«Քեմբրիջ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 37.
== Պատմություն ==
=== Նախապատմություն ===
[[Պատկեր:Castle Mound, Cambridge.jpg|alt=Քեսթլ Հիլլ, Քեմբրիջ|մինի|Այս բլրի վրա են մեր թվարկությունից դեռևս մեկ դար առաջ բնակվել բազմաթիվ մշակույթների տեր մարդիկ։|232x232փքս]]Բնակեցման նախանշանները Քեմբրիջի մոտակայքում ի հայտ են եկել դեռևս [[նախապատմական ժամանակներից]]։ Բնակչության զբաղվածության ամենավաղ և հստակ փաստը 3500 տարվա հնություն ունեցող հողատարածքն է՝ հայտնաբերված [[Ֆիցուիլյամ քոլեջի]] տարածաշրջանում<ref name=":5">{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/cambridgeshire/7194650.stm|title=BBC NEWS {{!}} England {{!}} Cambridgeshire {{!}} Bronze Age site is found in city|website=news.bbc.co.uk|accessdate=2017-08-23}}</ref>։ [[Երկաթի դար|Երկաթի դարում]] բնակության մասին հնագիտական փաստերից մեկն այն է, որ [[Քեսթլ Հիլ|Քեսլ Հիլում]] ([[Անգլերեն|անգլ]].` Castle Hill) մ․թ․ա․ 1-ին դարից ի վեր տարբեր մշակույթների պատկանող մարդիկ են ապրել։ապրել<ref>{{Cite web|url=http://www.visitcambridge.org/information/media|title=Media - Visit Cambridge|last=Cambridge|first=Take your Time|date=2016|website=www.visitcambridge.org|publisher=|language=en-GB|accessdate=2017-08-26}}</ref>։
 
=== Միջնադար ===
Հռոմեացիների՝ 410 թվականին Բրիտանիայի տարածքից վտարումից հետո, տեղանքը հավանաբար շրջափակված է եղել [[Բրիտոն|Բրիտոնների]] կողմից<ref>{{Cite web|url=https://la.wikisource.org/wiki/Historia_Brittonum#VI._CIVITATES_BRITANNIAE|title=Historia Brittonum - Wikisource|last=Historia|first=Britonnum|date=2014|website=la.wikisource.org|publisher=Edited by Theodor Mommsen|language=la|accessdate=2017-08-26}}</ref>: Վկայությունները նաև խոսում են այն մասին, որ [[Անգլո-սաքսոնական նվաճումներ|անգլո-սաքսոնները,ժ ներխուժելով]] սկսել են գրավել տարածքը 5-րդ դարի վերջում<ref>https://www.britannica.com/topic/Anglo-Saxon</ref>։ Սրա մասին ասում են [[Անգլո-սաքսոնական ժամանակագրություններ|անգլո-սաքսոններ]]ի լավ պահպանված գերեզմանաքարերը, որոնք գտնվել են [[Մեծ Բրիտանիա|Բրիտանիայի]] հատուկ շատ տարածքներում: Արդեն յոթերորդ դարում քաղաքն ավելի քիչ նշանակություն ուներ<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp2-15|title=The city of Cambridge: Medieval history {{!}} British History Online|website=www.british-history.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-26}}</ref>, և անգլիացի նշանավոր վանական Բիդի խոսքերով՝ Քեմբրիջը «ավերված փոքրիկ քաղաք» էր, որտեղ գտնվում էր սուրբ անգլո-սաքսոն [[Էթելդրեդա|Էթելդրեդայի]] հուղարկավորության վայրը: Քեմբրիջը եղել է Արևելյան և Միջին Անգլիայի թագավորությունների սահմանին, որտեղից էլ սկսեցին գաղութաբնակեցումներն ընդլայնվել, և մարդիկ ապրեն գետի երկու ափամերձ շրջաններում էլ:<ref name=":0" />։
 
[[Վիկինգներ|Վիկինգների]] ժամանումը արձանագրվել է [[Անգլո-սաքսոնական ժամանակագրություններ|անգլո-սաքսոնական խրոնիակայում]], 875 թվականին<ref name=":1">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=7T0uIfkPn28C&lpg=PR11&ots=yYYbrrk8Ac&dq=danelaw+cambridge+878&lr=&pg=PA7&redir_esc=y#v=onepage&q=danelaw%20cambridge%20878&f=false|title=A History of the University of Cambridge: Volume 1, The University to 1546|last=Leader|first=Damian Riehl|date=1988|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521328821|language=en}}</ref>: Նրանց ուժեղ առևտրային սովորություններն օգնեցին քաղաքին արագորեն զարգանալ: Այս ժամանակաշրջանում քաղաքի կենտրոնը Քեսլ Հիլից՝ գետի ձախ ափից, տեղափոխվեց Քիսայդ (Quayside) ՝ գետի աջ ափ: Վիկինգների ժամանակրջանին հաջորդում է կրկին Սաքսոնների իշխումը. կառուցում են եկեղեցիներ, որոնցից է, օրինակ, Սուրբ Բենեթի եկեղեցին, նավակայաններ, առևտրական տներ և այլն: Քաղաքը կրկին ծաղկունք է ապրում:<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=7T0uIfkPn28C&lpg=PR11&ots=yYYbrrk8Ac&dq=danelaw+cambridge+878&lr=&pg=PA7&redir_esc=y#v=onepage&q=danelaw%20cambridge%20878&f=false|title=A History of the University of Cambridge: Volume 1, The University to 1546|last=Leader|first=Damian Riehl|date=1988|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521328821|language=en}}</ref>։
 
1068 թվականին՝ երկու տարի Անգլիայում նվաճումներից հետո, [[Նորմաններ|նորման]] Ուիլիամ թագավորը կարուցում է մի ամրոց [[Քեսլ Հիլ|Քեսլ Հիլում]]:<ref name=":1" />։ Ինչպես մնացած բոլոր նորանվաճ թագավորությունները, Քեմբրիջը նույնպես հայտնվեց թագավորի և իր պատգամավորների իշխանության ներքո:
 
Առաջին քաղաքային կանոնադրությունը արձանագրվեց [[Հենրի Առաջինի]] կողմից 1120-ից 1131 թվականների ընթացքում: Դա Քեմբրիջին տվեց ջրային երթևեկության մենաշնորհ և ճանաչեց համայնքի դատարանը:<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp29-68|title=The city of Cambridge: Constitutional history {{!}} British History Online|last=Roach, J.P.C., ed.|first=|date=1959|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 3: The City and University of Cambridge. Institute of Historical Research.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
1209 թվականին հիմնադրվեց [[Քեմբրիջի համալսարան]]ը մի շարք ուսանողների կողմից, ովքեր փախել էին թշնամական քաղաք [[Օքսֆորդ]]ից<ref>{{Cite news|url=http://www.cam.ac.uk/about-the-university/history/early-records|title=Early records|last=University|first=of Cambridge|date=2013-01-28|work=|newspaper=University of Cambridge|language=en|access-date=2017-08-28|via=}}</ref>: Հնագույն քոլեջը՝ [[Փեթերհաուս]]ը ([[Անգլերեն|անգլ]].՝ Peterhouse) հիմնադրվել է 1284 թվականին:<ref>{{Cite web|url=https://www.pet.cam.ac.uk/about-college|title=About the College {{!}} Peterhouse Cambridge|website=www.pet.cam.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
1349 թվականին քաղաքը ենթարկվեց [[Սև մահ]]վան: Քիչ արձանագրություններ են պահպանվել, բայց Քեմբրիջի համալսարանի կողմից արված գրառումների տվյալներով՝ [[Արքայական քոլեջ (Քեմբրիջ)|Արքայական քոլեջի]] 40 գիտնականներից 16-ը զոհ են գնացել [[Սև մահ|Սև մահվանը]]<ref>{{Cite book|title=978-0-14-027524-7|last=Ziegler, Philip; Platt, Colin (1998). The Black Death (2nd ed.). London: Penguin. p. 178|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>: Քաղաքի հյուսիսային մասը ենթարկվել էր համարյա բնաջնջման:<ref>{{Cite web|url=https://archive.org/stream/cambridgedescrib00atkiuoft/cambridgedescrib00atkiuoft_djvu.txt|title=Full text of "Cambridge described and illustrated : being a short history of the town and university"|last=Atkinson|first=Thomas|date=1897|website=archive.org|publisher=London: Macmillan. p. 41. OCLC 1663499. The Ward beyond the Bridge, that is, all the town on the Castle side of the river, appears to have been almost entirely destroyed. Most of the people in the parish of All Saints' in Castro died and those that escaped left the neighbourhood for other parishes.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Հետևելով հետագա վերաբնակեցմանը համազգային համաճարակից հետո՝ 1361 թվականին, Էլիի եպիսկոպոսի նամակում գրված էր, որ եթե Քեմբրիջի երկու ծխական վանքերը միաձուլվեն, բավարար մարդ չի լինի մի ամբողջ եկեղեցի լցնելու համար:<ref>{{Cite journal|title=Book sources|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources?isbn=978-0-14-027524-7|language=en}}</ref>։ Սև մահվան ընթացքում մահանում են բազմաթիվ հեգևորականներ, մտածողներ և գիտնականներ [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջից]], բայց միևնույն ժամանակ հիմնվում են չորս նոր քոլեջներ համալսարանի համար. [[Գոնվիլի քոլեջը]], [[Թրինիթի քոլեջը]], [[Քորփուս Քրիսթին]] և [[Քլարը]]:<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=J5XeBQwrjLwC&pg=PA70&redir_esc=y|title=The Black Death and the Transformation of the West|last=Herlihy|first=David|date=1997-09-28|publisher=Harvard University Press|year=|isbn=9780674076136|location=Harvard University Press. p. 70|pages=|language=en}}</ref>։
 
=== Վաղ ժամանակակից ===
[[Պատկեր:Cambridge 1575 colour.jpg|մինի|243x243փքս|Քեմբրիջը 1575 թվականին]]
16-րդ դարի կրկնվող համաճարակներից հետո<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp101-108|title=The city of Cambridge: Public health {{!}} British History Online|last=|first=|date=|website=www.british-history.ac.uk|publisher=London: Victoria County History. 1959. pp. 101–108.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref> Քեմբրիջում առողջապահական նորմերին համապատասխան ջուր մատակարարվեց 1600-ական թվականներին: [[Ջուր|Ջուրը]] մինչ քաղաքի կենտրոն հասնելն անցավ Ինը Պատերը և հետո [[Գոգ Մագոգ Հիլզ]]ը ([[Անգլերեն|անլգ]].՝ Gog Magog Hills):<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/cambridgeshire/natural_history/walk_through_time/07.shtml|title=BBC Cambridgeshire - Walk Through Time - The Cam Valley - Stage 7|last=|first=|date=|website=www.bbc.co.uk|publisher=BBC Cambridgeshire|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Քեմբրիջը կարևոր դեր էր խաղում [[անգլիական քաղաքացիական պատերազմ]]ի վաղ շրջաններում, քանի որ այստեղ էր գտնվում [[Արևելյան կոմսության ասոցիացիա]]յի գլխավոր գրասենյակը: Վերջինս՝ Արևելյան կոմսության ասոցիացիան, կազմակերպում էր տեղական արևելյան Անգլիայի բանակի ադմինիստրատիվ աշխատանքները:<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp15-29|title=The city of Cambridge: Modern history {{!}} British History Online|last=|first=|date=|website=www.british-history.ac.uk|publisher=1959|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Դրանից հետո 1645 թվականին կազմավորվեց [[Նորագույն բանակը]]: <ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp15-29|title=The city of Cambridge: Modern history {{!}} British History Online|website=www.british-history.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>1643։1643 թվականին քաղաքի կառավարումն անցավ պառլամենտին՝ [[Սիդնեյ Սուսեքս քոլեջ]]ում կրթություն ստացած [[Օլիվեր Կրոմվել]]ին: Քաղաքի ամրոցն ավելի ուժեղացավ և լցվեց բազմամարդ զորքով, ինչպես նաև, միևնույն ժամանակ, քանդվեցին որոշ կամուրջներ՝ քաղաքի պաշտպանությունն ավելի լավ կազմակերպելու համար: Այս ամենին զուգահեռ,1644 թվականին 3 կիլոմետրից քաղաք ներխուժեցին Ռոյալիստ ուժերը. պաշտպանությունը երբեք չկիրառվեց, իսկ հաջորդ տարի արդեն կանգնեցվեց կայազորը:
 
=== Վաղ արդյունաբերական ժամանակաշրջան ===
19-րդ դարում, անգլիական շատ քաղաքների հետ մեկտեղ, Քեմբրիջն արագորեն զարգացավ. մասամբ աճեց մարդու կյանքի միջին տևողությունը, բարելավվեց գյուղատնտեսական արտադրությունը, հիմնվեցին սննդի մեծ խանութներ՝ մարկետներ, և այլն:<ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp86-101|title=The city of Cambridge: Economic history {{!}} British History Online|last=J. P. C.|first=Roach (editor)|date=1959|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 3: The City and University of Cambridge. Institute of Historical Research.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 1801-ից 1807 թվականների ընթացքում փոքր խանութների փակման գործընթացը քաղաքին հնարավորություն տվեց ընդլայնվելու՝ իր մեջ ընդգրկելով շրջակա դաշտերը, և արդեն 1912 թվականին նրա սահմանները հասել էին Չեսթերտոն, Չերի Հինթոն, Ֆեն Դիտոն, Թրամփիգտոն և Գրանչեստեր:<ref name=":3">{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp15-29|title=The city of Cambridge: Modern history {{!}} British History Online|website=www.british-history.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Երկաթուղին Քեմբրիջ եկավ 1845 թվականին, որը հնարավորություն բացեց [[Լոնդոն]]ից [[Նորվիչ Սիթի|Նորվիչ]] երկաթգծի կառուցմանը։կառուցմանը<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp1-2|title=The city of Cambridge {{!}} British History Online|last=J. P. C. Roach (editor)|first=|date=1959|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 3: The City and University of Cambridge. Institute of Historical Research|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
=== 20-րդ դար ===
1930-ից 1980-ական թվականներում քաղաքի տարածքը մեծացավ՝ ավագանու շնորհիվ։շնորհիվ<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol9/pp5-13|title=Chesterton: Introduction {{!}} British History Online|last=Wright, A.P.M.; Lewis, C.P. (eds)|first=|date=1989|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 9: Chesterton, Northstowe, and Papworth Hundreds. Institute of Historical Research. pp. 5–13.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Ամենամեծ բախումը եղել է գետի ձախ ափին, որոնք ներկայումս Արևելյան Չեսթերտոնի, Քինգս Հեջիսի և [[Արբուրի]] կալվածքն է և որտեղ, որ [[արքեպիսկոպոս]] [[Ռոման Ուիլիամս|Ռոման Վիլիամսն]] ապրել և աշխատել է մինչ վաղ 1980-ականները՝ որպես քահանայի օգնական։օգնական<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=3kJbJ7ldSJsC&pg=PT83&redir_esc=y|title=Rowan's Rule|last=Shortt|first=Rupert|date=2009-07-09|publisher=Hodder & Stoughton|isbn=9781848945265|language=en}}</ref>։
 
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ընթացքում Քեմբրիջը պաշտպանական կարևոր կենտրոն էր արևելյան ճակատի համար։ Քաղաքը դարձել էր ռազմական կենտրոն, ուր գտնվում էին Անգլիայի ավիաուժերը և մի շարք մարզերի՝ Նորֆոքի, Սաֆֆոքի, Էսսեքսի, Քեմբրիջչերի, Հանթինգդոնշայրի, Հերթֆորդշայրի և Բեդֆորդշայրի, գլխավոր գրասենյակային բաժանմունքները։բաժանմունքները<ref name=":3" />։ Քեմբրիջը համեմատաբար զերծ է մնացել Գերմանիայի կողմից ռմբակոծությանը, որը, այնուամենայնիվ, թիրախավորել էր քաղաքի երկաթգծին։ Ընդհամենը 29 մարդ զոհվեց և ոչ մի պատմական մշակութային կոթող չավերվեց։ 1944 թվականին ռազմական ուժերի գաղտնի ժողով հրավիրվեց [[Թրինիթի Քոլեջ]], որի ժամանակ հրաման արձակվեց Եվրոպա ներխուժման մասին։մասին<ref name=":2" />։ Պատմերազմի ընթացքում քաղաքը ծառայեց նաև էվակուցիոն կենտրոն Լոնդոնից եկած 7000 բնակչի համար, ովքեր հիմնականում [[Լոնդոնի համալսարանական քոլեջ|Լոնդոնի համալսարանից]] էին։էին<ref name=":3" />։
 
Քեմբրիջը պաշտոնապես քաղաքի կոչում է ստացել 1951 թվականին՝ ճանաչելով իր պատմությունը, ադմինիստրատիվ կարևորությունը և էկոնոմիկական բարգավաճը։բարգավաճը<ref name=":3" />։ 1962 թվականին բացվեց Քեբրիջի առաջին հագուստի կենտրոնը՝ [[Բրադուելլի Արքունիք]]ը անվամբ, բացվեց [[Դրամեն]] փողոցում, չնայած նրան, որ սա 2006 թվականին ոչնչացվեց։ոչնչացվեց<ref name=":4">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20080907115715/http://www.christslane.co.uk/about/timeline.htm|title=Christ's Lane|last=|first=|date=|website=|publisher=Land Securities. n.d. Archived from the original on 7 September 2008|accessdate=}}</ref>։
 
Քաղաքը ձեռք բերեց իր երկրորդ համալսարանը 1992 թվականին, երբ Անգլիայի պոլիտեխնիկը անվանվեց Անգլիայի պոլիտեխնիկական համալսարան։ Այս համալսարանը վերանվանվել է [[Անգլիայի Ռուսկինի համալսարան]] 2005 թվականին։թվականին<ref>{{Cite news|url=http://www.open.ac.uk/about/estates/our-estate/cambridge|title=The Open University in the East of England|date=2013-11-26|newspaper=Estates|access-date=2017-08-28}}</ref>։
 
== Կառավարում ==
Տող 76.
 
=== Տեղական կառավարություն ===
Ընտրությունների համար քաղաքը բաժանված է 14 մասերի. [[Աբբի]], [[Արբուրի]], [[Քեսլ]], [[Չերի Հինթոն]], [[Սամուել Քոլրիջ|Քոլերիջ]], Արևելյան Չեսթերթոն, [[Քինգս Հեջիս]], Մարկետ, [[Նյունհեմ]], [[Փեթերսֆիլդ]], [[Քուին Էդիթս]], Րոմսեյ, [[Թրամփինգտոն]] և [[Արևմտյան Չեսթերտոն]]։ Քաղաքի խորհրդի ներկայիս քաղաքական կազմը հետևյալն է. 25 աշխատանքային խորհրդատուներ, 14 [[Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն|լիբերալ դեմոկրատներ]], 2 ազատամիտներ և մեկ [[պահպանողականություն|պահպանողական]]։<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridge-news.co.uk/News/Elections-2014-Labour-take-control-of-Cambridge-City-Council-20140523052655.htm|title=Elections 2014: Labour takes control of Cambridge City Council|last=|first=|date=|website=|publisher=Cambridge News. 23 May 2014.|accessdate=}}</ref>։
 
14 մասերից յուրաքանչյուրն էլ նույնպես ընտրում են [[Քեմբրիջշչերի ավագանի|Քեմբրիջշչերի ավագանու]] անդամներին։ Վերջինս՝ Քեմբրիջշչերի ավագանին, պատասխանատու է մի շարք ծառայությունների համար՝ ներառյալ դպրոցների կրթությունը, սոցիալ առողջապահությունը և մայրուղիները, բայց 2013 թվականից սկսած՝ ավագանին այլևս ոչ մի արտոնություն չունի քաղաքի կառավարման հարցում։հարցում<ref name=":4" />։
 
=== Վեստմինստեր ===
Տող 89.
Քեմբրիջը Քեմբրիջշչերի վարչական շրջանն է, որը գտնվում է Անգլիայի արևելյան մասում։ * Անգլիան գտնվում է [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորությունում*]]:
[[Պատկեր:Cmglee Cambridge aerial.jpg|մինի|328x328փքս|Քեմբրիջի կենտրոնի համայնապատկերը]]
Քեմբրիջը տեղակայված է Լոնդոնից 50 մղոն (80 կմ) հյուսիս-արևելք հեռավորության վրա։ Քաղաքը գտնվում է ծովի մակարդակից 24 մետր (79 ոտնաչափ) բարձրության վրա։վրա<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/place/Cambridge-England|title=Cambridge {{!}} England, United Kingdom|newspaper=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2017-08-28}}</ref>։ [[Պատկեր:Cambridge Morning.webm|մինի|Քեմբրիջյան առավոտ]]Քեմբրիջի ստորգետնյա երկնաբանությունը բաղկացած է կավից և տեղական կանաչ ավազից<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20091021063524/http://www.naturalengland.org.uk/ourwork/conservation/geodiversity/englands/counties/area_ID4.aspx|title=Natural England - Cambridgeshire (including City of Peterborough)|date=2009-10-21|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ [[Քեմ գետ|Քեմ գետը]] սնուցում է քաղաքը [[Գրենչեսթեր]] գյուղից դեպի հարավ-արևմուտք։ Այն սահմանափակված է քաղաքում գտնվող ջրային տարածքներին հարակից մարգագետիններով, որոնցից է, օրինակ, [[Շիփս Գրին|Շիփս Գրինը]]։ <ref>{{Cite book|title=https://www.cambridge.gov.uk/sites/default/files/docs/SUDS-Design-and-Adoption-Guide.pdf|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>։ Շատ քաղաքների նման, ժամանակակից Քեմբրիջն էլ ունի [[արվարձան]]ներ և խիտ բնակեցված տարածքներ։ Քաղաքի կենտրոնում են գտնվում առևտրային կենտրոնները, պատմական կառույցները և ընդարձակ կանաչ տարածքները, ինչպիսին են Հիսուս Կանաչը, Պարկերի Խաղաղությունը և Միդսամմըր Քոմընը։ Կենտրոնում շատ ճանապարհներ նախատեսված են հետիոտների համար։համար<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20101009021937/http://www.cambridgeshire.gov.uk/transport/projects/cambridge/cambridgegateway/CB1+development.htm|title=Wayback Machine|date=2010-10-09|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
21-րդ դարի սկզբին նկատվել է բնակչության աճ, որը մինչ օրս ապահովված է։է<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20101214062115/http://cambridge.gov.uk/ccm/content/news-releases/2008/accordia-wins-prize.en|title=Accordia wins top architectural prize|date=2010-12-14|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
=== Կլիմա ===
Քեմբրիջը պաշտոնապես ունի օթերևութաբանական երկու կայաններ. Բուսաբանության ազգային ինստիտուտը, որը գտնվում է քաղաքի կենտրոնից 2 մղոն (3 կմ) հյուսիս հեռավորության վրա՝ [[Գիրտոն]]ին մոտ, և երկրորդը՝ [[Քեմբրիջի համալսարանի բուսաբանական այգի]]ն՝ քաղաքի կենտրոնից 1 մղոն հարավ։ Ի հավելումն սրա, համալսարանի Համակարգչային լաբորատորիայի [[Թվային օբյեկտի իդենտիֆիկատոր|թվային տեխնոլոգիաների]]<ref>{{Cite web|url=http://www.cl.cam.ac.uk/research/dtg/www/|title=Digital Technology Group|website=www.cl.cam.ac.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref> խումբն ունի հատուկ կայք, որտեղ այցելուները տեղեկացվում են քաղաքում սպասվող եղանակային փոփոխությունների մասին։մասին<ref>{{Cite web|url=http://www.cl.cam.ac.uk/research/dtg/weather/|title=Digital Technology Group - Cambridge Weather - 15.5 C|website=www.cl.cam.ac.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Քաղաքը, [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորության]] զգալի մասի պես, ունի [[Կլիմա|խոնավ կլիմա]]։ Գտնվելով [[Բրիտանական կայսրություն|Բրիտանիայի]] ամենաչոր մասում<ref>{{Cite web|url=http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/Page.aspx?p=27&ix=2830&pid=0&prcid=0&ppid=0|title=Climate & Soils|last=|first=|date=|website=www.botanic.cam.ac.uk|publisher=Cambridge University Botanic Garden. 2012. Retrieved 26 February 2012. Cambridge is in the driest region of Britain and has a more continental climate than most of Britain.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=7V7pNKAE8AsC&pg=PA1525&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=New Scientist|last=Perring, Franklyn (16 June 1960)|first=Reed Business|date=1960-06-16|publisher=Reed Business Information|year=|isbn=|location=|pages=|language=en}}</ref>՝ Քեմբրիջում տարեկան միջին տեղումների քանակը 570 մմ է։է<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridge-water.co.uk/customers/water-efficiency-strategy|title=Our strategy - Cambridge Water|last=|first=|date=|website=www.cambridge-water.co.uk|publisher=Cambridge Water. 2012. Retrieved 26 February 2012. We live in one of the driest areas of the UK. The East of England's rainfall of conditions is only half the national average and Cambridge is one of the driest parts of this region.|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 2011 թվականի տարվա կտրվածքով՝ Բուսաբանական այգիների ուսումնասիրությունը գրանցել է անձրևային տեղումների 380,4 մմ բարձրություն,<ref>{{Cite web|url=http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/Page.aspx?p=27&ix=2830&pid=0&prcid=0&ppid=0|title=Climate & Soils|last=|first=|date=|website=www.botanic.cam.ac.uk|publisher=Cambridge University Botanic Garden. Retrieved 21 February 2011.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref> իսկ Ազգային ինստիտուտի տվյալներով՝ 347,2 մմ,<ref>{{Cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/stationdata/cambridgedata.txt|title=Climate, MetOffice|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref> այն դեպքում, երբ 2012 թվականին Քեմբրիջի պատմության մեջ ռեկորդային ամենախոնավ տարին է գրանցվել՝ տեղումների 812,7 մմ հաստությամբ։հաստությամբ<ref>{{Cite web|url=http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/NewsItem.aspx?p=27&ix=116&pid=2722&prcid=4&ppid=2722|title=Wettest year since records began, but the visitors were undeterred.|last=|first=|date=|website=www.botanic.cam.ac.uk|publisher=Cambridge University Botanic Garden.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Ձյան տեղումների կուտակումները սովորաբար քիչ են լինում, քանի որ Քեմբրիջը բարձրադիր դիրք չի գրավում։
 
Այստեղ ամռանը ջերմաստիճանն ավելի բարձր է լինում, քան երկրի արևմուտքում։ 2006 թվականի հուլիսին [[Մեծ Բրիտանիա]]յի պատմության մեջ եղանակային գրանցումների սկսման օրվանից ի վեր գրանցվել է ամսվա կտրվածքով ռեկորդային բարձր ջերմաստիճանը. 28.3 °C (82.9 °F)՝ միաժամանակ և՛ Բուսաբանական այգիների<ref>{{Cite web|url=http://eca.knmi.nl/utils/monitordetail.php?seasonid=13&year=2006&indexid=TX&stationid=1639|title=Anomaly details|last=|first=|date=|website=eca.knmi.nl|publisher=https://en.wikipedia.org/wiki/European_Climate_Assessment_and_Dataset|accessdate=2017-08-28}}</ref> և՛ Ազգային ինստիտուտի տվյալներով։տվյալներով<ref>{{Cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/stationdata/cambridgedata.txt|title=NIAB|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Քեմբրիջը հաճախ գրանցում է նաև երկրում տարեկան ռեկորդներ գրեթե ամեն տարի, օրինակ՝ 2008 թվականի հուլիսին Ազգային ինստիտուտը գրանցել է 30.2 °C (86.4 °F), իսկ 2007 թվականին Բուսաբանական այգիները՝ 30.1 °C (86.2 °F)<ref>{{Cite web|url=http://eca.knmi.nl/utils/monitordetail.php?seasonid=14&year=2007&indexid=TXx&stationid=1639|title=Anomaly details|website=eca.knmi.nl|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Բացարձակ բարձր ջերմաստիճանը գրանցվել է 2003 թվականի օգոստոսի 10-ին՝ 36.9 °C (98.4 °F) ջերմաստիճանով<ref>{{Cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/interesting/aug03maxtemps.html|title=Hot spell - August 2003|website=Met Office|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Նախքան սա բացարձակ բարձր ջերմաստիճանը գրնվել էր 1990 թվականի օգոստոսին, որը Բուսաբանական այգիների հաղորդած տվյալներով՝ 36.5 °C (97.7 °F) էր։էր<ref>{{Cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/interesting/aug1990/|title=Hot spell August 1990|website=Met Office|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Վերջին անգամ նման բարձր ցուցանիշ գրանցվել է 2006 թվականի հուլիսին. 35.6 °C (96.1 °F) և 35.8 °C (96.4 °F) համապատասխանաբար Բուսաբանական այգիների<ref>{{Cite web|url=http://eca.knmi.nl/utils/monitordetail.php?seasonid=13&year=2006&indexid=TX&stationid=1639|title=Anomaly details|website=eca.knmi.nl|accessdate=2017-08-28}}</ref> և Ազգային ինստիտուտի տվյալներով։տվյալներով<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110629215609/http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/interesting/july2006/MaxTemp1907Points_jpeg.JPG|title=Wayback Machine|date=2011-06-29|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Բացարձակ ցածր ցուցանիշ գրանցվել է Բուսաբանական այգիների կողմից 1947 թվականի փետրվարին՝ −17.2 °C (1.0 °F) ջերմաստիճանով<ref>{{Cite web|url=http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/Page.aspx?p=27&ix=2858&pid=2830&prcid=4&ppid=2830|title=December 2010|website=www.botanic.cam.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>, չնայած որ 1879 թվականին գրանցվել էր ավելի ցածր ցուցանիշ՝ օդի −17.8 °C (0.0 °F) ջերմաստիճանով։ջերմաստիճանով<ref>{{Cite web|url=http://www.torro.org.uk/lowtempsyear.php|title=TORRO - British Weather Extremes: Daily Minimum Temperatures|website=www.torro.org.uk|language=en-US|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Ավելի մոտ իրականության մեջ եղանակն ավելի մեղմ է. 2012 թվականի փետրվարի 11-ին ջերմաստիճանն ընկել է մինչ −15.3 °C (4.5 °F),<ref>{{Cite web|url=https://blog.metoffice.gov.uk/2012/02/11/coldest-temperatures-of-winter-so-far/|title=Coldest temperatures of winter so far|last=Office|first=Met Office Press|date=2012-02-11|website=Official blog of the Met Office news team|accessdate=2017-08-28}}</ref> 2013 թվականի հունվարի 22-ին՝ −12.2 °C (10.0 °F)<ref>{{Cite web|url=https://blog.metoffice.gov.uk/2013/01/22/overnight-minimum-temperatures/|title=Overnight minimum temperatures|last=Office|first=Met Office Press|date=2013-01-22|website=Official blog of the Met Office news team|accessdate=2017-08-28}}</ref>, իսկ 2010 թվականի դեկտեմբերի 20-ին՝ −10.9 °C (12.4 °F)<ref>{{Cite web|url=http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/Page.aspx?p=27&ix=2858&pid=2830&prcid=4&ppid=2830|title=December 2010|website=www.botanic.cam.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Միջին տվյալներով՝ 1981-2010 թվականների ընթացքում այստեղ օդի ձյան խոնավությունը տևել է տարվա մեջ 42,8-ից 48,3 օր<ref>{{Cite web|url=http://eca.knmi.nl/utils/calcdetail.php?seasonid=0&periodid=1981-2010&indexid=FD&stationid=1639|title=Climatology details|website=eca.knmi.nl|accessdate=2017-08-28}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/public/weather/climate/u1214b469|title=Cambridge climate|last=Office|first=Met|website=www.metoffice.gov.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Նման ցածր ջերմաստիճաններ և [[օդի խոնավություն]] հատուկ են հիմնականում նաև ավելի [[Հարավային Անգլիա|հարավային]] և [[կենտրոնական Անգլիայի]] շրջաններին։
 
{{Եղանակի աղյուսակ|վայր= Քեմբրիջի համալսարանի բուսաբանական այգում, բարձրություն՝ 12մ, 1981–2010
Տող 320.
Քեմբրիջի դեմոգրաֆիան զգալիորեն փոփոխվում է, որի պատճառով էլ դժվար է հստակ չափել։
 
2001 թվականին անցկացված մարդահամարով՝ Քեմբրիջի բնակչության 89,44%-ը ներկայացան որպես սպիտակամորթ՝ համեմատած ազգային միջին տվյալների, որտեղ սպիտակամորթների թիվը կազմում էր 92.12%։<ref>2001 Census (Ethnic group, Cambridge local authority). Office For National Statistics.</ref>։ [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի համալսարանի]] բակալավրների 84%-ը, իսկ ասպիրանտների 80%-ը սպիտակամորթներ են (ներառյալ արտերկրի ուսանողերը)։<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20080101185656/http://www.admin.cam.ac.uk/news/press/factsheets/ethnicity.html|title=News and Events: Fact sheet: Ethnicity|last=|first=|date=2008-01-01|website=|publisher=Archived from the original on 1 January 2008.|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Քեմբրիջն ունի պրոֆեսորական, մենեջերական և ադմինիստրատիվ աշխատաքներով ապահովված ավելի շատ մարդիկ, քան տարածաշջանի այլ քաղաքներ (32.6% ընդ դեմ. 23.5%)<ref>ONS 2001 Census (Approximated Social Grade – Workplace Population, Cambridge local authority)</ref>, ինչպես նաև այստեղ կան բարձր որակավորում ունեցող ուսանողներ, մասնագետներ և պրոֆեսորներ, քան շատ այլ քաղաքներում (41.2%-Քեմբրիջ ընդ դեմ. 19.7%-այլ)։<ref>ONS 2001 Census (Qualifications, Cambridge local authority)</ref>։
 
=== Բնակչության պատմական ակնարկ ===
Տող 330.
[[Քեմ գետ]]ը Քեմբրիջի համար ունի պատմական կարևոր նշանակություն։ Հենրի Ա թագավորը շնորհեց Քեմբրիջին գետով առևտուր կատարելու մենաշնորհը՝ արտոնություն տալով Քեմբրիջում գետի հարակից տարացքների էկոնոմիային<ref>{{Cite journal|last=Boyd, Stephanie (2005). The Story of Cambridge. Cambridge University Press|first=|date=|title=Book sources|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-521-62897-6|journal=|language=en|doi=|pmid=|access-date=}}</ref>։ Այսինքն՝ գետի հարակից էկոնոմիան պահպանվում էր շատ լավ։
 
Այսօր Քեմբրիջն ունի բազմազան տնտեսություն՝ ուժեղ ճյուղերով. զարգացում և հետազոտություն, ծրագրավորման խորհրդատվություն, բարձր մակարդակում գտնվող ինժիներիա, ստեղծարար ինդուստրիա, դեզագործություն և տուրիզմ։տուրիզմ<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20130828063418/http://www.cambridgeshire.gov.uk/NR/rdonlyres/3B0B3A7B-E448-4D61-A853-0B5A1A467969/0/CambridgeCityDistrictReport2011.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-08-28|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 2010 թվականին ամերիկյան հայտնի ամսագրերից մեկը՝ [[Ֆորբս]]ը, բնութագրել է Քեմբրիջը՝ որպես «աշխարհի ամենագեղեցիկ քաղաքներից մեկը»։<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/forbes/welcome/?toURL=https://www.forbes.com/2010/01/22/paris-london-travel-lifestyle-travel-tourism-new-york-top-ten-cities.html&refURL=https://en.wikipedia.org/&referrer=https://en.wikipedia.org/|title=Forbes Welcome|last=Kiladze, Tim (22 January 2010)|first=|date=|website=www.forbes.com|publisher=|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
== Տրանսպորտ ==
[[Պատկեր:Guided bus from Trumpington - geograph.org.uk - 2543891.jpg|մինի|236x236փքս|Քեմբրիջ ուղևորվող մարդատար ավտոբուս։]]
20-րդ դարի իր արագ զարգացման հետևանքով՝ Քեմբրիջն այսօր ունի գերզբաղված տրանսպորտային հանգույց։հանգույց<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridgefutures.org/futures2/report1.htm|title=Cambridge futures|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Այստեղ կա Լոնդոնից Քեմբրիջ միացնող M11 մայրուղին, որը, միանալով A14-ին, մտնում է քաղաքի հյուսիս-արևելյան մասը։ [[A428 մայրուղի|A428]]-ը միանում է քաղաքին Բեդֆորդով և Սբ. Նոթսով, իսկ A10-ը [[հյուսիս]]ից Էլիի միջոցով կապում է քաղաքը Քինգ Լիննին, իսկ [[հարավ]]ից՝ Լոնդոնին։
 
Լինելով համալսարանական քաղաք՝ պառկած բերրի հողի վրա և ունենալով գերզբաղված տրանսպորտային հանգույց՝ Քեմբրիջը ողջ Միացյալ Թագավորությունում ամենամեշատը հեծանիվներ օգրագործած քաղաքն է։է<ref>{{Cite web|url=https://www.ons.gov.uk/|title=Home - Office for National Statistics|website=www.ons.gov.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 2001 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Քեմբրիջի բնակչության քսանհինգ տոկոսն (25%) աշխատանքի է գնացել հեծանիվով։ 2013 թվականին ուսումնասիրությունը պարզել է, որ քաղաքի 47%-ը շաբաթվա ընթացքում գոնե մեկ անգամ աշխատանքի է գնացել հեծանիվով։հեծանիվով<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridge-news.co.uk/News/Cambridge-retains-cycling-capital-title-in-nationwide-survey-20130416110617.htm|title=Cambridge news|last=Cambridge|first=City News|date=Website|website=http://www.cambridge-news.co.uk/News/Cambridge-retains-cycling-capital-title-in-nationwide-survey-20130416110617.htm|publisher=16 April 2013|accessdate=}}</ref>։
 
Քեմբրիջն ունի ավտոբուսային մի շարք ծառայություններ, որոնք աշխատում են [[շաբաթվա օրեր|շաբաթական]] յոթ օր։օր<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridgeshire.gov.uk/transport/around/parkandride/|title=Cambridge Transportation|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։
 
Քեմբրիջի երկաթուղային գիծն անմիջական ուղիղ գիծ ունի Լոնդոնի երկաթուղային կայարանի հետ, որի միջոցով քեմբրիջցիները և [[Լոնդոնի Բրիտանական թանգարան|լոնդոնցիները]] կարողանում են հեշտությամբ տեղափոխվել մի քաղաքից մյուսը։
 
Քեմբրիջն ունի նաև իր օդանավակայանը. [[Քեմբրիջի օդանավակայան]], որը ժամանակին կիրառվել է միայն փորձնական թռիչքներ կատարելու և պատերազմական ժամանակաշրջանում օգնություն ցուցաբերելու համար։համար<ref>{{Cite web|url=http://www.masfcambridge.com/|title=MASFCAMBRIDGE|website=www.masfcambridge.com|accessdate=2017-08-28}}</ref><ref>Cambridge Flying Club
</ref><ref>Cambridge Aero Club</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20091211170657/http://www.cambridgecityairport.com/|title=Wayback Machine|last=|first=|date=2009-12-11|website=|publisher=Archived from the original on 11 December 2009. Retrieved 2009-10-14. "Cambridge Airport"|accessdate=2017-08-28}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.cambridgeaeroclub.co.uk/|title=cambridgeaeroclub.co.uk|website=www.cambridgeaeroclub.co.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
== Կրթություն ==
Տող 353.
''Անգլիայի Ռուսկինի համալսարնն ունի երկու մասնաշենք, որոնցից մեկը գտնվում է Քեմբրիջ քաղաքից փոքր ինչ հեռու՝ [[Չելմսֆորդ]]ում:''
 
2007-2008 ուսումնական տարվա Քեմբրիջի համալսարանի մատուցած տվյալներով՝ ուսանողները եղել էն 17,662 հոգի<ref>{{Cite web|url=http://www.prao.admin.cam.ac.uk/|title=Planning and Resource Allocation Office|last=|first=|date=|website=www.prao.admin.cam.ac.uk|publisher=(PDF). University of Cambridge: Planning and statistics section. January 2009.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>, իսկ նույն ժամանակ Անգլիայի Ռուսկինի համալսարանում (երկու մասնաշենքերն էլ ներառած)՝ 24,000 ուսանող։ուսանող<ref>{{Cite news|url=http://www.anglia.ac.uk/|title=Anglia Ruskin University - Anglia Ruskin University|language=en|access-date=2017-08-28}}</ref>։
 
Ե՛վ պետական և՛ [[մասնավոր դպրոցներ]]ը Քեմբրիջի [[աշկերտ]]ներին մատուցում են մանկապարտեզից սկսած մինչև միջնակարգ կրթություն։ Պետական դպրոցների կրթական ծրագիրը մշակվում է [[Քեմբրիջշչեր|Քեմբրիջշչերի]] խորհրդի կողմից։ Այդ դպրոցները 251-ն են<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20090402122811/http://www.cambridgeshire.gov.uk/education/schools|title=Our schools and colleges|last=|first=|date=2009-04-02|website=|publisher=Cambridgeshire County Council. Archived from the original on 2 April 2009.|accessdate=2017-08-28}}</ref>, որոնցից 35-ը Քեմբրիջ քաղաքում<ref>Eduational Estamblishments in Cambridgeshire</ref>։ Դրանց ոչ այնքան զգալի մասն ապահովում է միջնակարգ կրթությունը օրվա ընթացքում, ինչպես նաև դպրոցից դուրս խմբակների միջոցով։ Շատ այլ աշակերտներ Քեմբրիջի տարածքից այցելում են գյուղի դպրոցներ, որտեղ նույնպես ստանում են միջնակարգ կրթություն<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridge-news.co.uk/cn_news_crier/displayarticle.asp?id=444678|title=Cambridge News|last=Morgan, John (27 August 2009)|first=|date=|website=|publisher="It's a record breaker for GCSE students".|accessdate=}}</ref>։ Քաղաքի մասնավոր դպրոցներն են Փըրս դպրոցը, Ստեֆան Փըրս հիմնադրամը, Սանքթոն Ուդը, Սբ. Մերիի դպրոցը և Լիս դպրոցը։ դպրոցը<ref>{{Cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/finance/property/cities/3350043/City-spotlight-Cambridge.html|title=City spotlight: Cambridge|last=Davidson|first=Max|date=|work=Foskett, Nicholas (1992)|newspaper=Telegraph.co.uk|language=en|access-date=2017-08-28|via=}}</ref>։ Քեմբրիջն ունի նաև [[Տեխնիկական քոլեջի համալսարան]], որի բացումը եղել է 2014 թվականի սեպտեմբերին։
 
== Սպորտ ==
Տող 361.
=== Ֆուտբոլ ===
[[Պատկեր:The Abbey Stadium.jpg|մինի|Աբբի ստադիոն]]
Քեմբրիջն իր ուրույն դերն է ունեցել ժամանակակից [[ֆուտբոլ]]ի հայտնվելու գործում. խաղի առաջին կանոններն արձակվել են [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի համալսարանի]] ուսանողների կողմից 1848 թվականին։ Քեմբրիջի կանոններով ֆուտբոլն առաջին անգամ խաղացել են Պարկերի խաղաղություն այգում, որն իր մեծ ազդեցությունն է ունեցել 1863 թվականին Ֆուտբոլի ասոցիացիայի կողմից խաղի կանոնները մշակելու գործում։ Դրանից հետո առաջին խաղը նույնպես անցկացրել են Պարկերի խաղաղություն դաշտում/այգում։այգում<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/cambridgeshire/content/articles/2006/06/09/cambridge_football_rules_parkers_piece_feature.shtml|title=BBC - Cambridgeshire - Sport Cambridge... the birthplace of football?!|website=www.bbc.co.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Քաղաքը [[Յունայթեդ Քեմբրիջ ֆուտբոլային ակումբի]] տունն է, որը հիմնականում խաղում է Աբբի ստադիոնում։ Ակումբը հիմնադրվել է 1912 թվականին՝ որպես Միացյալ Աբբի, և 1970 թվականին ընտրվել է Անգլիական ֆուտբոլի լիգա, իսկ 1978-ին հասավ արդեն երկրորդ կարգավիճակին։ Ակումբին հաջողությունը վերադարձավ 1990-ական թվականներին, երբ ունեցան երկու հաղթանակ և շահեցին Ֆուտբոլի ասոցիցացիայի քառորդ եզրափակչի գավաթը։
Տող 368.
 
=== Մահակախաղ (կրիկետ) ===
Լինելով ֆուտբոլի քեմբրիջյան կանոնների հայրենիքը՝ [[Պարկերի խաղաղությունը]] 1817-ից 1864 թվականներին օգտագործվել է որպես առաջին կարգի մահակախաղի անցկացման վայր<ref>{{Cite web|url=http://cricketarchive.com/subscribe|title=Cricket Archive - Paywall|website=cricketarchive.com|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Քաղաքում կան սիրողական կրիկետի յոթ ակումբներ. Քեմբրիջ Գրանդա, Քեմդեն, Քեմբրիջ Սբ. Գայլս, Նյու Չեսթերթոն Ինստիտուտ, Ֆեն Դիտտոն, Ռոմսի թաուն և Չերի Հինթոն։Հինթոն<ref>{{Cite web|url=http://www.cambsca.co.uk/|title=The Cambridgeshire Cricket Association|last=|first=|date=|website=www.cambsca.co.uk|publisher=Cambridgeshire CA. Retrieved 5 October 2011.|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
[[Պատկեր:Girton College Boat Club May Bumps 2006.jpg|մինի|Թիավարում Քեմ գետի վրա<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridge.gov.uk/parkside-pools|title=Paride Pools|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>]]
 
Տող 374.
Քաղաքի կենտրոնով հոսող Քեմ գետը օգտագործում են նավարկության համար։ Քեմբրիջի համալսարանն ու իր քոլեջները հայտնի են [[թիավարում|թիավարմամբ]], իսկ [[Քեմբրիջշչերի թիավարման ասոցիացիան]], հիմնված 1868 թվականին, Քեմ գետի վրա թիավարման մրցույթներ է կազմակերպում՝ համալսարանից դուրս։ Քաղաքում կան թիավարման չորս ակումբներ. City of Cambridge RC, Cambridge '99 RC, Cantabrigian RC և Rob Roy BC։
 
Քեմբրիջի լողի ակումբը, Քեմբրիջի դայվ թիմը և Քեմբրիջի քաղաքի ջրային գնդակի ակումբը բոլորն էլ հիմնված են Այգուն հարակից լողավազանի վրա։վրա<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridge.gov.uk/parkside-pools|title=Parkside Pools {{!}} Cambridge City Council|website=www.cambridge.gov.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
=== Մրցութային սպորտեր ===
Տող 382.
=== Թատրոն ===
[[Պատկեր:CambridgeCorn.jpg|մինի|243x243փքս|Cambridge Corn Exchange Քեմբրիջ Քորն Էքսչենք]]
Քեմբրիջի հիմնական ավանդական թատրոնը [[Արվեստների թատրոն]]ն է, որը գտնվում է քաղաքի կենտրոնում և ունի հանդիսատեսի համար նախատեսված 666 նստատեղ<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridgeartstheatre.com/|title=Home {{!}} Cambridge Arts Theatre|website=www.cambridgeartstheatre.com|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Թատրոնը հաճախ ունենում է շրջիկ ներկայացումներ։ Ամենաընդարձակ վայրը քաղաքում ներկայացումներ ցուցադրելու համար [[Քեմբրիջ Քորն Էքսչենջն]] է՝ 1200 հոգու համար նախատեսված նստատեղով և լայն տարածքով, որտեղ կտեղավորվի 1800 կանգնած մարդ։ Նկարում պատկերված շինությունը՝ [[Քեմբրիջ Քորն Էքսչենջը]], կառուցվել է ЧШЧ դարում և ծառայել է բազմաթիվ միջոցառումների համար՝ սկսած 20-րդ դարի սկզբից, որոնցից են թեյախմության խնջույքներ, կարճամետրաժ շոու-ներկայացումներ, սպորտային հանդիպումներ և երաժշտական միջոցառումներ<ref name=":6">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20080829124506/http://www.cornex.co.uk/ccm/cornex/pages/virtualtour/history-of-the-cambridge-corn-exchange.en|title=The Cambridge Corn Exchange : Local Custom Navigation for Cornex: The History of the Cambridge Corn Exchange|date=2008-08-29|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Քաղաքի խորհուրդը վերակառուցել է շենքը 1980-ականներին՝ դարձնելով լիարժեք արվեստի կենտրոնի, հյորընկալով թատրոնի, ինչպես նաև պարային և երաժտական միջոցառումների անցկացման վայր։վայր<ref name=":6" />։
 
Թատրոնի ամենանորակառույց շենքը 220 տեղանոց J2-ն է, որը գտնվում է Քեմբրիջի Լեյժր այգում։ Կառույցը բացվել է 2005 թվականին, և բացման օրվանից ի վեր այդտեղ անցկացվել են բեմական ներկայացումներ, պարեր, երաժշտական փառատոններ և հումորային ներկայացումներ։ներկայացումներ<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120212004617/http://www.junction.co.uk/about-us/our-spaces|title=Our Spaces {{!}} The Junction|last=|first=|date=2012-02-12|website=|publisher=junction.co.uk. Archived from the original on 12 February 2012. Retrieved 28 February 2012. J2 is the venue for our theatre, dance, family theatre and comedy programme|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
[[Մամֆորդ թատրոն|Մամֆորդ թատրոնը]] պատկանում է [[Անգլիայի Ռուսկինի համալսարան|Անգլիայի Ռուսկինի համալսարանին]] և հյուրընկալում է ինչպես ուսանողական խմբերի միջոցառումներին, այնպես էլ ոչ ուսանողական շոու ներկայացումներին։
Տող 391.
Քաղաքի ներսում կան մի շարք հիշարժան թանգարաններ, որոնցից մի քանիսը պատկանում են [[Քեմբրիջի համալսարանի թանգարաններ]]ին, իսկ որոշներն էլ անկախ են։
 
Ամենամեծ թանգարանն այստեղ Ֆիցուիլիամի թանգարանն է, որը նաև միաժամանակ Քեմբրիջի համալսարանին պատկանող թանգարաններից գլխավորն է։ Հիմնադրվել է 1816 թվականին այն բանից հետո, երբ [[Ռիչարդ ՖիցՈւիլիամս]]ը ստացավ մեծ ժառանգություն և որոշեց պահել իր հավաքածուները իր իսկ թանգարանում։ Ի սկզբանե թանգարանը գտնվել է [[Պերս քերականական դպրոցի]] շենքում։շենքում<ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp326-327|title=The University of Cambridge: The Fitzwilliam Museum {{!}} British History Online|website=www.british-history.ac.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Որոշ ժամանակ [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի համալսարանի]] գրադարանում հայտնվելուց հետո՝ իր վերջնական կանգառը եղավ [[Թրամփինգտոն փողոց]]ը որտեղ էլ որ գտնվում է 1848 թվականից մինչ օրս։օրս<ref name=":7" />։ Թանգարանն ունի հինգ սրահներ. Հին ձեռագրերի, Կիրառական արվեստի, Մետաղադրամների և մեդալների, Ձեռագիր և տպագիր գրքերի, Տպագության և նկարչության։
 
[[Քեմբրիջի թանգարան]]ը, նախկինում հայտնի՝ Քեմբրիջի և ազգային խորհրդի թանգարան անվամբ, սոցիալ պատմության թանգարան է, որը գտնվում է [[Քեսլ փողոց]]ի նախկին փաբում։փաբում<ref>{{Cite web|url=http://www.fensmuseums.org.uk/page_id__45.aspx|title=The life and history of the people of Cambridge {{!}} Museum of Cambridge {{!}} Our Museums {{!}} Fenlands|last=|first=|date=|website=www.fensmuseums.org.uk|publisher=Fen Museum Partnership. Retrieved 2016-09-13.|language=en-GB|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
=== Երաժշտություն ===
Տող 400.
 
=== Ժամանակակից արվեստ ===
Քեմբրիջը համարվում է միջազգայնորեն ճանաչում ունեցող Թեյնիկի բակ (անգլ.՝ Kettle's Yard) պատկերասրահի տունը։ [[Ուայզինգ արվեստի կենտրոնը]]՝ Եվրոպայում վիզուալ արվեստի առաջատար հետազոտության կենտրոններից մեկը, որոշակի կապ ունի քաղաքի հետ, քանի որ գտնվում է Քեմբրիջից մի քանի մղոն արևմուտք հեռավորության վրա<ref>{{Cite news|url=http://www.cultunet.com/es/recursos-culturales/convocatorias/wysing-arts-centre-programme-of-artists-residencies-cambridge|title=Wysing Arts Centre programme of artists residencies. Cambridge|last=Cultunet|first=Editor|newspaper=Cultunet - Portal de empleo y gestión cultural|language=es-es|access-date=2017-08-28}}</ref>։<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/culture-professionals-network/culture-professionals-blog/2013/jan/03/cambridge-art-scene-galleries-change|title=Cambridge art scene: change in the air|last=Collins|first=Ruthie|date=2013-01-03|work=|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2017-08-28|via=}}</ref>։ Այս ամենին մեկտեղ [[Անգլիայի Ռուսկինի համալսարան]]ը հանրության համար մատչելի ձևով կազմակերպում է Ռուսկինի պատկերասրահ։պատկերասրահ<ref>{{Cite news|url=http://www.anglia.ac.uk/arts-law-and-social-sciences/ruskin-gallery/about-the-gallery|title=About the gallery - Anglia Ruskin University|language=en|access-date=2017-08-28}}</ref>։
[[Պատկեր:Strawberry Fair 2007, Cambridge - geograph.org.uk - 460832.jpg|մինի|224x224փքս|Ելակի փառատոն, Քեմբրիջ]]
 
=== Փառատոներ և միջոցառումներ ===
[[Պատկեր:2010 Cambridge Beer Festival.jpg|մինի|Քեմբրիջյան գարեջրի փառատոն, 2010 թվական]]
Մի շարք ֆեստիվալներ (փառատոներ), տոնավաճառներ և միջոցառումներ են կազմակերպվում Քեմբրիջում, հատկապես [[Բրիտանական ամառ]]ների շրջանակներում։ [[Հունիս]] ամսվա [[Միդսամմըր Քոմմըն]]ի առաջին [[շաբաթ (օր)|շաբաթ օրը]] տեղի է ունենում [[Ելակի տոնավաճառ|Ելակի տոնավաճառ/փառատոն]], որն իրենից ենթադրում է անվճար երաժշտություն և երեխաների համար նախատեսված միջոցառում՝ մի շարք առևտրային կրպակների ուղեկցությամբ։ [[Մայիս]] ամսին մեկ շաբաթ անընդմեջ Հիսուս Կանաչ այգում կազմակերպվում է ամենամյա [[Քեմբրիջյան գարեջրի փառատոնը]]։ Այս փառատոնն առաջին անգամ սկսվել է 1974 թվականին և Բրիտանիայում երկրորդ ամենամեծ գարեջրի փառատոնն է Լոնդոնից հետո։հետո<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridgebeerfestival.com/|title=Cambridge Beer Festival – 22–27 May 2017, Jesus Green, Cambridge, UK|website=www.cambridgebeerfestival.com|language=en-GB|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
[[Քեմբրիջ ազգային փառատոն]]ը ամեն տարի կազմակերպվում է Չերի Հինթոն Հոլլում, որը Միացյալ Թագավորության ազգային երաժշտության ամենամեծ փառատոններից մեկն է։ Փառատոնը կազմակերպվում է քաղաքի խորհրդի կողմից ամեն տարի՝ սկսած 1964 թվականից։ Քեմբրիջ երաժշտության ամառային ֆեստիվալը կրկին ամենաընդարձակներից է Մեծ Բրիտանիայում, որը կազմակերպվում է քաղաքի համալսարանի՝ Քեմբրիջի համալսարանի քոլեջների կողմից յուրաքանչյուր տարի<ref>{{Cite web|url=https://www.gramophone.co.uk/festivals/cambridge-summer-music-festival|title=Cambridge Musi Festival|last=Festivals in Cambrisge, UK|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Արվեստի հետ առնչվող մեկ այլ փառատոն է [[Քեմբրիջ Շեյքսպիրյան փառատոն]]ը։ Սա իրենից ներկայացնում է ութ շաբաթյա ներկայացումներ բաց երկնքի տակ, որի ընթացքում բեմադրվում են անգլիացի թատերագիր [[Ուիլյամ Շեքսպիր]]ի պիեսները։ Այս ներկայացումները ցուցադրվում են քոլեջների տարբեր այգիներում։այգիներում<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridgeshakespeare.com/about/|title=Cambridge Shakespeare Festival|website=Cambridge Shakespeare Festival|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 1977 թվականից ի վեր կազմակերպվում են նաև կինոյի փառատոներ յուրաքանչյուր հուլիս ամիսներին, բայց 2008 թվականից փոխվեց ամիսը՝ տեղափոխվելով սեպտեմբեր։սեպտեմբեր<ref>{{Cite web|url=https://www.festivalfocus.org/festival_view.php?uid=1024|title=The Cambridge Film Festivals|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։
 
[[Քեմբրիջ գիտության փառատոնը]]՝ ամենամյա մարտ ամսին կայացող փառատոնը, Միացյալ Թագավորության ամենամեծ անվճար [[գիտության փառատոն]]ն է<ref>{{Cite news|url=http://www.bbc.com/news/uk-england-cambridgeshire-12759607|title=University of Cambridge Science Festival 2011|date=2011-03-16|newspaper=BBC News|language=en-GB|access-date=2017-08-28}}</ref>։ 1975-ից 1985 թվականներին Քեմբրիջ պոեզիայի փառատոներն անցկացվում էին երկու տարին մեկ անգամ։անգամ<ref>{{Cite web|url=http://www.manifold.group.shef.ac.uk/issue9/AlisonBlairUnderwoodPR9.html|title=Alison Blair-Underwood on Poetry Festival, Blackbox Manifold 9|website=www.manifold.group.shef.ac.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
== Հանրային ծառայություններ ==
Տող 417.
[[Արևմտյան Անգլիա]]յի շտապ օգնության ծառայությունը մատակարարում է քաղաքին և ունի մի քանի շտապ օգնության կայաններ Հիլլս Րոուդում<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110927125551/http://www.nhs.uk/ServiceDirectories/Pages/Trust.aspx?id=RYC&v=6|title=https://web.archive.org/web/20110927125551/http://www.nhs.uk/ServiceDirectories/Pages/Trust.aspx?id=RYC&v=6|website=web.archive.org|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Ավելի փոքր [[Բրուքֆիլդս հիվանդանոց]]ը գտնվում է Միլլ Րոուդում<ref>{{Cite web|url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20090413225533/http://www.nhs.uk/ServiceDirectories/Pages/Hospital.aspx?id=5PP33|title=Brookfields Hospital General Information|last=Choices|first=N. H. S.|date=2009-08-04|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ Բնականաբար, քաղաքն ունի նաև [[Ոստիկանություն|ոստիկանական բաժանմունքներ]]<ref>{{Cite web|url=http://www.cambs-police.co.uk/contactus/maps.asp|title=Cambridgeshire Constabulary - Contact Us|website=www.cambs-police.co.uk|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref> և [[Հրշեջ պահպանություն|հրշեջ ծառայություններ]]<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20090928063131/http://www.cambsfire.gov.uk/about/parkside.php|title=Cambridgeshire Fire and Rescue Service: Cambridge fire station|date=2009-09-28|accessdate=2017-08-28}}</ref>, որոնք ապահովում են համապատասխանաբար քաղաքի անվտանգությունն ու հետևում են, որ հրդեհներից շատ տուժողներ չլինեն։
 
Քեմբրիջի ջրի համակարգն ապահովում է քաղաքը [[Ջուր|խմելու ջրով]]<ref>{{Cite web|url=http://www.cambridge-water.co.uk/home/about-us|title=About Us - Cambridge Water|website=www.cambridge-water.co.uk|accessdate=2017-08-28}}</ref>, իսկ [[Էլեկտրականություն|հոսանքն]] ապահովվում է խորհրդի կողմից, քանի որ Քեմբրիջը [[Արևմտյան Անգլիա]]յի մասն է կազմում։կազմում<ref>{{Cite web|url=http://www.nationalgrid.com/uk/Electricity/AboutElectricity/DistributionCompanies/|title=National Grid: Distribution Network Operator (DNO) Companies|website=www.nationalgrid.com|language=en-UK|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
Քաղաքի առաջին [[Հանրային գրադարան|հանրային գրադարանը]] բացվել է 1855 թվականին, որն ի սկզբանե գտնվել է [[Հիսուսի հովիտ]]ում<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp116-122|title=The city of Cambridge: Public buildings {{!}} British History Online|last=Roach, J.P.C., ed. (1959|first=|date=|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 3: The City and University of Cambridge. Institute of Historical Research.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։ 1862 թվականին տեղափոխվել է Գիլդհոլլ<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/vch/cambs/vol3/pp116-122|title=The city of Cambridge: Public buildings {{!}} British History Online|last=Roach, J.P.C., ed. (1959).|first=|date=|website=www.british-history.ac.uk|publisher=A History of the County of Cambridge and the Isle of Ely: Volume 3: The City and University of Cambridge. Institute of Historical Research.|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>, իսկ այժմ վերջինս գտնվում է Հսկա Կամարներ առևտրի կենտրոնում։ Գրադարանը վերաբացվել է 2009 թվականին<ref name=":8">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120926033451/http://www.cambridge-news.co.uk/Home/?id=451672|title=Cambridge News {{!}} Home|last=|first=|date=2012-09-26|website=|publisher=Cambridge News. 25 September 2009. Archived from the original on 26 September 2012|accessdate=2017-08-28}}</ref>՝ 33 ամիս փակ վիճակում գտնվելուց հետո։հետո<ref name=":8" /><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120926033500/http://www.cambridge-news.co.uk/cn_news_home/DisplayArticle.asp?ID=408967|title=https://web.archive.org/web/20120926033500/http://www.cambridge-news.co.uk/cn_news_home/DisplayArticle.asp?ID=408967|website=web.archive.org|language=en|accessdate=2017-08-28}}</ref>։
 
== Երկվորյակ քաղաքներ ==
Քեմբրիջն ունի երկու [[Երկվորյակներ|երկվորյակ]] [[քաղաք]]։ Քեմբրիջի նման այս երկու քաղաքներն էլ ունեն համալսարաններ և համանման բնակչություն. [[Հայդելբերգ]]ը 1965 թվականից սկսած<ref name=":9">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20060718022609/http://www.heidelberg.de/servlet/PB/menu/1123761_l1/index.html|title=Wayback Machine|date=2006-07-18|accessdate=2017-08-28}}</ref>, [[Գերմանիա]] և [[Հունգարիա]]յի քաղաքներից [[Սեգեդ]]ը՝ 1987 թվականից սկսած։սկսած<ref name=":9" />։
 
== Լուսանկարներ քաղաքից ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Քեմբրիջ» էջից