|
Բուժման և հետազոտման մանիպուլացիաների կատարման համար, օրինակ՝ համակարգչային տոմոգրաֆիայի ղեկավարմամբ ողնուղեղի պունկցիա։
Համակարգչային տոմոգրաֆիան ցուցված է՝ կենտրոնական նյարդային համակարգի բնածին անոմալիաների, ուռուցքների, գանգուղեղային կամ ողնուղեղային վնասվածքների և ինֆեկեկցիաների կասկածի դեպքում։ Համակարգչային տոմոգրաֆիան գերազանցում է մագնիսական-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիային սուր տրավմաներ և ոսկրային անոմալիաների ախտորոշման ժամանակ։Համակարգչային տոմոգրաֆիան, երբ համեմատվում է մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիառեզոնսային տոմոգրաֆիայի հետ համարվում է՝ ավելի արագ, ավելի մատչելի և որոշ դեպքերում ավելի հասանելի ախտորոշիչ մեթոդ։
Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիա (ՄՌՏ)-` ներքին օրգանների և հյուսվածքների տոմոգրաֆիկ հետազոտման մեթոդ է։ Միջուկային մագնիսկական- ռեզոնանսի ֆիզիկական արտահայտման օգտագործմամբ՝ մեթոդը հիմնված է ջրածնի ատոմների միջուկների էլէկտրամագնիսկական պատասխանի չափման վրա՝ հաստատուն բարձր լարմամբ մագնիսկական դաշտում որոշակի էլեկտրամագնիսական ալիքներ համադրության ազդեցությամբ։ Ճառագայթման ախտորոշման այլ մեթոդների համեմատությամբ՝ մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիայի գլխավոր առավելությունը համարվում է իոնիզացնող ճառագայթման բացակայությունը և հետևաբար կողմնակի էֆֆեկտներէֆեկտներ առաջացնող ռիսկի բացակայությունը, որոնցով պայմանավորված է(չնչին քանակությամբ) ռենտգեն ճառագայթման ազդեցությունը։ Մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիան թույլ է տալիս հետազոտությունը կատարել բոլոր հարթություններում՝ հաշվի առնելով հիվանդի մարմնի անատոմիական յուրահատկությունները և անհրաժեշտության դեպքում ստանալ եռաչափ պատկեր, որպեսզի ճշգրիտ գնահատվի տարբեր համակարգերի փոխհարաբերությունը։ Մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիան օժտված է փափուկ հյուսվածքների բարձր կոնտարստությամբ, այսինքն ներքին օրգանները <անթափանց> են հետազոտության համար և հնարավորություն է տրվում հայտնաբերել և բնութագրել պրոցեսները, որոնք զարգանում են մարդու օրգանիզմի տարբեր օրգաններում և հյուսվածքներում։ Ավելին՝ մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիան համարվում է միակ հասանելի ախտորոշիչ մեթոդը, որը օժտված է բարձր զգայունությամբ և սպեցիֆիկությամբ՝ այտուցների և ոսկրային հյուսածքների ինֆիլտրացիայի հաըտնաբերմանհայտնաբերման ժամանակ։ Պատմաբանորեն առաջին անգամ մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիայով հետազոտվել է գլխուղեղը՝ նյարդաբանության հիվանդությունների ածտորոշմանախտորոշման մեջ բացելով նոր հորիզոններ։ Այսօր մագնիսական- ռեզոնսային տոմոգրաֆիան համարվում է հիմնական նեյրովիզուալիզացիայի մեթոդը՝ տեղափոխվելով համակարգչային տոմոգրաֆիայինտոմոգրաֆիայի երկրորդ պլան։
Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիաի մեթոդի հայտնագործման համար 2013 թվականի [[Պիտեր Մենսֆիլդ]]ը և [[Պոլ Լոտերբուր]]ը ստացան [[Նոբելյան մրցանակ]]։ Մագնիսական-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի ստեղծման գործում ներդրում է կատարել հայկական ծագում ունեցող [[Ռեյմոնդ Դամադյան]]ը՝ մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիաի դրույթների առաջին հայտնագործողներից մեկը, մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիաի պատենտի կրող և առաջին կոմերցիոն մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիա սկաների ստեղծողը։ Տոմոգրաֆիան թույլ է տալիս կատարել բարձր որակով գլխուղեղի, ողնուղեղի և այլ օրգանների վիզուալիզացիա։ Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիայի նորագույն մեթոդները թույլ են տալիս ոչ ինվազիվ(առանց միջամտության) հետազոտել օրգանների ֆունկցիան, չափել արյան հոսքի արագությունը, ողնուղեղային հեղուկի հոսքը, որոշել հյուսվածքների դիֆուզիայի մակաևդակը, աշխատանքի ժամանակ տեսնել գլխուղեղի կեղևի ակտիվացիան, որի համար պատասխան է տալիս կեղևի որոշակի հատվածը։ ▼
Մագնիսական-ռեզոնանսային անգիոգրաֆիա- անոթների պատկերի ստացման մեթոդ է մագնիսկական-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի օգնությամբ։ Հետազոտությունը անցկացվում է տոոգրաֆի վրա մագնիսական դաշտի լարվածությամբ, ոչ պակաս 1.0 Տեսլա։Մագնիսական-ռեզոնանսային անգիոգրաֆիայի մեթոդը թույլ է տալիս գնահատել արյան հոսքի ինչպես անատոմիական, այնպես էլ ֆունկցիոնալ առանձնահատկությունները։ Հիմնված է գանգի տարբերակմանը շարժուն հյուսվածքի(արյան) մոտ շրջակա անշարժ հյուսվածքների նկատմամբ, որը թույլ է տալիս ստանալ անոթների պատկեր առանց որևէ ռենտգեն կոնտրաստային նյութերի։ Ավելի հստակ պատկեր ստանալու համար կիրառվում են հատուկ կոնտրաստ նյութեր պարամագնետիկային հոսքի վրա (գադոլինիում)։ ▼▲Մագնիսական - ռեզոնսային տոմոգրաֆիաի մեթոդի հայտնագործման համար 2013 թվականի [[Պիտեր Մենսֆիլդ]]ը և [[Պոլ Լոտերբուր]]ը ստացան [[Նոբելյան մրցանակ]]։ Մագնիսական - ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի ստեղծման գործում ներդրում է կատարել հայկական ծագում ունեցող [[Ռեյմոնդ Դամադյան]]ը՝ մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիաիտոմոգրաֆիայի դրույթների առաջին հայտնագործողներից մեկը, մագնիսական - ռեզոնսային տոմոգրաֆիաիտոմոգրաֆիայի պատենտի կրող և առաջին կոմերցիոն մագնիսական - ռեզոնսային տոմոգրաֆիա սկաների ստեղծողը։ Տոմոգրաֆիան թույլ է տալիս կատարել բարձր որակով գլխուղեղի, ողնուղեղի և այլ օրգանների վիզուալիզացիա։ Մագնիսական - ռեզոնսային տոմոգրաֆիայի նորագույն մեթոդները թույլ են տալիս ոչ ինվազիվ(առանց միջամտության) հետազոտել օրգանների ֆունկցիան, չափել արյան հոսքի արագությունը, ողնուղեղային հեղուկի հոսքը, որոշել հյուսվածքների դիֆուզիայի մակաևդակըմակարդակը, աշխատանքի ժամանակ տեսնել գլխուղեղի կեղևի ակտիվացիան, որի համար պատասխան է տալիս կեղևի որոշակի հատվածը։
▲Մագնիսական - ռեզոնանսային անգիոգրաֆիա-անգիոգրաֆիան դա անոթների պատկերի ստացման մեթոդ է մագնիսկական - ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի օգնությամբ։ Հետազոտությունը անցկացվում է տոոգրաֆիտոմոգրաֆի վրա մագնիսական դաշտի լարվածությամբ, ոչ պակաս 1.0 Տեսլա։Մագնիսական-Տեսլա։ Մագնիսական ռեզոնանսային անգիոգրաֆիայի մեթոդը թույլ է տալիս գնահատել արյան հոսքի ինչպես անատոմիական, այնպես էլ ֆունկցիոնալ առանձնահատկությունները։ Հիմնված է գանգի տարբերակմանը շարժուն հյուսվածքի (արյան) մոտ շրջակա անշարժ հյուսվածքների նկատմամբ, որը թույլ է տալիս ստանալ անոթների պատկեր առանց որևէ ռենտգեն կոնտրաստային նյութերի։ Ավելի հստակ պատկեր ստանալու համար կիրառվում են հատուկ կոնտրաստ նյութեր պարամագնետիկային հոսքի վրա (գադոլինիում)։
Գոյություն ունեն հարաբերական հակացուցումներ, որոնց ժամանակ հետազոտությունը կատարվում է որոշակի պայմաններում, և բացարձակ՝ երբ հետազոտությունը անթույլատրելի է։
== Հակացուցումներ ==
==== Բացարձակ ====
* Կարդիոստիմուլյատորի առկայությունը, քանի որ մագնիսական դաշտի տատանումները կարող են բերել սրտի ռիթմիաշխատանքի ռիթմիկ փոփոխությունների
* միջին ականջի ֆերոմագնիսական, կամ էլեկտրոնային ինպլանտատներըինպլանտները
* մեծ մետաղյա ինպլանտատներըինպլանտները, ֆերոմագնիսկական բեկորները
* գլխուղեղի անոթների արյունականգ ամրակների առկայությունը/կրկնակի արյունազեղման ռիսկի պատճառով/
==== Հարաբերական ====
* ինսուլինային պոմպերը
* նյարդային ստիմուլյատորները
* ներքին ականջի ոչ ֆերոմագնիսական ինպլանտատներըինպլանտները
* սրտի փականների պրոթեզները(բարձր դաշտերում, դիֆունկցիայի կասկածի դեպքում)
* արյունականգ ամրակները(բաց․գլխուղեղի անոթների)
* դեկոմպենսացված սրտային անբավարարությունը
* հղիությունը (քանի որ մագնիսակական դաշտի տեռատոգենազդեցությանտերատոգեն ազդեցության բացակայության մասին բավարար քանակի ապացույցներ չկան, սակայն այն կոմպյուտերային տոմոգրաֆիայից և ռենգենոգրաֆիայից նախընտրելի է)
* կլաուստրոֆոբիա (տագնապային գրոհները հետազոտության սարքի մեջ գտնվելիս թույլ չեն տալիս կատարել հետազոտությունը)
* ֆիզոլոգիական մոնիտորինգի անհրաժեշտությունը
=== Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիա-ՊԷՏ ===
Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիան իրենից ներկայացնում է վիզուալիզացիայի մեթոդ, որը թույլ է տալիս ստանալ անատոմիական ստրուկտուրաների պատկերը իրենցֆիզոլոգիականիրենց ֆիզոլոգիական կամ ֆունկցիոնալաֆունկցիոնալ պարամետրերի հիման վրա։ Դա կատարվում է պոզիտրոն ճառագայթող իզոտոպների ներերակային կամ ինհալյացիոն ներարկման միջոցով, որոնք ընդգրկվում են ֆիզոլոգիական պրոցեսների մեջ։ Այդ օրգանական միացությունների ակտիվությունը տեսանելի է դառնում ինդիկատորների միջոցով, որոնք ստացված ինֆորմացիան վերածում են անատոմիական պատկերների։Պոզիտրոնպատկերների։ Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիաjիտոմոգրաֆիայի ժամանակ կիրառվում են թթվածնային, ազոտային, ֆտորի, հելիումի, ածխածնի իզոտոպներ։
Ներկայումս Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիան կիրառվում է էպիլեպսիայի նախավիրահատական հեազոտությանհետազոտության ժամանակ, ռոցիդիվող ուռուցքային պրոցեսի և ճառագայթային նեկրոզի դեֆդիագնոստիկայիդեֆ ախտորոշման նպատակով, ուռուցքի մալիգնիզացիայի աստիճանը որոշելու նպատակով, Հենտինգտոնի խորեայի դիագնոստիկայիախտորոշման նպատակով, նաև՝ գլխուղեղի անոթների հետազոտման մեջ, ինսուլտների նոր պաթոֆիզիոլոգիական պրոցեսների, ֆունկցիոնալ առողջացման պրոգնոզի ուսումնասիրության համար։Պոզիտրոնհամար։ Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիաիտոմոգրաֆիայի կիրառման բնագավառը ընդլայվում է՝ այն սկսել են օգտագործել նեյրոտրանսմիտերային ռեցեպտորների և մարդու նյարդային համակարգի ֆունկցիոնալ զարգացման հետազոտության նպատակով։
==== Միելոգրաֆիա ====
Ոչ իոնային կոնտրաստային նյութի սուբդուրալ ներարկումը գոտկային կամ C-1C-2 մակարդակի պունկցիայի միջոցով։ Կոնտրաստի ներարկումից հետո հիվանդին կատարվում է համակարգչային տոմոգրաֆիա կամ ռենտգենոգրաֆիա։ Այս մեթոդը ինֆորմատիվ է կոմպրեսիոն սինդրոմների / օրինակ, սուբդուրալ տարածքի բլոկի հաըտնաբերելըհայտնաբերելը ուռուցքների, մետաստազների ժամանակ/, դիաստեմատոմիելիայի, սպինալ անոմալիաների, առավելապես կրանիովերտեբրալ հոդավորման անոմալիաների դիագնոստիկայի համար։ Հետագա համակարգչային տոմոգրաֆիան օգնում է սիրինգոմիելիյի դիագնոստիկային։ախտորոշմանը։ Սակայն, մագնիսական-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի այս պաթոլոգիան ավելի լավ է հայտնաբերում։
==== Ցերեբրալ անգիոգրաֆիա ====
| 