«Մանհեթեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
No edit summary
Տող 33.
'''Մանհեթեն''' ({{lang-en|Manhattan}}, <span class="IPA audiolink nounderlines">[http://www.m-w.com/cgi-bin/audio.pl?ggmanh01.wav=Manhattan Manhattan]</span>), [[ԱՄՆ]]-ի [[Նյու Յորք (նահանգ)|Նյու Յորք]] նահանգի 62 վարչական միավորներից մեկը։ [[Նյու Յորք]] քաղաքի պատմական կենտրոնն է և նրա հինգ վարչական միավորներից (բորո) մեկը։ Բացի Մանհեթեն կղզուց, բորոն իր մեջ ներառում է նաև մի քանի ոչ մեծ կղզիներ՝ Ռուզվելտի կղզին, Ռենդալի և Ուորդի կղզիները, Էլլիս կղզին, Լիբերթի կղզին, Նահանգապետների կղզին, ինչպես նաև երկու շատ փոքր կղզիներ՝ Բելմոնթ Այլենդը և Միլ Ռոք կղզիները։
 
Նյու Յորք շրջանի մակերեսը, որի մեջ մտնում է Մանհեթենը, կազմում է 59,47 կմ²:։ Մանհեթեն կղզու տարածքը կազմում է 58,8 կմ²:։ Բնակչությունը [[2014]] թվականի դրությամբ կազմում է 1,636,268 մարդ<ref name=ManhattanQuickFacts>{{cite web|url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/36/36061.html|title=New York County (Manhattan Borough), New York State & County QuickFacts|publisher=U.S. Census Bureau|accessdate=ապրիլի 5, 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www2.census.gov/prod2/decennial/documents/1850a-02.pdf|title=Census|publisher=United States Census}} page 36</ref><ref>{{cite web|url=http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0027/twps0027.html|title=Population of the 100 largest cities and other urban places in the United States: 1790 to 1990|author=Campbell Gibson|publisher=United States Bureau of the Census}}</ref>:։
 
Մանհեթենը [[ԱՄՆ]]-ի ամենափոքր և ամենախիտ բնակեցված շրջաններից մեկն է։ Շրջկենտրոնը [[Նյու Յորք Սիթի (Նյու Յորք)|Նյու Յորք Սիթի]] բնակավայրն է։ Կազմավորվել է [[1683]] թվականին։
 
Մանհեթենում են գտնվում ամենաբարձր երկնաքերերը, որոնցից են [[Էմփայր Սթեյթ Բիլդինգ]]ը, [[Քրայսլեր Բիլդինգ]]ը, [[Վուլվորթ Բիլդինգ]]ը, [[ՄետԼայֆ Թաուեր]]ը, [[Ուոլ-սթրիթ 40]]-ը, [[Ռոքֆելերյան կենտրոն]]ը<ref>{{cite web|url=http://buildingdb.ctbuh.org/?do=city&city=NYC&country=US|title=Buildings in New York City|publisher=Council on Tall Buildings and Urban Habitat|accessdate=հունիսի 8, 2011}}</ref>:։
 
== Անվանում ==
=== Անվան ծագումնաբանություն ===
''Մանհեթեն'' անվանումը ի հայտ է եկել ''մանա-հաթա'' բառից, որը [[ալգոնկինյան լեզուներ]]ից մեկից թարգմանաբար նշանակում է «ժայռոտ կամ փոքր կղզի»<ref name=Mannahatta>{{cite news|author=Holloway, Marguerite|url=http://www.nytimes.com/2004/05/16/nyregion/urban-tactics-i-ll-take-mannahatta.html |title=Urban tactics; I'll Take Mannahatta|work=The New York Times|date= մայիսի 16, 2004|accessdate=հունիսի 30, 2009}} "He could envision what Henry Hudson saw in 1609 as he sailed along Mannahatta, which in the Lenape dialect most likely meant ''island of many hills.''"</ref>:։ Առաջին անգամ այն հիշատակվել է [[Ռոբերտ Ժուե]]ի ({{lang-fr|Robert Juet}}) օրագրում, որը [[1609]] թվականի [[հոկտեմբերի 2]]-ից «Կիսալուսին» կոչվող զբոսանավի սպա էր<ref>{{cite book |url = http://documents.nytimes.com/robert-juet-s-journal-of-hudson-s-1609-voyage#document/p16 |title= Juet's Journal of Hudson's 1609 Voyage, from the 1625 Edition of ''Purchas His Pilgrimes'' |work= The New York Times |year= 2006 |origyear= 1625 |first= Robert |last= Juet |page= 16 |publisher= The New Netherland Museum |others= Translated by Brea Barthel}}</ref>:։
 
Քարտեզի վրա [[1610]] թվականից «Մանա-հաթա» բառը հիշատակվում է երկու անգամ՝ [[հնդկացիներ]]ի կողմից Մանահաթա այստեղ կոչվել էր ցեղ, որը բնակվում էր գետաբերանի մոտ, որը հետագայում կոչվել է [[Հուդզոն (գետ)|Հուդզոն]]:։ [[1625]] թվականին Վեստ-Ինդիական կազմակերպության տնօրեն Յոհաննես դե Լատը ({{lang-nl|Johannes de Laet}}) իր «Նոր Աշխարհ» գրքում այդ գետը անվանել է «Մանահաթա», իսկ նույն գրքի [[1630]] թվականի հրատարակչության մեջ նա գրում է Մանհաթաս կղզու մասին։
 
== Աշխարհագրություն ==
Մանհեթեն կղզին գտնվում է Ափփեր Նյու Յորք Բեյ ծովախորշի մեջ Հուդզոն գետի մեջ թափվելու վայրից ոչ հեռու։ Մայրցամաքից, որտեղ գտնվում է [[Բրոնքս շրջան (Նյու Յորք)|Բրոնքս շրջան]]ը, հյուսիս-արևելքում Մանհեթենը բաժանվում է [[Հարլեմ (գետ)|Հարլեմ]] գետով, [[Լոնգ Այլենդ]] կղզուց արևելքում և հարավ-արևելքում՝ [[Իսթ Ռիվեր]] նեղուցով։
 
Մանհեթեն կղզու չափսերն են՝ 21 կմ երկարություն և 3,7 կմ լայնություն ամենալայն հատվածում, մակերեսը՝ 58,8 կմ²:։ Մանհեթեն բորոն ունի 87,5 կմ² մակերես, որոնցից 59,5 կմ²-ին՝ ցամաք է, 28,0 կմ²-ին կամ 32%-ը՝ ջրային տարածություն։
 
== Կլիմա ==
Մանհեթենը գտնվում է [[խոնավ կլիմա|խոնավ մերձարևադարձային]] կլիմայական գոտում ([[Կյոպենի կլիմաների դասակարգում]])<ref name="Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A">{{cite web|url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/Koppen_World_Map_%28retouched_version%29.png|title=World Map of Köppen-Geiger climate classification|author=Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A|publisher=The University of Melbourne|accessdate=ապրիլի 26, 2013}}</ref><ref name="newyorkpolonia.com">{{cite web|url=http://www.newyorkpolonia.com/index.php?sitelg=en&p=localinfo |title=New York Polonia Polish Portal in New York|publisher=NewYorkPolonia.com |accessdate=ապրիլի 26, 2013}}</ref>:։ Կղզային դիրքի շնորհիվ, Մանհեթենում ջերմաստիճանը ձմռանը ավելի բարենպաստ է, քան մոտակա շրջաններում, որոնք ավելի հեռու են ափից։ Տարեկան թափվում է 63,5-88,9 սմ ձյուն<ref name="National Weather Service Climate">{{cite web|title=New York, NY|publisher=NOAA |url= http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=okx|accessdate=դեկտեմբերի 31, 2012}}</ref>:։ Գարունը և աշունը Մանհեթենում մեղմ է, ամառը բավականին շոգ է և խոնավ։ 32&nbsp;°C և ավելի բարձր ջերմաստիճամբ շոգ օրերի թիվը սեզոնին հասնում է 18-25-ի։
 
== Պատկերասրահ ==
Տող 62.
 
== Աղբյուրներ ==
* Oliver A. Rink. Holland on the Hudson:Hudson։ An Economic and Social History of Dutch New York.— Ithaca, NY:NY։ Cornell, 1986.— ISBN 0-8014-1866-6
* Տվյալներ ԱՄՆ վիճակագրության բյուրոյի կայքում։ 2000 Census Special Tabulation. New York City Department of City Planning (Dec. 2005)
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մանհեթեն» էջից