ Իվան Օսիպովիչը (?—1834), եղել է Կոստրոմայի նահանգից և այնտեղ ունեցել է ոչ մեծ կալվածք Բույսկի և Սոլիգալիչեսկի գավառների սահմանին: Ինչպես Պյոտր Բարտենև հիշում է, «մեր ունեցվածքը շատ էր և առանց պարտքերի, ընդհակառակը՝ մեր հարևաններին օգնելու հնարավորությամբ», սակայն «1837 թվականին սկսվեց մեր կործանումը իմ ավագ քրոջ՝ Ապոլինարիայի՝ Պլատոն Ալեքսանդրովիչ Բարսուկովի հետ ամուսնությամբ <…> և չնայած նա հայրը լավ կալվածք ուներ Վլադիմիրի նահանգի Մերինկովսկի շրջանում, բայց նախընտրեց ապրել մեր հաշվին մինչև 1846 թվականը՝ աստիճանաբար կործանելով մեր բարեկեցությունը և գաղտնի կերպով կատարելով գնման կայքագիր իր անունով, երբ մայրիկը նրա կնոջն ու իր սիրելիին որպես օժիտ գնեց Ալեքսեևկա գյուղակը»:▼
 
Պ. Ի. Բարտենևը ծնվել է Կորոլևշչինա գյուղում (ներկայում՝ Գրյազի քաղաքի ծայրամասը, [[Բայրոգա (գետ)|Բայրոգա]] գետի ափին), որտեղ ընտանիքն անցկացնում էր ամռան ամիսները, իսկ ձմռանը նրանք ապրում էին [[Լիպեցկ|Լիպեցկում]]: Նրա ավագ եղբայրը՝ Միխայիլը, որ իրենից մեծ էր երեք տարով, 1849 թվականին ավարտել է [[Սանկտ Պետերբուրգ|Պետերբուրգի]] 2-րդ կատեդային կորպուսը: ▼
▲Պյոտր Իվանովիչ Բարտենևը սերում է Բարտենևների ազնվական ընտանիքից։ Նրա հայրը՝ փոխգնդապետ Իվան Օսիպովիչը (?—1834), եղել է Կոստրոմայի նահանգից և այնտեղ ունեցել է ոչ մեծ կալվածք Բույսկի և Սոլիգալիչեսկի գավառների սահմանին: Ինչպես Պյոտր Բարտենև հիշում է, «մեր ունեցվածքը շատ էր և առանց պարտքերի, ընդհակառակը՝ մեր հարևաններին օգնելու հնարավորությամբ», սակայն «1837 թվականին սկսվեց մեր կործանումը իմ ավագ քրոջ՝ Ապոլինարիայի՝ Պլատոն Ալեքսանդրովիչ Բարսուկովի հետ ամուսնությամբ <…> և չնայած նա հայրը լավ կալվածք ուներ Վլադիմիրի նահանգի Մերինկովսկի շրջանում, բայց նախընտրեց ապրել մեր հաշվին մինչև 1846 թվականը՝ աստիճանաբար կործանելով մեր բարեկեցությունը և գաղտնի կերպով կատարելով գնման կայքագիր իր անունով, երբ մայրիկը նրա կնոջն ու իր սիրելիին որպես օժիտ գնեց Ալեքսեևկա գյուղակը»:
 
Պյոտր Բարտենևը ոսկե մեդալով ավարտել է Ռյազանի գիմնազիան (1847) և [[Մոսկվայի պետական համալսարան|Մոսկվայի համալսարանի]] պատմաբանասիրական ֆակուլտետի բանասիրական բաժինը (1851): Ուսանողության տարիներին նա կազմել է «Հին ռուսական տարեգրությունների լեզվի բառարանը» (ռուս.՝ {{lang-ru|«Словарь языка древних русских летописей»}}), նախապատրաստել «Նեստորովյան տարեգրության լեզվի և վանկի մասին զեկույցը» (ռուս.՝ {{lang-ru|«Рассуждение о языке и слоге Несторовой летописи»}}) զեկույցը և կատարել թարգմանություններ տարբեր լեզուներից: ▼
▲Պ. Ի. Բարտենևը ծնվել է Կորոլևշչինա գյուղում (ներկայում՝ Գրյազի քաղաքի ծայրամասը, Բայրոգա գետի ափին), որտեղ ընտանիքն անցկացնում էր ամռան ամիսները, իսկ ձմռանը նրանք ապրում էին Լիպեցկում: Նրա ավագ եղբայրը՝ Միխայիլը, որ իրենից մեծ էր երեք տարով, 1849 թվականին ավարտել է Պետերբուրգի 2-րդ կատեդային կորպուսը:
 
1856 թվականին թագավոր Ալեքսեյ Միխայլովիչի նամակների հավաքածուի հրապարակումից հետո մտերմացել է առավել հայտնի սլավոնաֆիլների, հատկապես [[Ակսակովներ|Ակսակովների]] հետ: 1859-1873 թվականներին նա ղեկավարել է Չերտկովի անվան գրադարանը: Պատմական հարցերի շուրջ նա խորհուրդներ է տվել [[Լև ՏոլստոյինՏոլստոյ]]ին «[[Պատերազմի և խաղաղություն]]» վեպը գրելու ժամանակ: ▼
▲Պյոտր Բարտենևը ոսկե մեդալով ավարտել է Ռյազանի գիմնազիան (1847) և Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետի բանասիրական բաժինը (1851): Ուսանողության տարիներին նա կազմել է «Հին ռուսական տարեգրությունների լեզվի բառարանը» (ռուս.՝ «Словарь языка древних русских летописей»), նախապատրաստել «Նեստորովյան տարեգրության լեզվի և վանկի մասին զեկույցը» (ռուս.՝ «Рассуждение о языке и слоге Несторовой летописи») զեկույցը և կատարել թարգմանություններ տարբեր լեզուներից:
 
Համագործակցել է մոսկովյան ամսագրերի հետ, հրապարակել է մի շարք հոդվածներ, այնուհետև մենագրություններ՝ նվիրված [[Ալեքսանդր ՊուշկինինՊուշկին]]ին: Գրի է առել Պուշկինի մասին ժամանակակիցների պատմությունները, որոնք ներկայում համարվում են սկզբնաղբյուր: Պավել Անենկովի հետ մասին համարվում է պուշկինագիտության հիմնադիրը: ▼
▲1856 թվականին թագավոր Ալեքսեյ Միխայլովիչի նամակների հավաքածուի հրապարակումից հետո մտերմացել է առավել հայտնի սլավոնաֆիլների, հատկապես Ակսակովների հետ: 1859-1873 թվականներին նա ղեկավարել է Չերտկովի անվան գրադարանը: Պատմական հարցերի շուրջ նա խորհուրդներ է տվել Լև Տոլստոյին «Պատերազմի և խաղաղություն» վեպը գրելու ժամանակ:
 
1863 թվականից Բարտենևը հրապարակել է ««Русский архив»» ամսագիրը, որում տպագրվում էին պատմական և գրական-կենսագրական նյութեր: Ի լրումն այդ հրատարակությանը տպագրվել են «Осмнадцатый век» (1868-1869) և «Девятнадцатый век» (1872) փաստաթղթերի հավաքածուները, ինչպես նաև իշխան Մ. Ս. Վորոնցովի արխիվի 40 հատորները: ▼
▲Համագործակցել է մոսկովյան ամսագրերի հետ, հրապարակել է մի շարք հոդվածներ, այնուհետև մենագրություններ՝ նվիրված Ալեքսանդր Պուշկինին: Գրի է առել Պուշկինի մասին ժամանակակիցների պատմությունները, որոնք ներկայում համարվում են սկզբնաղբյուր: Պավել Անենկովի հետ մասին համարվում է պուշկինագիտության հիմնադիրը:
 
Իր կյանքի վերջում Բարտենևը զբաղեցրել է ծայրահեղ աջակողմյան դիրք, միացել Ռուս մարդկանց միությանը<ref>[http://www.rusk.ru/st.php?idar=103913 Андрей Иванов. «Смерти я не страшусь». ]</ref>: Պյոտր Բարտենևը մահացել է 1912 թվականի հոկտեմբերի 22-ին (նոր տոմարով՝ նոյեմբերի 4) Մոսկվայում։ Թաղված է Մոսկվայի Նովոալեքսեևյան վանքի գերեզմանոցում<ref>[http://abrikosov-sons.ru/domovoy_hram. Домовой храм]</ref>: «Русский архив»-ի հրատարակությունը շարունակել է նրա թոռը՝ Պ. Ս. Բարտենևը:▼
▲1863 թվականից Բարտենևը հրապարակել է ««Русский архив»» ամսագիրը, որում տպագրվում էին պատմական և գրական-կենսագրական նյութեր: Ի լրումն այդ հրատարակությանը տպագրվել են «Осмнадцатый век» (1868-1869) և «Девятнадцатый век» (1872) փաստաթղթերի հավաքածուները, ինչպես նաև իշխան Մ. Ս. Վորոնցովի արխիվի 40 հատորները:
 
▲Իր կյանքի վերջում Բարտենևը զբաղեցրել է ծայրահեղ աջակողմյան դիրք, միացել Ռուս մարդկանց միությանը: Պյոտր Բարտենևը մահացել է 1912 թվականի հոկտեմբերի 22-ին (նոր տոմարով՝ նոյեմբերի 4) Մոսկվայում։ Թաղված է Մոսկվայի Նովոալեքսեևյան վանքի գերեզմանոցում: «Русский архив»-ի հրատարակությունը շարունակել է նրա թոռը՝ Պ. Ս. Բարտենևը:
 
== Երեխաներ ==
1859 թվականի սեպտեմբերին Պյոտր Բարտենևն ամուսնացել է Սոֆյա Դանիլովնա Շպիգոցկայայի հետ (1843-1920), որ Վորոնեժի պաշտոնաթող մայորի դուստր էր: Բարտենևերը ընտանիքը մեծ էր․էր<ref>[http://kraeved48.ru/node/156 Семья П. И. Бартенева | Липецкое областное краеведческое общество<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>․ որդիիները՝ [[Յուրի]] (1866-1908), Սերգեյ (1863-1930, դաշնակահար, երաժշտության ուսուցիչ Նիկոլաևյան ինստիտուտում, Ն․ Ս․ Բարտենևի հայրը), [[Վասիլի]], Ալեքսանդր, Մարկ, Կիրիլ, Ֆեոդոր, դուստրերը՝ Նատալյա, Նադեժդա, Տատյանա, Ելենա:▼
 
▲1859 թվականի սեպտեմբերին Պյոտր Բարտենևն ամուսնացել է Սոֆյա Դանիլովնա Շպիգոցկայայի հետ (1843-1920), որ Վորոնեժի պաշտոնաթող մայորի դուստր էր: Բարտենևերը ընտանիքը մեծ էր․ որդիիները՝ Յուրի (1866-1908), Սերգեյ (1863-1930, դաշնակահար, երաժշտության ուսուցիչ Նիկոլաևյան ինստիտուտում, Ն․ Ս․ Բարտենևի հայրը), Վասիլի, Ալեքսանդր, Մարկ, Կիրիլ, Ֆեոդոր, դուստրերը՝ Նատալյա, Նադեժդա, Տատյանա, Ելենա:
 
 
== Աշխատություններ ==
* Пушкин в Южной России, М., 1862, [http://lib.pushkinskijdom.ru/LinkClick.aspx?fileticket=fj2JW-foDcs%3d&tabid=10183 2 изд., 1914.]▼
 
* Рассказы о Пушкине, записанные со слов его друзей П. И. Бартеневым в 1851—1860 годах, Л., 1925.▼
▲Пушкин в Южной России, М., 1862, 2 изд., 1914.
▲Рассказы о Пушкине, записанные со слов его друзей П. И. Бартеневым в 1851—1860 годах, Л., 1925.
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
 
== Գրականություն ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Бартенев, Петр Иванович}}
«Бартенев, Петр Иванович». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
* {{книга |автор = |часть = |заглавие = Краткая литературная энциклопедия. В 9-ти томах. — |ссылка = |ответственный = |место = М.: |издательство = Советская энциклопедия, |год = 1962. — Т. |том = 1. — С. |страницы = 462-463. |страниц = |тираж = }}
 
Зайцев А. Д. Пётр Иванович Бартенев / Предисловие С. О. Шмидта. — М.: Московский рабочий, 1989. — 176 с. — (История Москвы: портреты и судьбы). — 39 000 экз. — ISBN 5-239-00167-7
* {{книга
Бартенев П. И. Воспоминания // Российский Архив: История Отечества в свидетельствах и документах XVIII—XX вв.: Альманах. — М.: Студия ТРИТЭ: Рос. Архив, 1994. — [Т.] 1. — С. 47—95.▼
|автор = Зайцев А. Д.
Шикман А. П. Деятели отечественной истории: Биографический справочник. — М.: АСТ, 1997. — ISBN 5-15-000087-6, ISBN 5-15-000089-2▼
|заглавие = Пётр Иванович Бартенев
Зайцев А. Д. Пётр Иванович Бартенев и журнал «Русский архив» / А. Д. Зайцев; Археографическая комиссия РАН. — М.: АО «Московские учебники и Картолитография», 2001. — 280 с. — 2 000 экз. — ISBN 5-7853-0149-0 (в пер.)
|ссылка =
Կաղապար:Православная энциклопедия▼
|ответственный = Предисловие С. О. Шмидта
Ахметьева Н. П., Ахметьев М. А. Издатель журнала «Русский архив» Пётр Иванович Бартенев, его предки и потомки. Липецк : Липецкое обл. краеведч. о-во, 2010. 223 с. (Записки Липецкого областного краеведческого общества; Вып. 8)▼
|место = М.
|издательство = Московский рабочий
|год = 1989
|страниц = 176
|серия = История Москвы: портреты и судьбы
|isbn = 5-239-00167-7
|тираж = 39&nbsp;000
}}
▲* ''Бартенев П. И.'' [http://feb-web.ru/feb/rosarc/ra1/ra1-047-.htm Воспоминания] // Российский Архив: История Отечества в свидетельствах и документах XVIII—XX вв.: Альманах. — М.: Студия ТРИТЭ: Рос. Архив, 1994. — [Т.] 1. — С. 47—95.
* {{книга
|автор = Шикман А. П.
▲Шикман |заглавие А. П. = Деятели отечественной истории: Биографический справочник. — М.: АСТ, 1997. — ISBN 5-15-000087-6, ISBN 5-15-000089-2
|ссылка =
|ответственный =
|место = М.
|издательство = АСТ
|год = 1997
|страницы =
|страниц =
|isbn = 5-15-000087-6, ISBN 5-15-000089-2
|тираж =
}}
* {{книга
|автор = Зайцев А. Д.
|заглавие = Пётр Иванович Бартенев и журнал «Русский архив»
|ссылка =
|ответственный = А. Д. Зайцев; Археографическая комиссия РАН
|место = М.
|издательство = АО «Московские учебники и Картолитография»
|год = 2001
|страницы =
|страниц = 280
|isbn = 5-7853-0149-0
|тираж = 2&nbsp;000
}} (в пер.)
▲Կաղապար:* {{Православная энциклопедия|77626|Бартенев|4|367—368}}
▲* ''Ахметьева Н. П., Ахметьев М. А.'' Издатель журнала «Русский архив» Пётр Иванович Бартенев, его предки и потомки. Липецк  : Липецкое обл. краеведч. о-во, 2010. 223 с. (Записки Липецкого областного краеведческого общества; Вып. 8)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Պյոտր_Բարտենև» էջից