«Իլինոյս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 16.
== Աշխարհագրություն և կլիմա ==
 
Նահանգը տեղակայված է [[Կենտրոնական հարթավայրեր|Կենտրոնական հարթավայրերում]], և նրա տարածքի 60% -ը զբաղեցնում է գետերը, իսկ մնացածը զբաղեցնում են լեռները: Նահանգի ընդհանուր տարածքը կազմում է 149 998 կմ² (50 նահանգներից զբաղեցնում է 25-րդ տեղը), որի 6020 կմ²-ն էը ջրային տարածք է կազմում և ջրային տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում է [[Միչիգան լիճ|Միչիգան լիճը]]:
 
Նահանգի ամենաբարձր կետը Չարլզ-Մաունդ լեռն է, որի բարձրությունը ծովի մակարդակից կազմում է 376 մ: Նահանգի ամենախոշոր շրջանը Մակլինն է <ref> [https://www2.illinois.gov/Pages/PageNotFoundError.aspx Data & Statistics]</ref>:
 
Հյուսիսից նահանգը սահմանակից է [[Վիսկոնսին]] նահանգին, հյուսիս-արևելքից սահմանակից է Միչիգան լճին, արևելյան և հարավ-արևելյան մասով սահմանակից է [[Ինդիանա]] նահանգին, հարավից` [[Կենտուկի|Կենտուկկի]] նահանգինահանգին, իսկ [[Այովա|Այովային]] և [[Միսսուրի|Միսսուրիին]] սահամանակիցսահմանակից է արևմուտքից: Նահանգի հարավային սահմանով հոսում է [[Օհայո (գետ)|Օհայո գետը]], իսկ արևմտյան և հարավ-արևելյան մասով հոսում է [[Միսսիսիպի|Միսսիսիպին]] գետը: Ինդիանայի հետ ունեցած սահմանի հարավային հատվածի զգալի մասըմասն անցնում է Վաբաշ գետի երկայնքով է անցնում:
 
Նահանգով հոսում է ավելի քան 500 գետ (ամենախոշորը Իլինոյսն է, որը ջրանցքով կապված է Միչիգան լճի հետ), և ունիկա 950 լիճ:
 
Իլինոյսը հարուստ է Նավթովնավթով, ածխով, բնական գազով, ցինկով և ավազաքարով:
 
=== Կլիմա ===
 
Իլինոյսի հարավային և հյուսիսային ծայրամասային կետերի միջև հեռավորությունը գրեթե 650 կմ է, ինչի շնորհիվ Իլինոյսի մթնոլորտը տարբեր լայնություններում կարող է զգալիորեն տարբերվել: Նահանգի մեծ մասը գտնվում է խոնավ մայրցամաքային կլիմայական գոտում (Dfa անունը նշանակում է Կոպպենի կլիմայի դասակարգում), և տարին արտահայտվում է տաք, խոնավ ամռաներով և սառը ձմեռներով: Նահանգի հարավային մասը, մոտավորապես Կարբոնդալեից և հարավից, գտնվում է խոնավ ենթտոպիկականենթտրոպիկական կլիմայական(Cfa) գոտում, որը բնորոշվում է մեղմ ձմեռներով: Միջին տարեկան ջերմաստիճանը գրանցվում է հարավում, որտեղ տեղումների քանակը 1219 մմ է, և հյուսիսում, որտեղ կազմում է 889 մմ <ref>[http://www.isws.illinois.edu/atmos/statecli/index.htm State Climatologist Office for Illinois]</ref>: Ամենաբարձր ջերմաստիճանը ամբողջ նահանգի պատմության մեջ գրանցվել է [[1954]] թվականի հուլիսի 14-ին արևելյան Սենթ-Լուիսեում և եղել է 47 °C (117 °F), ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է [[1999]] թվականի հունվարի 5-ին Կոնգերվիլում և կազմել է −38 °C (-36 °F)<ref> [https://www.ncdc.noaa.gov/oa/climate/extremes/1999/january/janext1999.html January 1999 Selected City/State Extremes]</ref>: Միջինը Իլինոյսն ունի տարեկան շուրջ 50 լուսնային օր, ինչը մի փոքր ավելի բարձր է, քան մյուս նահանգներում: Նահանգը նույնպես խոցելի է [[տորնադո|տորնադոների]] կողմից, որոնք մոտ 35 տարի է, ինչ վնասում են նահանգին: Չնայած այն հանգամանքին, որ Իլինոյսի տորնադոյի ուժը չի գերազանցում այլ երկրներում գտնվող տորնադոներին ուժին:, Դրանցդրանց հետևանքով եղած մահացություններըմահացությունների թիվը միշտ եղել են շատ մեծ է եղել, ինչն էլ բնակչության բարձր խտության հետևանք է: [[ԱՄՆ]]-ի պատմության ամենաուժեղ տորնադոներից մեկի ժամանակ` «The Tri-State Tornado»-ի ժամանակ, որը տեղի է ունեցել [[1925]] թ. մարտի 18-ին, երեք նահանգներում, զոհվել է 695 մարդ, այդ թվում ` Իլինոյսի 613 բնակիչ <ref> [http://www.weather.gov/pah/?n=1925_tor_ss NOAA/NWS 1925 Tri-State Tornado Web Site--Startling Statistics]</ref>: [[1960]]-ական թվականներից սկսած, փոթորիկների կանխարգելման և հետևելու ժամանակակից մեթոդներն ու միջոցները զգալիորեն նվազեցրել են զոհերի թիվը:
 
== Բնակչություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Իլինոյս» էջից