«Սև մահ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սև մահըմահ,''' ժանտախտի համաճարակ, ամենամահաբեր [[պանդեմիա]]ներից է [[Համաշխարհային պատմություն|մարդկության պատմության]] մեջ, ինչի զոհ դարձան 75-ից 200 միլիոն մարդ Եվրասիայում, հիմնականում [[Եվրոպա]]յում 1346 թվականից -1353 թվականներին<ref name="ABC/Reuters">{{cite news |url=http://www.abc.net.au/science/articles/2008/01/29/2149185.htm |title=Black death 'discriminated' between victims (ABC News in Science) |publisher=Australian Broadcasting Corporation |author=ABC/Reuters |date=29 January 2008 |accessdate=3 November 2008}}</ref><ref name="Health. De-coding the Black Death">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/1576875.stm |title=Health. De-coding the Black Death |publisher=BBC |date=3 October 2001|accessdate=3 November 2008}}</ref><ref name="Black Death's Gene Code Cracked">{{cite news |url=http://archive.wired.com/medtech/health/news/2001/10/47288

|title=Black Death's Gene Code Cracked |work=Wired |date= 3 October 2001|accessdate=12 February 2015}}</ref>: ՉնայածԹեև կանգոյություն ունեն մի քանի տեսություններ Սև մահի առաջացման հետառաջացմանվերաբերյալ` հիմնված 2010 և 2011 թվականներին Եվրոպայի հյուսիսից և հարավից մարդկանց [[ԴՆԹ]]-ի անալիզների վրա, համաձայն որի [[հարուցիչ]]ը հավանական է, որ լինի մի քանի տեսակի ''[[ժանտախտԺանտախտ|ժանտախտի]]ային'' [[բակտերիա]]ների միաձուլումից<ref>{{cite journal | authors = Haensch S, Bianucci R, Signoli M, Rajerison M, Schultz M, Kacki S, Vermunt M, Weston DA, Hurst D, Achtman M, Carniel E, Bramanti B | title = Distinct clones of Yersinia pestis caused the black death | journal = PLoS Pathog. | volume = 6 | issue = 10 | pages = e1001134 | year = 2010 | pmid = 20949072 | pmc = 2951374 | doi = 10.1371/journal.ppat.1001134 | editor1-last = Besansky | editor1-first = Nora J }}</ref><ref name='nature_bos'>{{cite journal |vauthors=Bos KI, Schuenemann VJ, Golding GB, Burbano HA, Waglechner N, Coombes BK, McPhee JB, DeWitte SN, Meyer M, Schmedes S, Wood J, Earn DJ, Herring DA, Bauer P, Poinar HN, Krause J | title = A draft genome of Yersinia pestis from victims of the Black Death | journal = Nature | volume = 478 | issue = 7370 | pages = 506–10 | date = 12 October 2011 | pmid = 21993626 | pmc = 3690193 | doi = 10.1038/nature10549 | url = http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature10549.html | ref = harv | bibcode = 2011Natur.478..506B }}</ref>:

Սև մահը Եվրոպա է մտելներթափանցել [[Կենտրոնական Ասիա]]յից, որտեղից [[ՄետաքսեՄետաքսի ճանապարհ|Մետաքսի ճանապարհով]]ով հոսել է [[Ղրիմ]] է հասել 1343 թվականին<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/british/middle_ages/blackdisease_01.shtml|title=BBC – History – Black Death |publisher=BBC |date=17 February 2011}}</ref>: Այնտեղից առնետների, ոջիլների միջոցով ներխուժել է Եվրոպա, քանի որ սև առնետներըառնետներն այդ ժամանակաշրջանում նավերի հիմնական ուղևորներն էին: Տարածվելով Միջերկրական ծովի ավազանում և Եվրոպայում` Սև մահը սպանեց Եվրոպայի բնակչության 30-60 տոկոսը<ref>{{Cite book | last = Austin Alchon | first = Suzanne | title = A pest in the land: new world epidemics in a global perspective | url = https://books.google.am/books?id=YiHHnV08ebkC&pg=PA21&dq#v=onepage&q=&f=false | publisher = University of New Mexico Press | year = 2003 | page = 21 | isbn = 0-8263-2871-7 }}</ref>: Ընդհանուր հաշվարկներով Սև մահիմահվան պատճառով աշխարհի բնակչությունը 450 միլիոնից դարձավ 350-375 միլիոն<ref>{{cite web |url=https://www.census.gov/population/international/data/worldpop/table_history.php|title=Historical Estimates of World Population |publisher=Census.gov |accessdate=November 12, 2016}}</ref>: Աշխարհի բնակչությունը չհասավ համաճարակիհամաճարակից առաջ նախկինեղած մակարդակին մինչև 17-րդ դարը<ref>{{cite web|last1=Wheeler|first1=Dr. L. Kip|title=The Black Plague: The Least You Need to Know|url=https://web.cn.edu/kwheeler/black_plague.html|website=Dr. Wheeler's website|publisher=Dr. L. Kip Wheeler|accessdate=9 August 2015|ref=Wheeler}}</ref>:

Համաճարակի արդյունքում ստեղծվեցինծագեցին տարբեր սոցիալական, կրոնական և տնտեսական շարժումներ, որոնք մեծ հետք թողեցին [[Եվրոպայի պատմություն|Եվրոպայի պատմության]] մեջ: