«Գրենլանդիա (կղզի)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 53.
[[Պատկեր:Greenland 42.74746W 71.57394N.jpg|մինի|ձախից|Տիեզերական լուսանկար]]
[[Պատկեր:Greenland big.png|մինի|ձախից|Գրենլանդիայի և նրա սառցե վահանի քարտեզ-սխեման]]
[[Անթրոպոգենի ժամանակաշրջան]]ում սկսվել է սառցապատումը, որը սառույցով է ծածկել Գրենլանդիայի մեծ մասը, սառցադաշտերով է ծածկված 1834.000 քառ. կմ տարածք (այդ թվում 1726.000 քառ. կմ-ը սառցե վահանով, որը զբաղեցնում է ամբողջ ներքին հատվածը և մի քանի առափնյա շրջաններ, այսինքն` կղզու տարածքի 81%-ը): Սառցե վահանի մակերևույթը աստիճանաբար ափերից բարձրանում է դեպի կղզու ներսը: Վահանի համեմատաբար բարձր հատվածը ունի թեք կամարի տեսք, որը ձգվում է հյուսիսից հարավ և ընկած է հյուսիսային լայնության 66°—67° 30' միջև գտնվող 2 հսկայական երկնակամարների միջև: Հյուսիսային երկնակամարը ունի է 3300 մ բարձրություն (հյուսիսային լայնության 71° և արևմտյան երկայնության 39°), հարավայինը` 2730 մ (հյուսիսային լայնության 64° և արևմտյան երկայնության 44°): Սառցադաշտի խորքային հատվածն ունի գոգավոր տեսք: Նրա մակերևույթի արևտյան հատվածները գտնվում են 600 մ բարձրության վրա, արևելյան հատվածը և հարավային կամարի շրջակայքը` 1000 մ բաձրության վրա, իսկ կղզու կենտրոնը` 0- 100 մ (
Հարավային ափը ողողվում է Արևելա-Գրենլանդական սառը հոսանքով և գրեթե ամբողջ տարվա ընթացքում փակված է լողացող սառույցներով, որոնք [[Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոս]]ի կենտրոնական հատվածից են: Ծովից ավելի մատչելի է հարավ-արևմտյան ափը, որը ողողվում է Արևմտա-Գրենլանդական տաք ջրերով: Կղզու հյուսիսային ափը փակված է սառույցով ամբողջ տարվա ընթացքում: Ափերը կտրարտված են երկար և խորը ծովախորշերով, որոնք հասնում են մինչև սառցե վահանի ծայրերը: Առափնյա գոտու ընդհանուր երկարությունը կազմում է 39 000 կմ:
| |||