«Արևմտագերմանական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-(հարավ|հյուսիս)\-(արևելյան|արևմտյան) +\1\2); կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 19.
| iso5 = [http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=gmw gmw]
}}
'''Արեւմտագերմանական լեզուներ''', գերմանական լեզվախմբի երեք մեծ ճյուղերից մեկը։ Այս լեզուների մեջ են մտնում [[գերմաներեն]]ը, [[անգլերեն]]ը, [[հոլանդերեն]]ը, [[աֆրիկաանս|աֆրիկականաֆրիկականը]]ը, [[Ֆրիզերեն|ֆրիզական լեզուները]] և [[իդիշ]]ը։ Մյուս երկու գերմանական ճյուղերն են Արևելագերմանական լեզուները և Հյուսիսգերմանական լեզուները, որոնցից առաջինը իր կազմում կենդանի լեզուներ չունի։
 
== Անգլերեն ==
[[Անգլերեն]]ը իր կրողների ընդհանուր թվով այն երկրորդն է աշխարհում, այն հարազատ լեզու համարողների թվով՝ երրորդը։ Թեև անգլերենը ավանդականորեն դասակարգվում է արևմտագերմանական լեուների շարքը, այնուամենայնիվ, որոշ լեզվաբաններ կարծիք են հայտնում, որ այն առավելապես հյուսիսգերմանական լեզու է,<ref>{{cite web|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2012/11/121127094111.htm|title=English is a Scandinavian language|publisher=Science daily|accessdate=2012 թ․ նոյեմբերի 27}}</ref> իսկ ոմանց կարծիքով՝ միջանկյալ լեզու արևմտագերմանական և հյուսիսգերմանական լեզուների միջև։
Ավանդականորեն անգլերենը համարվում է արևմտագերմանական ճյուղի հյուսիսծովային գերմանական խմբի լեզու, սակայն բառապաշարի մեջ զգացվում է լատիներենի և ռոմանական լեզուների խիստ ազդեցությունը։
 
[[Պատկեր:Germanic dialects ca. AD 1.png|մինի|Գերմանական լեզուները մեր թվարկության առաջին դարում]]
 
== Պատմություն ==
Տող 32.
 
=== Արևմտագերմանական նախալեզու ===
Այժմ լեզվաբանների շրջանում կան մեծ հակասություններ․ արդյո՞ք արևմտագերմանական նախալեզու ընդհանրապես գոյություն ունեցել է, թե՞ արևմտագերմանական լեզուները առաջ են եկել ընդհանուր գերմանական նախալեզվից։
Ժամանակակից լեզվաբանության մեջ առավել ընդունված տեսակետ է հետևյալը․ մ․թ․ա․ երկրորդից առաջին դարերում արևելագերմանական լեզուների առանձնացումից հետո հյուսիս-արևմտյանհյուսիսարևմտյան ճյուղում առաջացան չորս հիմնական խմբեր<ref name=Kuhn>{{cite journal|last=Kuhn|first=Hans|title=Zur Gliederung der germanischen Sprachen|journal=Zeitschrift für deutsches Altertum und deutsche Literatur|volume=86|year=1955–56|pages=1–47}}</ref> , որոնք էին․
* Հյուսիսգերմանական
* Հյուսիսծովային գերմանական (ինգվեոնյան, անգլո-ֆրիզերենի ու հին սաքսոներենի նախնի)
* Վեսեր-Հռենոսյան գերմանական (իստվեոնյան, հին ֆրանկերենի նախնին, սկիզբ է դրել Ցածր ֆրանկոներենին և Հին Բարձր գերմանական որոշ բարբառների)
* Էլբա-գերմանական (իրմինոնյան, Հին Բարձր գերմանական որոշ բարբառների նախնին, այդ թվում, հավանաբար, լանգոբարդերենի)
Թեև բավական ուսումնասիրված է հյուսիսծովային գերմանական խումբը, սակայն գրեթե ոչինչ հայտնի չէ էլբա-գերմանական և վեսեր-հռենոսյան գերմանական խմբերի մասին։ Այդ անվանումները [[1940]]-ականներին տրվել էին ավելի շուտ հնէաբանական պեղումների արդյունքներն արձանագրելու, ոչ թե լեզուների խմբեր ցուց տալու համար։ Միայն հետագայում այս եզրերը սկսեցին օգտագործվել իրենց ժամանակակից իմաստով՝ ցույց տալու համար այս երկու աշխարհագրական տարածքների միջև լեզվական տարբերությունները։
Այս շրջանում նկատվում է մայրցամաքային գերմանական խմբերի ընդհանուր նմանությունը, որն արտահայտվում է մի շարք լեզվական նորամուծություններում, որոնք չեն նկատվում, օրինակ, արևելագերմանական լեզուներում։