«Դաջալ»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[File:Arabic name KFR.jpg|thumb|արաբերեն կաֆ֊ֆա֊րաքաֆ֊ֆա֊րա տառերը, որոնք նշանակում են «անհավատ»]]

'''Ալ֊ԴադջալԱլ֊Դաջալ''' ({{Lang-ar|الدجال‎}}, խաբեբա), [[իսլամ]]ական վախճանաբանությունում կեղծ [[Մեսիա|փրկիչ]], ով հայտնվելու է վերջին ժամանակների ընթացքում։ Համապատասխանում է քրիստոնեական [[նեռ]]ին։ 40 օր ու 40 գիշեր իշխելուց հետո նա ոչնչացվելու է [[Հիսուս|Քրիստոս]]ի կամ Մահդիի(արդարությամբ առանջնորդվողի) կողմից, և աշխարհը կրկին ենթարկվելու է [[Ալլահ|Աստծուն]]: Ալ֊ԴադջալիԱլ֊Դաջալի կերպարը փոխառնվել է ապոկալիպտիկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեական]] գրականությունից, այնուհետև այն վերամշակվել է և հայտվել է [[Մուհամմադ մարգարե]]ին վերագրվող [[հադիս]]ներում: Նա նկարագրվում է որպես գեր, միաչքանի, կարմիր դեպքով և գանգուր մազերով մի մարդ։ Նրա ճակատին դաջված են լինելու [[արաբերեն]] կ֊ֆ֊րք֊ֆ֊ր({{lang-ar|دابق}}<ref>[http://www.concepts.org/index.php?title=K-P-R K-P-R-ի նշանակությունը]</ref>, անհավատ) տառերը։ Ալ֊ԴադջալըԱլ֊Դաջալը հայտնվելու է մեծ փորձությունների ժամանակաշրջանում։ [[Հրեա]]ները սատարելու են նրան և [[Երուսաղեմ]]ում Աստված են հռչակելու ։ Նա կեղծ հրաշքներ է գործելու։ Մարդիկ տեսնելու են այդ հրաշքները և խաբնվելու են։ Այդ ժամանակ և տեղի կունենա Քրիոստոսի երկրորդ գալուստը <ref>[https://www.britannica.com/topic/al-Dajjal ալ֊Դադջալալ֊Դաջալ, Բրիտանիկա ]</ref> ։

ԴադջալիԴաջալի մասին պատմող լեգենդները տարատեսակ են։ Որոշ ավանդություններին համաձայն ալ֊Դադջալըալ֊Դաջալը գալու է [[արևելք]]ից, հնարավոր է [[Իրան|Պարսկաստանի]] Խորասան շրջանից։ Այլ տարբերակներում նա գալու է [[արևմուտք]]ից։ Սիմբադ ծովագնացի մասին պատմող հեքիաթներում ասվում է, որ ԴադջալըԴաջալը ապրում է արևելյան [[Ասիա]]յում գտնվող կղծիներից մեկում, որտեղից անուշ [[երաժշտություն|երաժշտության]] և [[պար]]ի ձայներ են լսվում։ Մի այլ տարբերակ կապում է ԴադջալիԴաջալի և [[Պրոմեթևս]]ի մասին պատմող լեգենդները։ Այն ասում է, որ ԴադջալըԴաջալը գամված է ծովից խոյացող ժայռին և դևերն են նրան սնունդ հասցնում։

«ԴադջալԴաջալ» բառը սկիզբ է առնում «ԴադջալԴաջալ ալ֊բահիր» (նա յուղել է ուղտին) արտահայտությունից։ Այն վերաբերվում էր այն ժամանակներին, երբ ուղտերին յուղում էին [[կուպր|խեժով]]։ «ԴադջալյաԴաջալյա» բառի արմատը նշանակում է «խառնել»։ Այն օգտագործվում է խառնարար երևույթները և գործերը բնորոշելու նպատակով։ Այն նաև կիրառվում է անորոշ և անհասկանալի իրողությունները նկարագրելու համար։ ԴադջալըԴաջալը նա է, ով խոսում է հանելուկներով և խաբում է մարդկանց<ref>[http://islamtv.ru/books-319.html ալ֊Մասիհ ադ֊Դադջալադ֊Դաջալ «Իսլամական աշխարհը» հեռուստաընկերություն ]</ref>։

Համաձայն Մուհամմադի խոսքերը վերարտադրող հադիսներին, վերջին ժամանակների ընթացքում երկրի վրա կհայտնվեն երեսուն դադջալներ֊խաբեբաներդաջալներ֊խաբեբաներ, որոնցից վերջինը կլինի «մեծ խաբեբա» ալ֊Մասիհ ադ֊Դադջալը։ադ֊Դաջալը։ Աբու Հուրայրայի հադիսում ասվում է, որ մարգարեն հետևյալ կանխատեսնում է արել.

{{քաղվածք| Չեն գալու այդ ժամանակները, մինչև չհայտնվեն երեսուն խաբեբա֊դադջալներըխաբեբա֊դաջալները, որոնցից յուրաքանչյուրը կպնդի, որ նա [[Ալլահ]]ի մարգարեն է... <ref>[https://sunnah.com/urn/66930 Սահիհ Ալ֊Բուհարի 7121]</ref>}}

Իբն Կասիրը իր «Վերջին օրերի նախանշանները» աշխատությունում գրում է, որ այդ դադջալներիդաջալների գործունեությունը «գլխավոր ԴադջալիԴաջալի» հայտնության նախանշանն են լինելու։ Ալ֊ԴադջալըԱլ֊Դաջալը կլինի վերջինը նրանց շարքում։ Այդպիսով ԴադջալիԴաջալի գալուստը վերջին ժամանակների գլխավոր կանխանշաններից մեկն է լինելու։ ԴադջալըԴաջալը ստացել է իր անունը, քանի որ նա թաքցնելու իր հավատքի բացակայությունը և մոլորեցնելու է մարդկանց։

ԴադջալըԴաջալը Ադամի հետնորդն է լինելու։ Նա օժտված է լինելու բազմաթիվ հատկություններով, որոնք բերվում են հադիսներում, որպեսզի մարդիկ ճանաչեն նրան և զերծ մնան նրա չար ազդեցությունից։

ԴադջալըԴաջալը հայտնվելու է հաղթանդամ տղամարդու տեսքով, խիտ ու գանգուր մազերով, լայն ճակատով և կրծքով։ Նրա աջ աչքը կույր կամ շիլ է լինելու։ Ձախ աչքը փակպված է կլինի մաշկի հաստ շերտով, որը կախվելու է նրա աչքի եզրից։ Ճակատին գրված են լինելու Կաֆ֊ֆա֊րաքաֆ֊ֆա֊րա տառերը, որոնք նշանակելու են «անհավատ»։ Այդ բառը հնարավորթյուն կունենան կարդալ բոլոր մահմեդականները։մուսուլմանները։ ԴադջալիԴաջալի մի այլ առանձնակտկությունը կայանալու է նրանում, որ նա անպտուղ է լինելու և ժառանգներ չի թողնելու։

=== ԴադջալիԴաջալի նկարագրությունը հադիսներում ===

ԴադջալիԴաջալի նկարագրություն բերված է Մուհամադդի զինակից Իբն Ումարի հետևյալ հադիսում.

{{քաղվածք| Մի օր երազումս տեսա, որ [[Քաաբա]]յի մոտ շրջանց էի կատարում։ Այդ պահին իմ դեմը հայտնվեց թուխ մաշկով և երկար մազերով մի մարդ։ Նա քայլում էր երկու այլ մարդկանց ընկերակցությամբ և նրա մազերից ջուր է կաթում։ Ես հարցրեցի «Ո՞վ է նա»։ Մարդիկ պատասխանեցին «Մարյամի որդին»։ Այնուհետև ես շրջվեցի և տեսա վարդագույն մաշկով և հաղթանդամ մի մարդու, ով գանգուր մազեր ուներ, իսկ աջ աչքը շիլ էր և նման էր տռզած խաղողի։ Ես հարցրեցի «Ո՞վ է նա», ինձ պատասխանեցին «Սա ԴադջալնԴաջալն է»։ Մարկանց մեջ ամենաշատը նման էր նա Իբն Կատանին... <ref>[https://sunnah.com/bukhari/60/110 Սահիհ Ալ֊Բուհարի 3439, 3440]</ref>}}

{{քաղվածք| Մի օր Ալլահի մարգարեն, թող օրհնի և ողջունի նրան Ալլահը, մարկանց մոտ հիշատակելով ԴադջալիԴաջալի մասին, ասել է «Իրոք, Ալլաը շիլ չէ, իսկ ԴադջալիԴաջալի աջ աչքը շիլ է, և նրա աջ աչքը նման է լինելու տռզած խաղողի... <ref>[https://sunnah.com/muslim/54/125 Սահիհ Մուսլիմ 169]</ref>}}

{{քաղվածք| Ես այդքան շատ եմ ձեզ պատմել ԴադջալիԴաջալի մասին, որ վախենում եմ, որ դուք չեք հասկանա։ ԴադջալըԴաջալը ցածրահասակ է լինելու, ծուռթաթ և գանգուր մազերով։ Նրա մի աչքը շիլ է լինեու, բայց ոչ տռցած, ոչ էլ խոր ընկած։ Եթե դուք նրա հետ կապված կասկածներ ունենաք, ապա հիշեք, որ ձեր Աստվածը շիլ չէ… <ref>[https://sunnah.com/abudawud/39/30 Սունան Աբի Դավուդ 2937]</ref>}}

{{քաղվածք| Ալլահի մարգարեն, թող օրհնի և ողջունի նրան Ալլահը, ասել է «Ինչ վերաբերվում է ԴադջալինԴաջալին, նրա մի աչքը շիլ է լինելու, նա ունենալու լայն կուրծք և ճակատ։ Նա նաև կուզ է ունենալու ... <ref>[https://islamqa.info/en/8806 Ո՞վ է ԴադջալըԴաջալը]</ref> }}

{{քաղվածք| Ալլահի մարգարեն, թող օրհնի և ողջունի նրան Ալլահը, ասել է «ԴադջալիԴաջալի ձախ աչքը շիլ է լինելու և նա ունենալու է երկար վարսեր։ Նա իր հետ բերելու է դրախտ և կրակ, և ինչը նա կրակ կանվանի, դա դրախտ կլինի, իսկ ինչը նա դրախտ կանվանի, դա կրակ կլինի... <ref>[https://sunnah.com/riyadussaliheen/19/11 Գիրք 19, հադիս 11, Սահիհ Ալ֊Բուհարի]</ref>}}

== ԴադջալիԴաջալի հետևորդները ==

Իսլամական աստվածաբանները կարծում եմ, որ ԴադջալիԴաջալի հետևորդների մեծամասնությունը կազմելու են [[հուդայականություն|հուդայականները]], [[պարսիկներ]]ը և [[թուրքեր]]ը, ինչպես նաև այլ խմբերին պատկանող մարդիկ, մասնավորպես կանայք և [[բեդվիններ]]ը։ Նաև ԴադջալինԴաջալին կմիանան անհավատները և երկերսանի մարդիկ։

Անասին վերագրվող հադիսին համաձայն՝ [[Սպահան|Իսֆահանում]] ԴադջալինԴաջալին կուղորդեն յոթանասուն հազար հրեաներ, որոնց հագին կլինեն կանաչ պարսկական խալաթներ <ref>[https://sunnah.com/riyadussaliheen/19/5 Գիրք 19, հադիս 5, Սահիհ Ալ֊Բուհարի]</ref>։ Անասի մեկ այլ հադիսում ասվում է, որ ԴադջալիԴաջալի հետ կլինեն յոթանասուն հազար հրեաներ, որոնք թագեր կկրեն։ Աբու Բաքրի հադիսի համաձայն՝ ԴադջալինԴաջալին կշրջապատեն մարդիկ, ում դեմքերը նման կլինեն կռած վահաններին<ref>[https://sunnah.com/ibnmajah/36/147 Իբն Մաջահ 4072]</ref>:

Կրոնական մեկնաբանները կարծում են, որ բեդվինները կհետևեն ԴադջալինԴաջալին, քանի որ նրանցից շատերը տգետ են։ Կանանց պարագայում համարվում է, որ նրանք կմոլորվեն, քանի որ ավելի շատ են ենթակա տարբեր տեսակի ներշնչանքների։ Իբն Ումարի հադիսում ասվում է, որ ԴադջալըԴաջալը կհասնի [[Մեդինա]]յի շրջակայքում գտնվող Մարիկանատ լճակի մոտ և նրա մոտ եկող մարդկանց մեծամասնությունը կկազմեն կանայք։ Դա կտևի այնքան ժամանակ, մինչև տղամարդիկ չեն գնա իրենց մայրերի, քույրերի և աղջիկների մոտ, որպեսզի ամուր կապեն նրանց։

== ԴադջալիԴաջալի մահը ==

ԴադջալըԴաջալը կհայտնվի երկրի վրա և համակիրների հոծ բանակ ձեռք կբերի։ Իրական հավատցյալներից միայն մի մասը զերծ կմնա նրա ազդեցությունից։ Վերջում նա պարտություն կկրի Քրիստոսի, իրական Մեսիայի, կողմից։

Իբն Կասիր գրում է, որ Քրիստոսի վերադարձը տեղի կունենա ԴադջալիԴաջալի կայնքի օրոք։ Նա երկիր կիջնի Դամասկոսի սպիտակ մինարեթի մոտ։ Իրական հավատցյալները կհավքվեն և իրենց աջակցությունը կհայտնեն Քրիստոսին։ Քրիստոսը նրանց կառանջնորդի ԴադջալիԴաջալի դեմ, ով այդ ժամանակ կուղորդվի Երուսաղեմ։ Նրանք կհանդիպեն Ակաբա կոչվող տեղանքի մոտ։ Տեսնելով Քրիստոսին՝ ԴադջալըԴաջալը կսկսի լուծարվել։ Քրիստոսը կհանդիպի ԴադջալինԴաջալին Լոդի դարապասների մոտ և կսպանի նրան իր նիզակով։