«Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 68.
Միջազգային վեհաժողովներում Հայկական հարցի արծարծման նախաձեռնողը սփյուռքի հայկական շրջաններն էին՝ նախկին Հայաստանի Հանրապետության պատվիրակությունը՝ [[Ավետիս Ահարոնյան]]ի նախագահությամբ, և ազգային պատվիրակությունը՝ [[Պողոս Նուբար]]ի, ապա՝ [[Գաբրիել Նորատունկյան]]ի ղեկավարությամբ։ Մեծ տերությունների հրավիրած [[Լոնդոն]]ի խորհրդաժողովում ([[1921]] թվականի փետրվար-մարտ) Հայկական հարցը նենգափոխվել է. առաջարկվել է [[Թուրքիա]]յի արևելյան նահանգներում ստեղծել «Հայկական ազգային օջախ»։ Թուրքական պատվիրակությունը չի ընդունել անգամ այդ առաջարկը։ Հաջորդ՝ Լոգանի ([[Շվեյցարիա]]) խորհրդաժողովում (1922 թվականի նոյեմբեր- 1923 թվականի հուլիս) «Հայկական ազգային օջախի» խնդիրը վերջնականապես մերժվել է, և [[Ազգերի լիգա]]յի քննարկմանն է ներկայացվել հայ գաղթականության հարցը։ Ապարդյուն քննարկումներից հետո [[Ֆրիտյոֆ Նանսեն]]ի առաջարկությամբ այդ հարցը 1929 թվականին հանվել է Ազգերի լիգայի օրակարգից։ Մինչ այդ Ֆ. Նանսենը մեծ ծավալի աշխատանք է կատարել հայ գաղթականության ներգաղթը խորհրդային Հայաստան կազմակերպելու համար։ Բացի այդ՝ մոտ 320 հազար հայ գաղթականներ կարողացել են ստանալ անձը հաստատող փաստաթուղթ՝ «[[Նանսենյան անձնագիր]]»։ ՀՍԽՀ և ԽՍՀՄ Կառավարությունների ջանքերով 1921-1936 թվականին կազմակերպվել է հայրենադարձություն, որի ընթացքում խորհրդային Հայաստան է ներգաղթել 42 հազար հայ։
[[1921]] թվականի դեկտեմբերին և 1922 թվականի հունվարին [[Հայաստան]]ում իշխանության նշանակովի մարմինները՝ հեղկոմները, փոխարինվել են իշխանության ընտրովի մարմիններով՝ խորհուրդներով։ Ընտրվել են գյուղական, շրջանային, գավառային, քաղաքային խորհուրդներ։ [[1922]] թվականի հունվարի 30-ից մինչև փետրվարի 4-ը [[Երևան]]ում տեղի է ունեցել բարձրագույն օրենսդիր իշխանության՝ [[Հայաստան]]ի խորհուրդների առաջին համագումարը, որն ընդունել է երկրի սահմանադրությունը (առաջինը՝ Հայոց պետականության պատմության մեջ)։ Այն որոշ փոփոխություններով [[խորհրդային Ռուսաստան]]ի 1918 թվականի Սահմանադրության կրկնությունն էր. բաղկացած էր 5 մասից, 12 գլխից և 89 հոդվածից։ Վերջին հոդվածներով սահմանվել են հանրապետության նոր խորհրդանիշները՝ զինանշանը (հեղինակ՝ [[Մարտիրոս Սարյան]]) և պետական դրոշը։
▲[[Պատկեր:Fridtjof Nansen LOC 03377u-3.jpg|մինի|աջից|[[Ֆրիտյոֆ Նանսեն]]]]
1922 թվականի մարտի 12-ին [[Վրաստան]]ի, [[Ադրբեջան]]ի և [[Հայաստան]]ի Կենտգործկոմների լիազոր խորհրդաժողովը որոշել է կազմավորել Անդրկովկասյան Սոցիալիստական խորհրդային Հանրապետությունների Դաշնայիև Միություն (ԱՍԽՀԴՄ)։ 1922 թվականի դեկտեմբերի 10-13-ը [[Բաքու|Բաք]]վում տեղի է ունեցել Անդրկովկասի խորհուրդների առաջին համագումարը, որը որոշել է ԱՍԽՀԴՄ-ն վերակազմավորել միասնական հանրապետության՝ Անդրկովկասյան Սոցիալիստական Դաշնային խորհրդային Հանրապետության։ 1922 թվականի դեկտեմբերի 30-ին ԽՍՀՄ խորհուրդների առաջին համագումարում 4 խորհրդային հանրապետություններ՝ [[Ռուսաստան]]ը, [[Ուկրաինա]]ն, [[Բելառուսիա]]ն և Անդրդաշնությունը, միավորվել են 1՝ [[ԽՍՀՄ]] պետության մեջ։ Համագումարը հաստատել է ԽՍՀՄ թվականի կազմավորման մասին հռչակագիրը և պայմանագիրը։
| |||