«Նորմաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 1.
[[Պատկեր:1000-1100, Norman. - 033 - Costumes of All Nations (1882).JPG|thumb|250px|Նորմաններ, 1000–1100 թթ.]]
'''Նորմաններ''' ({{lang-fr|Normands}}; {{lang-la|Nortmanni}}), [[ժողովուրդ]], ովքեր 10 և 11-րդ դարերում բնակվում էին [[Նորմանդիա]]յում։ Վերջինս իր անվանումն ստացել է այս ժողովրդի անունից։ Նախնական շրջանում նրանք [[վիկինգ]] [[ծովահեն]]ներ էին [[Դանիա]]յից, [[Նորվեգիա]]յից և [[Իսլանդիա]]յից, ում Արևմտյան [[Ֆրանկիա]]յի արքան տվեց տարածք իր պետության հյուսիսում վասալության դիմաց<ref name="Norman">{{cite web |url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/418283/Norman |title=Նորման|work= Encyclopædia Britannica}}</ref>։ Սերնդեսերունդ խառնվելով տեղբնիկտեղաբնիկ ֆրանկ և գալլա-հռոմեացիների հետ, վիկինգների այս հետնորդները դարձան Ֆրանկիայի [[Կարոլինգներ|Կարոլինգյան]] մշակույթի կրող։ Արդյունքում 10-րդ դարի սկզբին ձևավորվեց նորմանական ինքանգիտակցություն, որը շարունակվեց ձևափոխվել եկող դարերի ընթացքում<ref name="Norman" /><ref>{{Citation | first = M | last = Chibnall | title = Բանավեճ նորմանական նվաճման շուրջ | year = 1999 | page = 2 | quote = Նորմանդիայում նվաճող հյուսիսային մարդիկ ձուլվեցին...տեղաբնիկ ֆրանկ և գալլ-հռոմեական ժողովուրդների հետ...}}</ref>։ Նրանց անում անունը գալիս է հին ֆրանկական "Nortmann"-ից, որը նշանակում է հյուսիսի մարդ։
 
Նորմաններն ունեցան խոշոր մշակութային, քաղաքական և ռազմական դեր [[Միջնադարյան Եվրոպա]]յում և նույնիսկ [[Մերձավոր Արևելք]]ում։ Նրանք հայտնի էին իրենց ռազմական բարձր ոգու և վերջիվերջո նաև իրենց քրիստոնեական բարոյականության համար։ Ընդունելով [[կաթոլիկություն]], նորմանները դարձան վերջինիս մեծագույն պաշտպաններից մեկը<ref name="Norman" />։ Նրանք ընդունեցին տեղաբնիկների գալլա-ռոմանական լեզուն, և իրենց բարբառը հայտնի դարձավ որպես [[նորմանական ֆրանսերեն]]։ [[Նորմանդիայի դքսություն]]ը, որը ենթարկվում էր [[Ֆրանսիա]]յի արքային, [[միջնադար]]ի հզորագույն պետական կազմավորումներից էր<ref name=searle>Էլեանոր, Սիրլ, Գիշատչային բարեկամություն և նորմանական ուժի ստեղծումը 840-1066 թթ. ({{lang-en|Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066}}) (University of California Press, Բերքլի, 1988), էջ. 89</ref> Հիմնական հայտնի են որպես հիանալի զինվորներ, հատկապես ահ ու սարսափ էր տարածում նորմանական ծանր հեծելազորը։ Նորմանները հայտնի են նաև իրենց [[Ռոմանական ճարտարապետություն|յուրահատուկ ճարտարապետական ոճով]] և երաժշտական ավանդույթներով։ Հետագայում նորմանները հիմնեցին [[Սիցիլիայի թագավորություն]]ը, նվաճեցին [[Անգլիա]] և մասնակցելով [[խաչակրաց արշավանքներ]]ին հիմնեցին [[Անտիոքի դքսություն]]ը, հասան մինչև [[Կանարյան կղզիներ]] և մեծ քանակով ծառայում էին [[Բյուզանդական կայսրություն|բյուզանդական]] բանակում։