«Ատոմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-https://books.google.com/ +https://books.google.am/) |
|||
Տող 104.
Ատոմի միջուկում պրոտոնների և նեյտրոնների քանակը հնարավոր է փոխել, սակայն ուժեղ փոխազդեցության պատճառով այս գործընթացը պահանջում է մեծ էներգիա։ [[Ջերմամիջուկային ռեակցիա]] տեղի է ունենում, երբ մի քանի ատոմային մասնիկներ միանում են՝ կազմելով ավելի ծանր միջուկ։ Օրինակ՝ արևի միջուկում [[կուլոնային արգելք]]ը՝ փոխադարձ վանողության ուժը, հաղթահարելու և մեկ միջուկ կազմելու համար պրոտոններին անհրաժեշտ է 3-10 կէՎ էներգիա։<ref name=mihos2002/> [[Միջուկի ճեղքում]]ը սրա հակառակ գործընթացն է. սովորաբար ռադիոակտիվ տրոհման միջոցով միջուկը բաժանվում է՝ կազմելով ավելի փոքր միջուկներ։ Միջուկը նաև կարող է ձևափոխվել մեծ էներգիա ունեցող մասնիկներով կամ պրոտոններով եմբակոծելու միջոցով։ Եթե այս փոփոխության ընթացքում փոխվում է միջուկում պրոտոնների քանակը, առաջանում է այլ քիմիական տարրի ատոմ։<ref name=lbnl20070330/><ref name=makhijani_saleska2001/>
Եթե միաձուլման ռեակցիայից հետո առաջացած միջուկի զանգվածը ավել փոքր է, քան նախնական մասնիկների զանգվածների գումարը, ուրեմն այդ արժեքների տարբերությունը արտանետվում է այլ էներգիայի տեսքով (ինչպես օրինակ՝ [[գամմա ճառագայթներ]]ը կամ [[բետա-մասնիկներ]]ի կինետիկ էներգիան), համաձայն [[Ալբերտ Այնշտայն]]ի [[Զանգվածի և էներգիայի համարժեքություն|զանգվածի և էներգիայի համարժեքության]] բանաձևի՝ ''E'' = ''mc''<sup>2</sup>, որտեղ ''m''-ը զանգվածների տարբերությունն է, ''c''-ն՝ [[լույսի արագություն]]ը, իսկ ''E''-ն՝ առաջացած էներգիան։ Այս
Եթե ռեակցիայի ընթացքում ստեղծվող միջուկը ունի [[երկաթ]]ից և [[նիկել]]ից (ընդհանուր առմամբ 60 նուկլոբ) փոքր ատոմային համար, ուրեմն սա սովորաբար էքսոթերմիկ գործընթաց է, որը արտադրում է ավելի շատ էներգիա, քան անհրաժեշը է միջուկի միացման համար։<ref name=ajp63_7_653/> Այսպիսի գործընթացներն են [[աստղ]]երի ինքնաբավ ռեակցիաների աղբյուր հանդիսանում։ Ավելի ծանր միջուկի դեպքում` 26-ից բարձր ատոմային համար և 60 բարձր [[ատոմային զանգված]], սա էնդոթերմիկ գործընթաց է։ Այս զանգվածեղ միջուկները չեն կարող ենթարկվել այնպիսի էներգիա արտադրող ռեակցիաների, որոնք ունակ են պահպանել աստղի [[հիդրոստատիկ հավասարակշռություն]]։<ref name="raymond"/>
| |||