«Հարավային Կովկաս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 1.
[[Պատկեր:Vector-map of Caucasus (hy).svg|մինի|404x404px|աջից|Հարավային Կովկասի պետությունները]]
'''Հարավային Կովկաս''' ({{lang-ka|სამხრეთი კავკასია}}, [[օսերեն]]՝ Фæскавказ, {{lang-az|Cənubi Qafqaz}}), հայերեն՝ '''Այսրկովկաս''' կամ '''Անդրկովկաս'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=51}}</ref>։ Անշուշտ, ճիշտ ձևը Այսրկովկասն է, քանզի Հայաստանը Կովկասյան լեռնաշղթայից «այսր» է, այսինքն՝ «այս կողմ», այլ ոչ թե՝ «անդր», այսինքն՝ «այդ կողմ»։ Այսպիսով հայկականհայերի և հարավկովկասյան (Southern Caucasus, Южный Кавказ) ժողովուրդների տեսակետից նայելով՝ Հայաստանը, Վրաստանը և հարավկովկասյան երկրներն ու տարածքները '''Այսր'''կովկաս են (Cis-Caucasus, Циз-Кавказье), իսկ Հյուսիսային Կովկասի (Northern Caucasus, Северный Кавказ) երկրամասերը և Ռուսաստանը մեզ համար դառնում են '''Անդր'''կովկաս (Trans-Caucasus, Закавказье)։ Այնինչ ռուսական տեսակետից Հայաստանը, Վրաստանը և այլք '''Անդր'''կովկաս են։ Եվ հենց այդ վերջին աշխարհագրական տերմինն էլ (Transcaucasus) ռուսական կողմը ռուսերեն ձևով (Закавказье) պարտադրել է իր ենթակայության ներքո գտնվող ժողովուրդներին։<ref>Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:</ref>
 
Հարավային Կովկասը կամ Այսրկովկասը երկրամաս է [[Արևելյան Եվրոպա]]յում ու [[Ասիա]]յում, [[Մեծ Կովկաս|Մեծ Կովկասի Ջրբաժան լեռնաշղթայից]] հարավ։ ԱյստեղԸստ որոշ օտար, այդ թվում՝ ռուս գիտնականների, Այսրկովկասում են գտնվում Կոլխիդայի ու [[Կուր]]- [[Արաքս]]յան դաշտավայրերը, [[Փոքր Կովկաս]]ի լեռնաշղթան, [[Արցախ]]ի լեռնաշղթան, [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ի մի հատվածը, [[Թալիշի լեռներ]]ը, [[Սևանա լիճ]]ը և այլն։
 
Իրականում [[Հայկական լեռնաշխարհ]] ամբողջությամբ մի առանձին աշխարհագրական միավոր է, որն իր տարածքով՝ գրեթե 450 հազար քառակուսի կիլոմետր, եթե չի գերազանցում, ապա գոնե չի զիջում ո՛չ միայն առանձին վերցրած Այսրկովկասին և Հյուսիսային Կովկասին, այլև ամբողջ Կովկասին՝ միասին վերցրած:<ref>Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:</ref> Ավելին, այսպես կոչված Հարավային Կովկասը կամ Այսրկովկասը դարեր շարունակ եղել է Հայկական քաղաքակրթական գոտու մի մասը և հաճախ էլ պարզապես հայկական պետության մասն է կազմել, մասնավորապես՝ Արարատյան կամ Վանի թագավորության (Ք.ա. IX-VII դդ.), Արտաշիսյանների Մեծ Հայքի թագավորության (Ք.ա. I դ. գրեթե ամբողջությամբ ներառվելով Տիգրան Բ Մեծի տերության կազմի մեջ), Արշակունիների Մեծ Հայքի թագավորության (I-V դդ.), Բագրատունիների համադաշնային տերության (IX-XI դդ.) ժամանակներում:<ref>Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:</ref>
Հարավային Կովկասում են գտնվում 3 ճանաչված ([[Հայաստան]]ի, [[Վրաստան]]ի, [[Ադրբեջան]]ի) և 3 չճանաչված ([[ԼՂՀ|Արցախի]], [[Հարավային Օսիա]]յի և [[Աբխազիա]]յի) հանրապետություններ։ Երկրամասը հյուսիսում սահմանակից է [[Ռուսաստան]]ին, հարավում՝ [[Թուրքիա]]յին և [[Իրան]]ին։
 
Հարավային Կովկասում են գտնվում 3 ճանաչված ([[Հայաստան]]ի, [[Վրաստան]]ի, [[Ադրբեջան]]ի) և 3 չճանաչված ([[ԼՂՀ|Արցախի]], [[Հարավային Օսիա]]յի և [[Աբխազիա]]յի) հանրապետություններ։ Երկրամասը հյուսիսումհյուսիսից սահմանակից է [[Ռուսաստան]]ին, հարավում՝արևմուտքից և հարավ-արևմուտքից՝ [[Թուրքիա]]յին, ևհարավից՝ [[Իրան]]ին։
 
== Անդրկովկաս ==