«Գրենլանդիա (կղզի)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 53.
[[Պատկեր:Greenland 42.74746W 71.57394N.jpg|մինի|ձախից|Տիեզերական լուսանկար]]
[[Պատկեր:Greenland big.png|մինի|ձախից|Գրենլանդիայի և նրա սառցե վահանի քարտեզ-սխեման]]
[[Անթրոպոգենի ժամանակաշրջան]]ում սկսվել է
Հարավային ափը ողողվում է Արևելա-Գրենլանդական սառը հոսանքով և գրեթե ամբողջ տարվա ընթացքում փակված է լողացող սառույցներով, որոնք [[Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոս]]ի կենտրոնական հատվածից են: Ծովից ավելի մատչելի է հարավ-արևմտյան ափը, որը ողողվում է Արևմտա-Գրենլանդական տաք ջրերով: Կղզու հյուսիսային ափը փակված է սառույցով ամբողջ տարվա ընթացքում: Ափերը կտրարտված են երկար և խորը ծովախորշերով, որոնք հասնում են մինչև սառցե վահանի ծայրերը: Առափնյա գոտու ընդհանուր երկարությունը կազմում է 39 000 կմ:
Տող 59.
[[Պատկեր:Greenland scenery.jpg|մինի|աջից|Լանդշաֆտ` Նանորտալիկի (կղզու հարավային հատվածը) մոտակայքում` սարեր և լողացող սառույցներ]]
[[Պատկեր:Greenland-teufelsschloss hg.jpg|մինի|աջից|Սատանայի ամրոցը (սար)]]
Ցամաքի սառույցով չծածկված հատվածները անընդհատելի շերտերով ձգվում են կզու ափերի երկարությամբ` տեղ-տեղ հասնելով 200-250 կմ լայնության: Դրանք առավել զգալի տարածքներ զբաղեցնում են կղզու հարավ-արևմտյան և հյուսիսային հատվածներում և իրենցից ներկայացնում են 400-600 մ բարձրություն ունեցող բարձրավանդակներ, որոնց հերթագայում են մինչև 1700-2000 մ բարձրություն ունեցող լեռնազանգվածները: Արևլյան ափը կազմում է սառցադաշտերով ծածկված լեռնաշղթաներ, որոնցից մեկում` Ուիտքինսի լեռնաշղթայում, գտնվում է Գրենլանդիայի և ամբողջ [[Արկտիկա]]յի ամենաբարձր գագաթը` [[Հուննբորն]]ը (3700 մ): Արևմուտքում մակերևույթ է դուրս գալիս հին բյուրեղային վահանը` ձևավորելով լայն, սակայն ընդհատված լեռնազանգվածների կույտ և բարձրահարթակներ [[Բաֆֆինի ծով]]ի ափին: Գրենլանդիայի հյուսիսային ափը` Պիրի Երկիրը, նույնպես ազատ է սառույցից, հաշվի առնելով օդի խոնավության ցածր մակարդակը, որը չի կարող լրացնել սպառված սառույցի քանակը, և նաև սառցե վահանի հյուսիային ծայրի դժվարաշարժությունը:
== Կլիմա ==
|