«Կիրակոս Աղբակեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 18.
'''Կիրակոս Աղբակեցի''' (Կիրակոս քահանա), [[14-րդ դար]]ի 1-ին կեսի հայ գրիչ և [[Մանրանկարչություն|մանրանկարիչ]]։
Ապրել և ստեղծագործել է [[Վասպուրական]]ի [[Աղբակ]] գյուղաքաղաքում։
== Ստեղծագործությունը ==
Հայտնի են Կիրակոս Աղբակեցու կողմից գրված կամ նկարազարդված ինը ձեռագիր մատյաններ։ Դրանցից վեցը պահվում են [[Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան]]ում (ձեռ. 2929, 9423, 4817, 2745, 4311, 5469), երեքը՝ արտասահմանյան հավաքածուներում (Նոր Ջուղայի Ս. Ամենափրկիչ վանք՝ ձեռ. 481, Բեռլինի ազգային գրադարան՝ Hs. or. 10910 [http://digital.staatsbibliothek-berlin.de/werkansicht?PPN=PPN68395735X&PHYSID=PHYS_0050] եւ Հալեպի Քառասուն մանկանց վանք՝ ձեռ. 33)։ Ձեռագրերի պահպանված նկարազարդումներից պարզ է դառնում, որ Կիրակոսը պատկերման համար անդրադարձել է հիմնականում տոնական շարքի տեսարաններին (Ավետում, Ծնունդ, Տյառնընդառաջ, Մկրտություն, Պայծառակերպություն, Ղազարոսի հարությունը), ընդ որում՝ դրանցում ամբողջական շարքը բացակայում է, փոխարենը կան հավելումներ (Քրիստոսի բժշկությունները, Տիրամայրը Մանկան հետ, աշխարհիկ անձանց պատկերներ): Ընդունված կանոնի համաձայն բնագրային տեքստը նախորդված է խորաններով, իսկ յուրաքանչյուր Ավետարան սկսվում է ավետարանչի դիմանկարով: Միայն 1338 թ. Ավետարանում ականատեսն եք դառնում Քրիստոսի երկրային գործունեության և հրաշագործությունների պատկերների ընդարձակ շարքին: Պահպանված նկարազարդումների ոչ կապակցված լինելը ենթադրել է տալիս, թե բոլոր ձեռագրերի նկարազարդման համակարգը և տեսարանների ընտրությունը նույնն է եղել, պարզապես դրանք մեզ չեն հասել:
Կիրակոս Աղբակեցու անվան հետ է առնչվում [[Վասպուրական]]ի մանրանկարչության դպրոցի ինքնատիպ ճյուղավորումներից մեկը։ Նրա պատկերած կերպարներն ու առարկաները խիստ պարզեցված են։ Արտահայտման հիմնական միջոցը՝ գիծը, առավելապես ենթարկված է զարդային կառուցվածքին։ Մանրանկարների ոճավորումն ու թափանցիկ գուներանգը արևելյան արվեստի հրապույրն ունեն։ Ակնհայտ է, որ նկարիչը միջնորդավորված կերպով ազդված է եղել [[Սիմեոն
== Ձեռագիր մատյանների ցանկ ==
|