«Դեկտեմբեր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-(հարավ|հյուսիս)\-(արևելյան|արևմտյան) +\1\2); կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 8.
== Եղանակային տվյալներ ==
ՀՀ-ում Դեկտեմբերին ցերեկվա տևողությունն ամենակարճն է՝ 9 ժամ 30 րոպեից ([[Դեկտեմբերի 1|1]]-ին) 9 ժամ 20ր ([[Դեկտեմբերի 31|31]]-ին), [[Երևան]]ում՝ 8 ժամ 46 րոպե ([[Դեկտեմբերի 22|22]]-ին)։ Արեգակի բարձրությունը հորիզոնից 28°12՝-ից (1-ին) 26°54՝ (31-ին) է։ Արևափայլքի տևողությունը 84-ից ([[Հանքավան]]) 163 ժ է ([[Կապան]])։ Արեգակնային գումարային ճառագայթումը 3.8-ից ([[Արտաշատ]]) 6,9 կկալ/սմ<sup>2</sup> • ամիս է (Արագած բլկ)։ Այս երևույթը բացատրվում է Արեգակի՝ հորիզոնի նկատմամբ ունեցած բարձրության ամենացածր արժեքով։
ՀՀ ամբողջ տարածքում դիտվում է ամսական միջին ջերմաստիճանների կտրուկ անկում՝ 3-ից -3.1 °C։ Նվազագույն ջերմաստիճանների բազմամյա միջինը -14.2-ից
([[Պաղակն]] գյուղ) -0.2 °C է ([[Մեղրի]]), առավելագույն ջերմաստիճանը՝ -7.2-ից (Արագած բլկ) 9 °C (Կապան), նվազագույնը՝ -19-ից (Մեղրի) -40 °C (Պա
ղակն գյուղ)։ Օդի հարաբերական խոնավությունը 59-80% է։
Դեկտեմբերին նկատվում է ցիկլոնային ազդեցության հաճախականության և սաստկության նվազում, որի հետևանքով նվազում է մթնոլորտային տեղումների քանակը՝ 13-70 մմ։ Քամու արագությունը 0.7-7.8 մ/վ է, գերակշռող ուղղությունները՝
== Գետերն ու ջրերը Դեկտեմբեր ամսին ==
Տող 19.
Դեկտեմբերը ձմեռային սակավաջուր փուլի առաջին ամիսն է, երբ գետերը հիմնականում սնվում են ստորերկրյա ջրերով։ Գետերով հոսում է տարեկան հոսքի 1-6%-ը. [[Մեծամոր]], [[Գավառագետ]],Ազատ, [[Աշոցք]] և ստորերկրյա սնմամբ այլ գետերով՝ 3-6 %-ը, մակերևութային սնմամբ գետերով՝ 1-2 %-ը, Սևանա լճի ավազանի գետերով՝ 4,9 %-ը։ Ստորերկրյա սնմամբ գետերի ջրի ջերմաստիճանը 2-2.5 °C-ով բարձր է մակերևութային սնմամբ գետերի ջրի ջերմաստիճանից։ Սևանա լճի մակերևութային շերտի ջրի միջին ջերմաստիճանը 5,8 °C է, առավելագույնը՝ 8 °C ([[1966]] թ.)։ Բարձրլեռնային գետերում գոյանում է սառցածածկ, միջին բարձրության գետերի հիմնական մասոււՐ առափնյա սառցածածկ, ցածրադիր վայրերի գետերում՝ սղին, սառցաշարժ և այլն։ Արփի լճի ջրամբարը և բարձրլեռնային լճերը լրիվ սառցակալած են։ [[Սևանի թերակղզի|Սևանի թերակղզուն]] հարող մասում [[դեկտեմբերի 25]]-ից սկսվում են սառցային երևույթները։
== Դեկտեմբերը տարբեր լեռնային գոտիներում
Դեկտեմբերի առաջին տասնօրյակը ցածրադիր գոտում, ի տարբերություն մյուս գոտիների, ձմեռնամուտ է։ Օդի ջերմաստիճանը սկսում է իջնել 0 °C-ից,
[[Մեղրի]]ում, [[Բագրատաշեն]]ում, [[Իջևան]]ում օրվա միջին ջերմաստիճանները դեռևս 3-5 °C են։ Մինչդեռ լեռնային շրջաններում արդեն իսկական ձմեռ է. օդի միջին ջերմաստիճանն իջնում է -5 °C-ից, ձնածածկույթի հաստ, հասնում է 10 սմ-ի։
Դեկտեմբերին ՀՀ հարավային և
տիճանը 0 °C է, որի պատճառով բույսերի վեգետացիայի դադարի շրջանը կարճատև է։
Այգիներում գրեթե չի դադարում հողի մշակումը, անտառում թռչունները սնվում են պտուղներով, հատապտուղներով, սերմերով։
== Տոներ և նշանավոր օրեր ==
* [[Ռումինիա]]յի միության օր-[[Դեկտեմբերի 1]]
* [[Իսպանիա]]յի սահմանադրության օր-[[Դեկտեմբերի 6]]
* Ֆինլանդիայի Անկախության Օր - Դեկտեմբերի 6
* Սուրբ Նիկոլասի տոնը- Դեկտեմբերի 6 ([[Հունաստան]] և [[Շվեյցարիա]])
* Սպիտակի երկրաշարժի զոհերի հիշատակի օր- [[Դեկտեմբերի 7]](ՀՀ)
* Մայրերի տոնը [[Ինդոնեզիա]]յում-[[Դեկտեմբերի 22]]
* [[Սուրբ Ծնունդը Հայաստանում|Սուրբ Ծննդյան տոներ]]- [[Դեկտեմբերի 31]]- [[հունվարի 6]] (ՀՀ)
{{Ամիսներ}}
| |||