«Թբիլիսի»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Հիմնական|Վրացական ոսկեդար|Վրաց թագավորություն}}[[պատկեր:Tbilis view11.jpg|thumb|320x320px|Մետեխի վանքը՝ [[Վախթանգ Գորգասալի արձան (Թբիլիսի)|Վախթանգ Գորգասալի արձանի]] հարևանությամբ]][[Վրաց թագավորություն|Վրացական թագավորությունը]] վերածնվում է [[Բագրատունիներ|Բագրատունիների]] ազգակից հանդիսացող [[վրաց Բագրատունիներ]]ի շնորհիվ։ Վերականգնված պետության սահմաններում մտնում էին նրանց տոհմական տիրույթները՝ [[Տայք]]ը ({{lang-ka|ტაო}}՝ Տաո), [[Կղարջք]]ը ({{lang-ka|კლარჯეთი}}՝ Կլարջեթի), որոնք միասին կոչվում էին [[Տայք-Կղարջքի կյուրոպաղատություն]]։ Թբիլիսին գտնվում էր վրացական թագավորության սահմաններից դուրս։ Տայքի [[Բագրատ III (Վրաց արքա)|Բագրատ կյուրոպաղատը]] [[963|963 թվականին]] հիմնադրում է [[Օշկվանք|Օշկվանքը]], իսկ նրա որդին՝ [[Դավիթ Կյուրոպաղատ]]ը, շարունակում է նրա շինարարությունը և այն ավարտին հասցնում [[973|973 թվականին]]<ref name=":3">{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_3.djvu/304|title=Վիքիդարան՝ Հայկական սովետական հանրագիտարան // հոդված՝ Դավիթ Շինարար, Դավիթ կյուրոպաղատ|last=|first=|date=|website=hy.wikisource.org|publisher=|language=hy|accessdate=2017-08-24}}</ref>։ Այդ ժամանակներից [[Տայք|Տայքը]] (վրացական իրականության մեջ հայտնի է [[Տաո]] անվանումով) և [[Գուգարք]]ի արևմտյան հատվածը՝ [[Կղարջք|Կղարջքը]] և [[Ջավախք]]ը, դառնում են վրացական հողեր։ Գուգարքի արևելքում գտնվում էր հայ Բագրատունիների մեկ այլ պետություն՝ [[Տաշիր-Ձորագետի թագավորություն]]ը: [[1037]]-[[1051]] թվականներին վրաց թագավոր [[Բագրատ III (Վրաց արքա)|Բագրատ IV-ն]] անընդհատ փորումփորձում էր ազատագրել Թբիլիսին, բայց երկրում տիրող երկպառակության պատճառով այն չհաջողվեց<ref>{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_4.djvu/156|title=Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 156 (Թբիլիսի)` Վիքիդարան|last=|first=|date=|website=hy.wikisource.org|publisher=|language=hy|accessdate=2017-08-24}}</ref>։ [[1045|1045 թվականին]] Թբիլիսիի կառավարումն անցավ օտարների ձեռքը։ [[1068|1068 թվականին]] [[Սելջուկյան սուլթանություն|սելջուկ թուրքերի]] սուլթան [[Ալփ-Արսլան|Ալփ-Արսլանը]] հարձակվեց և գրավեց Թբիլիսին։ [[11-րդ դար|11-րդ դարի]] 80-ական թվականներին քաղաքը դեռ օտարականների ձեռքում էր։ [[1122|1122 թվականին]] քաղաքը օտարերկրացիների ձեռքից ազատագրեց [[Դավիթ IV Շինարար]]ը, ով էլ Թբիլիսի դարձրեց մ<nowiki/>[[Վրաց թագավորություն|իասնական վրաց պետության]] մայրաքաղաք<ref name=":3" />։ Այսպիսով դարավոր դեգերումներից հետո Թբիլիսին վերստին դարձավ թագավորանիստ քաղաք<ref>{{Cite news|url=http://www.georoyal.ge/|title=Թագավորական Վրաստան|last=|first=|date=|work=|newspaper=georoyal.ge|access-date=2017-08-24|via=}}</ref>։ [[12-րդ դար|12]]-[[13-րդ դար|13-րդ դարերում]] Թբիլիսիի տնտեսությունը առաջընթաց ապրեց։ Այն դարձավ ժամանակի զարգացած քաղաքներից մեկը, որի բնակչությունը հասնում էր 80 հազարի։ Զարգանում էին [[Առևտուր|առևտուրը]] և [[Արվեստ|արվեստը]]։ Ձևավորվեցին վաճառականների միություններ՝ համքարություններ և վաճառքի վարկային ընկերություններ։ Այս ամենի արդյուքում բարելավվեց բնակչության վիճակը և քաղաքն ընդլայնեց իր սահմանները։ Թբիլիսիի կազմում ընդգրկվեցին նաև [[Քաշվեթի եկեղեցի|Քաշվեթ եկեղեցին]] և [[Լուրջի վանք|Լուրջի վանքը]]։ Նրա պարսպից դուրս գտնվում էր նշանակալի վայրերից մեկը՝ [[Դիդուբե|Դիդուբեն]]։ Քաղաքն ընդարձակվեց նաև [[Կուր|Կուրի]] ձախ ափին, որտեղ կառուցվեց թագավորական ամրոցը՝ [[Նարիղալա|Նարիղալան]]։ Այս ժամանակաշրջանում Թբիլիսին բազմազգ քաղաք էր։ Վրաց թագավորները վարում էին տարբեր ազգության ու կրոնի պատկանող ժողովուրդներին սիրաշահող և խրախուսող քաղաքականություն, որը նպաստում էր քաղաքի տնտեսական և սոցիալական կյանքի կայունությանը։ Այդ ժամանակաշրջանը վրաց պատմության մեջ հայտնի է [[Վրացական ոսկեդար|«ոսկեդար» կամ «ազգային վերածնունդ»]] անվանումներով<ref>{{Cite web|url=http://children.dsl.ge/istoria/sabavshvo_istoria/tamar_mefe/oqros_xana.htm|title=საქართველოს ისტორია ბავშვებისათვის - თამარ მეფის ოქროს ხანა|website=children.dsl.ge|accessdate=2017-08-24}}</ref>։

[[Թամար թագուհի|Թամար թագուհու]] իշխանության սկզբներին Թբիլիսիի ազնվականները ընդվզեցին՝ ցանկանալով ընդլայնել իրենց իրավունքները։ Այդ պատճառուվպատճառով պահանջեցին նոր թագավորական խորհուրդ և հիմնվեց «Կարավի» հաստատությունը։