«Չունցին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր|կարգավիճակ=Քաղաք|հայերեն անվանում=Չունցին|երկիր=Չինաստան|բնագիր անվանում={{lang-zh2|重庆}}|պատկեր=Chongqing montage new.png|lat_deg=29|lat_min=33|lat_sec=0|lon_deg=106|lon_min=30|lon_sec=25|CoordAddon=type:city(31220000)_region:CN|երկրամասի տեսակ=[[Города центрального подчинения КНР|Կ]]<nowiki></table>ենտրոնական  ենթակայության քաղաք|ղեկավարի տեսակ=Քաղաքապետ|ղեկավար=Վան Հունցզյույ|տարածք=82 403 կմ|բնակչություն=53 210 500|մարդահամարի թվական=2017 թվկական|խտություն=600&nbsp;|ազգային կազմ=հանցզի (94 %), տուցզյա&nbsp;(5 %), մյաո&nbsp;(1 %)|ժամային գոտի=+8|ավտոմոբիլային կոդ=Չունցին|իդենտիֆիկատորի տեսակ=ISO|թվային իդենտիֆիկատոր=CN-50|կայք=http://www.cq.gov.cn/ www.cq.gov.cn/|add1n=Հապավում|add1=渝, Yú|Վիքիպահեստ=Chongqing}}'''Չունցինը''' ((Չինարեն))(重慶)  Չինաստանի կենտրոնական մասում  կենտրոնական ենթակայության քաղաք է, մեծությամբ չորրորդն է՝ Չինաստանի նմանատիպ կարգավիճակ ունեցող քաղաքների մեջ։ 2009 թվականի դրությամբ ամբողջ քաղաքի տարածքում բնակվում էին ավելի քան 32,75 մլն մարդ, ընդ որում բնակիչների մեծ մասը բնակվում է քաղաքի ցածր ուրբանիզացված մասում։ 2004 թվականի տվյալներով քաղաքի ՀՆԱ-ն  կազմում էր 266,5 մլրդ յուան կամ բնակչության մեկ շնչի հաշվով 8540 յուան  (զբաղեցնելով երկրում համապատասխանաբար 24-րդ և 20-րդ տեղը):
|կարգավիճակ=Քաղաք
|բնագիր անվանում={{lang-zh2|重庆}}
|ղեկավարի տեսակ=Քաղաքապետ
|ղեկավար=Վան Հունցզյույ
|խտություն=600&nbsp;
|ազգային կազմ=հանցզի (94 %), տուցզյա&nbsp;(5 %), մյաո&nbsp;(1 %)
|իդենտիֆիկատորի տեսակ=ISO
|թվային իդենտիֆիկատոր=CN-50
}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր|կարգավիճակ=Քաղաք|հայերեն անվանում=Չունցին|երկիր=Չինաստան|բնագիր անվանում={{lang-zh2|重庆}}|պատկեր=Chongqing montage new.png|lat_deg=29|lat_min=33|lat_sec=0|lon_deg=106|lon_min=30|lon_sec=25|CoordAddon=type:city(31220000)_region:CN|երկրամասի տեսակ=[[Города центрального подчинения КНР|Կ]]<nowiki></table>ենտրոնական  ենթակայության քաղաք|ղեկավարի տեսակ=Քաղաքապետ|ղեկավար=Վան Հունցզյույ|տարածք=82 403 կմ|բնակչություն=53 210 500|մարդահամարի թվական=2017 թվկական|խտություն=600&nbsp;|ազգային կազմ=հանցզի (94 %), տուցզյա&nbsp;(5 %), մյաո&nbsp;(1 %)|ժամային գոտի=+8|ավտոմոբիլային կոդ=Չունցին|իդենտիֆիկատորի տեսակ=ISO|թվային իդենտիֆիկատոր=CN-50|կայք=http://www.cq.gov.cn/ www.cq.gov.cn/|add1n=Հապավում|add1=渝, Yú|Վիքիպահեստ=Chongqing}}'''ՉունցինըՉունցին''', ((Չինարեն)) (重慶)  Չինաստանի կենտրոնական մասում  կենտրոնական ենթակայության քաղաք է, մեծությամբ չորրորդն է՝ Չինաստանի նմանատիպ կարգավիճակ ունեցող քաղաքների մեջ։ 2009 թվականի դրությամբ ամբողջ քաղաքի տարածքում բնակվում էին ավելի քան 32,75 մլն մարդ, ընդ որում բնակիչների մեծ մասը բնակվում է քաղաքի ցածր ուրբանիզացված մասում։ 2004 թվականի տվյալներով քաղաքի ՀՆԱ-ն  կազմում էր 266,5 մլրդ յուան կամ բնակչության մեկ շնչի հաշվով 8540 յուան  (զբաղեցնելով երկրում համապատասխանաբար 24-րդ և 20-րդ տեղը):
 
== Աշխարհագրություն ==
Տող 6 ⟶ 16՝
Քաղաքի  տարածքի օֆիցիալ երկարությունը  արևելքից արևմուտք կազմում է 470 կմ, իսկ հյուսիսից հարավ լայնությունը 450 կմ, ընդհանուր մակերեսը կազմելով 82403 կմ², որն իր հերթին հավասար է Ավստրիայի տարածքին։ 1473 կմ²-ին (1,79 %)  զբաղեցնում է  բարձր ուրբանիզացված գոտին, իսկ 80 930 կմ²-ուն (98,21 %) բաժին են հասնում ծայրամասային ու գյուղական շրջանները։
 
Բուն Չունցինը և իր արվանձանները ամբողջ կենտրոնական ենթկայության տարածքից (այսինքն վարչական շրջանից) տարբերվելու համար ոչ օֆիցիալ կերպով լրատվամիջոցներում հաճախ օգտագործվում է «գլխավոր քաղաքային տարածք » ([[:zh:重庆主城区|主城区]], չժուչենցզյույ) տերմինը։
 
Չունցինը արևելքում սահմանակցում է Հուբեյ և Հուան նահանգներին, հարավում Գույչժոուին, արևմուտքում Սիչուանին և հյուսիսիում Շենսիին։ Քաղաքի և ողջ շրջանի տարածքում հոսում են 80 գետեր, որոնցից ամենանշանակալիները հանդիսանում են Յանցզին, Ցզյալինը, Ուցզյանը, Ֆուցզյանը, Չիցզյանը և Դանինհեն։ 
Տող 22 ⟶ 32՝
 
== Պատմություն ==
Քաղաքն առաջացել է  ավելի քան 3 հազար տարի առաջ: Հնում քաղաքը եղել է Բա թագավորության մայրաքաղաք և կրել է Ցզյանչժոու անվանումը։ «Չունցին» անվանումը առաջացել է 1189 թվականին, երբ Սյաո-ցզուն կայսեր երրորդ որդին դարձավ Գունչժոու շրջանի ղեկավարը, ստանալով «իշխան Գուն» (恭王) տիտղոսը, և նույն թվականին հոր գահը թողնելուց հետո դարձավ կայսեր Գուան ցզուն անունով։ Ելնելով այն փաստից, որ Գուան-ցզունը մի տարվա ընթացքում երկու անգամ պաշտոնի բարձրացում նշեց (իշխան և կայսեր)  դրա պատվին Գունչժոու շրջանը բարձրացրեց իր կարգավիճակը շրջանից դառնալով նահանգ։  Հետագայում նույն պատրվակով նա Գունչժոուն վերանվանեց Չունցինֆու։ 
 
1891 թվականին Չունցին վերածվեց բաց նավահանգստվ քաղաքի, տվյալ ժամանակաշրջանում քաղաքի տարածքում սկսեց ակտիվ կերպոց զարգանալ նավագնացությունը, առևտուրը, բանկային գործը և վերամշակող արդյունաբերությունը։ Աստիճանաբար քաղաքը վերածվեց հարավ-արևմտյան Չինաստանը և Յանցզի գետի վերին հոսանք արտաքին աշխարհի հետ կապող հանգույցի։ 
 
1929 թվակնին Չունցինին պաշտոնապես տրվեց քաղաքի կարգավիճակ։ 1937 թվականին մինչև ճապոնացիների կողմից Նանկինի քաղաքի օկուպացիան Նանկինից այստեղ էին տեղափոխվել Չինաստանի Հանրապեստության պետական և կառավարական հաստատություները։ 1937-1945-ական թվականներին ընթացող հակաճապոնական պատերազմի ընթացքում ճապոնացիների կողմից Նանկինի օկուպացիայից հետո Չունցինը փաստացի իրականացնում էր  Չինաստանի մայրաքաղաքի դերը։ 1939 թվականին  Չունցինին պաշտոնապես հանձնեցին անմիջականորեն Ադմինիստրատիվ խորհրդին ենթարկվող քաղաքի կարգավիճակ ( Չինաստանի Հանրապետության կառավարություն). Այն բանից հետո, երբ 1946 թվականին գոմինդանական իշխանությունը վերադարձավ Նանկին, բայց Չունցինը շարունակեց  Ադմինիստրատիվ Խորհրդի ուղիղ ղեկավարման տակ։
 
1949 թվականին Չինաստանիի Ժողովրդավարական Հանրապետության հռչակումից հետո Չունցինը որոշ ժամանակ շարունակեց կենտրոնական ենթակայության քաղաք մնալ, դրանից բացի այստեղ էին անցնում  Չինաստանի կոմունիստական պարտիայի  Ցեկայի  հարավ-արևմտյան բյուրոյի և հարավ-արևմտյան ռազմա-քաղաքական բյուրոյի նիստերը, նաև քաղաքը հանդիսանում էր հարավ-արևմտյան Չինաստանի քաղաքական, տնտեսական և մշակույթային կենտրոնը։ Միայն 1954 թվականին, երբ երկրում պարզեցվում էր ադմինիստրատիվ բաժանումը դեպի ավելի մեծ շրջանների, Չունցինը վերածվեց նահանգային ենթակայության քաղաքի։ 
 
1997 թվականից Չունցին վերածվեց կենտրոնական ենթակայության քաղաքի։ Քաղաքի իշխանությունները մի շարք ակտիվ քայլեր են ձեռնարկում տարածաշրջանի ուրբանիզացման մակարդակը բարձրացնելու համար, պետական միջոցների հաշվին կառուցվում են մի շարք մայրուղիներ, ակտիվ կերպով զարգացնելով  քաղաքային ենթակառուցվածքները։
 
== Վարչական բաժանում ==
[[Պատկեր:Chongqing_prfc_map_Ch.png|մինի|300x300փքս|Չունցինի  վարչական բաժանման քարտեզ ]]
Չունցին վարչականորոն բաժանվում է 26 շրջանների, 8 գավառների և 4 ինքնավար գավառի։ 
{| style="background: none; margin-bottom: 10px;"
Տող 249 ⟶ 259՝
| Péngshuǐ Miáozú Tǔjiāzú Zìzhìxiàn
|}
Պաշտոնապես նշվում է, որ Չունցինի բնակչությունը կազմում է 29 914 000 մարդ, երբ քաղաքի մակերեսը կազմում է 82 403 քառակուսի կիլոմետր: Սակայն պետք է հաշվի առնել նաև այն, որ քաղաքին են նաև պատկանում  10 շրջանների, դրանք են ՝ Յուիչժուն, Դադուկոու, Ցզյանբեյ, Շապինբո, Ցզյուլունպո, Նանան, Բեյբեյ, Յուիբեյ, Բանան և Բիշան։
 
Այսպես քաղաքի և ագլոմերացիայի ընդհանուր մակերեսը կամում է 6376 քառակուսի կիլոմետր, իսլ նշված տարածքների սահմաններում բնակչությունը կազմում է 6755000 մարդ։{{Փաստ|16|01|2017}}
Տող 255 ⟶ 265՝
== Տնտեսություն ==
[[Պատկեր:CQ_WTC.jpg|մինի|Չունցինի կենտրոնի նոր շենքեր]]
Չունցինը Չինաստանի ամենամեծ առևտրային կենտրոններից մեկն է։ Տնտեսության մեջ քաղաքում առաջատար տեղ է զբաղեցնում ծանր արդյունաբերությունը։  Արդյունաբերության գլխաոր ոլորտներում են․ քիմիական, մեքենաշինական և մետալուրգիական արդյունաբերությունները։ Չունցինը <nowiki/>[[Շանհայ]], [[Չանչուն|Չանչունը]]ը և Շիյան Քաղաքների հետ միասին հանդիսնում է Չինաստանի տարածում ավտոմեքենաների արտադության խոշորագույն բազան։ Քաղաքում գործում են ամբողջական մեքենաների արտադրությամբ զբաղվող 5 գործարաններ և ավել քան 400 ավտոմեքենաների մասեր  թողարկմողն գործարաններ։ Այսպիսի պայմաններում հնարավոր է հասնել տարվա մեջ 200 հաազար մեքենայի և ավելի քան 3 մլն մոտոցիկլ ցուցանիշին։
 
Չունցին քաղաքում գորշծում են  երեք խոշոր մետալուրգիական գործարաններ․ այլումինի մշակման  գործարան,  Չունցինյան մետաղաձուլական կորպորացիան և Չունցինյան հատուկ մետաղաձուլական ընկերությունը: Քաղաք մեկն է Չինաստանում  6 քիմիական արտադրությամբ զբաղվող բազաներից։ Չունցինում արտադրվում են ավելի քան 1000 քիմիական արդյունաբերության ապրանքներ՝ այդ թվում  յուղային լաք, տիտանի փոշի և այլն, որոնց մեջ փայտային սպիրոտվ պատրաստված ապրաները զբաղեցնում են առաջին տեղը, իսկ սինթետիկ մեդիամասերի պիգմենտների արտադրությամբ  զբաղեցնում է Չինաստանում երկրորդ տեղը։ Քաղաքում է տեղակայված Vivo-ի գործարանը, որն իր հերթին աշխարհում ամենաշատ սմարտֆոններ  արտադրող և վաճառող կազմակերպություններից մեկն է<ref>[http://www.rosbj.ru/vivo-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C-%D1%81%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2-%D0%B8%D0%B7-%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%8F/ Vivo — производитель смартфонов из Китая]</ref>։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Չունցին» էջից