«Խնձորենի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-(հարավ|հյուսիս)\-(արևելյան|արևմտյան) +\1\2); կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 28.
| grin = 7215
}}
'''Խնձորենի''' ({{lang-la|''Mālus''}}), [[վարդազգիներ]]ի [[Ընտանիք (կենսաբանություն)|ընտանիքընտանիքի]]ի պտղատու ծառերի և թփերի [[Ցեղ (կատեգորիա)|ցեղ]]։
 
Դասը պատկանում է խնձորենիների (''Maleae'') ցեղին, [[Սալորենիներ]]ի (''Spiraeoídeae'')<ref>{{ռուսերեն հոդված|автор=Potter D. et al.|заглавие=Phylogeny and classification of Rosaceae|ссылка=http://download.springer.com/static/pdf/738/art%253A10.1007%252Fs00606-007-0539-9.pdf?auth66=1387554262_0fc86b78b41d3593569f24ad97bf0250&ext=.pdf|издание=Plant Systematics and Evolution|volume=66|номер=1—2|год=2007|pages=5—43|doi=10.1007/s00606-007-0539-9}}</ref> ենթաընտանիքին։ Հաշվում են 36 տեսակ ([[1976]])։ Առավել տարածված են. խնձորենի այգու կամ մշակովի (''Malus domestica''), որը պատկանում է ամենաշատ աճեցվող սորտին (որոնց թիվը գերազանցում է 10 000{{sfn|Жизнь растений, т. 5, ч. 2|1981|էջ=184}})։
Տող 34.
Բազմաթիվ տեսակներ, որպես դեկորատիվ ծառեր աճեցնում են այգիներում և պուրակներում։ Բոլոր տեսակները լավ մեղրատու են։ Խնձորենիների բնափայտը ամուր է, հեշտ կտրվող, հարմար է կոնստրուկցիաների, նավերի պատրաստման համար<ref name="Sergievskaya">{{ռուսերեն գիրք|автор=Сергиевская, Е. В.|заглавие=Систематика высших растений : Практический курс|издание=2-е изд|место=СПб.|издательство=Лань|год=2002|страницы=231—233|isbn=5-8114-0452-2}}</ref>։
 
== Հայկական տեսակներ ==
Արևմտյան Հայաստանմ խնձորի հայրենիք էր համարվում Արտամետ գյուղը: ՀՀ-ում մինչև ,,դեմիրճյանական,, խնձորների մուտքը տարածված էին հետևյալ տեսակները.
* Անարատ
* Չրխկան
* Շշի
* Սոխի
* Տափակ
* Շերտավոր ամառվա
 
== Կենսաբանական բնութագիր ==
Տող 55.
[[Պատկեր:Apples.jpg|մինի]]
[[Պատկեր:Apple on the tree.JPG|մինի]]
Խնձորենին զով կլիմայի, ցրտադիմացկուն, խոնավասեր բույս է։ Բազմանում է պատվաստներով։ Բերքատվությունը 150 - 200 ց/հա է։ Կարելի է մշակել Հայաստանի բոլոր գոտիներում։ Հատկապես լավ է աճում [[Գուգարք]]ի, [[Սպիտակ]]ի, [[Թումանյան]]ի, [[Ստեփանավան]]ի, [[Նոյեմբերյան]]ի, [[Իջևան]]ի, [[Հայաստան]]ի հարավ-արևելյանհարավարևելյան, ինչպես նաև [[Սևանի ավազան]]ի և [[Գյումրի|Գյումրու]] սարահարթի շրջաններում։
 
Նախկին ԽՍՀՄ-ի տարածքում կա խնձորենու 500 սորտ։
Տող 63.
 
== Տեսակներ ==
[[Պատկեր:Flowering crabapple in Washington DC.jpg|thumbմինի|rightաջից]]
[[Պատկեր:Crabapples.jpg|rightաջից|thumbմինի]]
[[Պատկեր:Malus florentina1.jpg|thumbմինի|rightաջից|Crabapple fruit are mostly red,<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=p3pyZi8gSU8 |title=Macro video of a ''Malus Evereste'' apple on a tree in winter |publisher=[[YouTube]]}}</ref>]]
 
Հայտնի է 36 տեսակ, առավել տարածված են.
Տող 177.
}}
=== Սորտեր ===
;Վաղահասներից սորտերից են՝
* Պապիրովկա
* Վիրգինկա
Տող 184.
* Կարմիր
 
;Աշնանայիններից են՝
* Ռենետ
* Լանդսբերգա
Տող 191.
* Բելֆլոր դեղին
 
;Ձմեռայիններից են՝
* Ռենետ սիբիրական,
* Ռենեա բումաժնի,
* Պեպին-լոնդոնկա,
* Ռենեա օռլյանի
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Խնձորենի» էջից