«Արեգակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 245.
Ներկայումս, Արևը գտնվում է Ծիր Կաթինի [[Հայկի ձեռք]]ի ներքին ծայրում [[Պերսևսի ձեռք]]ի և [[Աղեղնավորի ձեռք]]ի միջև, այսպես կոչված [[Տեղային միջաստղային ամպ|«Տեղային միջաստղային ամպում»]] - բարձր խտության գոտում, որը, իր հերթին, գտնվում է նվազ խտություն ունեցող «[[Տեղային պղպջակ]]ում» - ցրված բարձրաջերմ [[միջաստղային գազ]]ի գոտում։ 50 ամենամոտիկ աստղային համակարգերի աստղերից՝ 17 լուսային տարվա սահմաններում՝ Արեգակը հանդիսանում է չորրորդ պայծառության աստղ (նրա [[բացարձակ աստղային մեծություն]]ն է +4,83<sup>m</sup>)։
==
Արեգակը G2V աստղերի տեսակին («դեղին թզուկ») պատկանող աստղ է, որը կազմում է Արեգակնային համակարգի զանգվածի մոտ 99.86%-ը։ Արեգակի [[բացարձակ աստղային մեծություն]]՝ +4.83 է, որն ըստ գնահատականների ավելի պայծառ է, քան [[Ծիր Կաթին]] գալակտիկայի աստղերի մոտ 85%-ը, որոնց մեծ մասը [[կարմիր թզուկ]]ներ են։<ref>{{Cite news
|last=Than |first=K.
|date=2006
|title=Astronomers Had it Wrong: Most Stars are Single
|publisher=[[Space.com]]
|url=http://www.space.com/scienceastronomy/060130_mm_single_stars.html
|accessdate=1 August 2007
}}</ref><ref>{{Cite journal
|last=Lada |first=C. J.
|date=2006
|title=Stellar multiplicity and the initial mass function: Most stars are single
|journal=[[Astrophysical Journal Letters]]
|volume=640 |issue=1 |pages=L63–L66
|arxiv=astro-ph/0601375
|bibcode=2006ApJ...640L..63L
|doi=10.1086/503158
|ref=harv
}}</ref>
Արեգակը առաջին սերնդի կամ ծանր տարրերով հարուստ{{efn|name=heavy elements}} աստղ է։<ref name=zeilik>
{{Cite book
|last=Zeilik |first=M. A.
|last2=Gregory |first2=S. A.
|date=1998
|title=Introductory Astronomy & Astrophysics
|edition=4th |page=322
|publisher=[[Saunders College Publishing]]
|isbn=0-03-006228-4
}}</ref> Արեգակը հավանաբար ձևավորվել է մոտակա մեկ կամ մի քանի [[գերնոր աստղեր]]ի բռնկման պատճառով։<ref name="Falk">
{{Cite journal
|last=Falk |first=S. W.
|last2=Lattmer |first2=J. M.
|last3=Margolis |first3=S. H.
|date=1977
|title=Are supernovae sources of presolar grains?
|journal=[[Nature|Nature]]
|volume=270 |issue=5639 |pages=700–701
|bibcode=1977Natur.270..700F
|doi=10.1038/270700a0
|ref=harv
}}</ref> Սրանով է բացատրվում Արեգակնային համակարգում ծանր քիմիական տարրեր առատությունը (ինչպես օրինակ՝ [[ոսկի]] կամ [[Ուրան (տարր)|ուրան]]) այլ՝ երկրորդ սերնդի աստղերի համեմատ։ Ծանր տարրերը կարող են առաջանալ գերնոր աստղերի բռնկման ընթացքում տեղի ունեցող էնդոթերմիկ միջուկային ռեակցիաների ժամանակ կամ զանգվածեղ երկրորդ սերնդի աստղի ներսում [[նեյտրոնային զավթում|նեյտրոնային զավթման]] միջոցով միջուկային տրանսմուտացիայով։
Արեգակը երկնքի ամենապայծառ մարմինն է՝ −26.74 [[տեսանելի մեծություն|տեսանելի մեծությամբ]]։<ref>{{Cite journal
|last=Burton |first=W. B.
|date=1986
|title=Stellar parameters
|journal=[[Space Science Reviews]]
|volume=43|issue=3–4|pages=244–250
|doi=10.1007/BF00190626
|ref=harv
}}</ref><ref>{{Cite journal
|last=Bessell |first=M. S.
|last2=Castelli |first2=F.
|last3=Plez |first3=B.
|date=1998
|title=Model atmospheres broad-band colors, bolometric corrections and temperature calibrations for O–M stars
|journal=[[Astronomy and Astrophysics]]
|volume=333|pages=231–250
|bibcode=1998A&A...333..231B
|ref=harv
}}</ref> Այն մոտավորապես 13 միլիարդ անգամ ավելի պայծառ է, քան հաջորդ ամենապայծառ աստղը՝ [[Սիրիուս]]ը, որի տեսնալեի մեծությունը −1.46 է։ Երկրի և Արեգակի կենտրոնների միջին հեռավորությունը մոտավորապես 1 [[աստղագիտական միավոր]] (մոտ 150,000,000 կմ) է, չնայած հեռավորությունը տարվա եղանակներից կախված փոխվում է։<ref name="USNO">{{cite web
|date=31 January 2008
|title=Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000–2020
|url=http://aa.usno.navy.mil/data/docs/EarthSeasons.php
|publisher=[[Միացյալ Նահանգների ռազմածովային աստղադիտարան]]
|accessdate=17 July 2009
}}</ref> Այս միջին հեռավորության դեպքում լույսը Արեգակի հորիզոնից Երկրի հորիզոն է հասնում 8 րոպե 19 վայրկյանում, բայց Երկրի և Արեգակի ամենամոտ կետում լույսը երկու վայրկյան ավելի շուտ է հասնում։ Երկրի կենդանական աշխարհի մեծ մասի համար<ref group="Ն">[[Hydrothermal vent communities]] live so deep under the sea that they have no access to sunlight. Bacteria instead use sulfur compounds as an energy source, via [[Քեմոսինթեզ]].</ref> [[Արեգակնային ճառագայթում|Արեգակի լույսը]] էներգիայի աղբյուր է ([[Ֆոտոսինթեզ]]ի միջոցով<ref name="Simon2001">{{Cite book
|last=Simon |first=A.
|title=The Real Science Behind the X-Files : Microbes, meteorites, and mutants
|url=https://books.google.com/?id=1gXImRmz7u8C&pg=PA26&dq=bacteria+that+live+with+out+the+sun
|pages=25–27
|publisher=[[Simon & Schuster]]
|date=2001
|isbn=0-684-85618-2
}}</ref>), և նրանով է պայմանավորված Երկրի կլիման և եղանակը։
Արգեակը հստակ սահմաններ չունի, բայց ֆոտոսֆերայից վերև բարձրության աճի հետ զուգահեռ ցուցչային կերպով նվազում է խտությունը։<ref name="Beer et al, 2012-41">
{{Cite book
|last=Beer |first=J.
|last2=McCracken |first2=K.
|last3=von Steiger |first3=R.
|date=2012
|title=Cosmogenic Radionuclides: Theory and Applications in the Terrestrial and Space Environments
|page=41
|publisher=[[Springer Science+Business Media]]
|isbn=978-3-642-14651-0
}}</ref> Սակայն, պայմանականորեն Արեգակի շառավիղը համարվում է կենտրոնի և ֆոտոսֆերայի եզրի հեռավորությունը։<ref name=Phillips1995-73>
{{Cite book
|last=Phillips |first=K. J. H.
|date=1995
|title=Guide to the Sun
|page=73
|publisher=[[Cambridge University Press]]
|isbn=978-0-521-39788-9
}}</ref> Ըստ այս սահմանման՝ Արեգակը գրեթե կատարյալ գունդ է՝ {{val|9|e=-6}} էլիպսայնությամբ,<ref name="Godier">{{Cite journal
|last=Godier |first=S.
|last2=Rozelot |first2=J.-P.
|date=2000
|title=The solar oblateness and its relationship with the structure of the tachocline and of the Sun's subsurface
|url=http://aa.springer.de/papers/0355001/2300365.pdf
|journal=[[Astronomy and Astrophysics]]
|volume=355 |pages=365–374
|bibcode=2000A&A...355..365G
|ref=harv
}}</ref> ինչը նշանակում է, որ բևեռային և հասարակածային տրամագծերի տարբերությունը ընդամենը 10 կմ է<ref name="perfect sphere">{{cite web
|last=Jones |first=G.
|date=16 August 2012
|title=Sun is the most perfect sphere ever observed in nature
|url=https://www.theguardian.com/science/2012/aug/16/sun-perfect-sphere-nature
|work=[[The Guardian]]
|accessdate=19 August 2013
}}</ref>։ Մոլորակների մակընթացային ուժերը չափազանց թույլ են և Արգեակի ձևի վրա էական ազդեցություն չեն ունենում։<ref name="Schutz2003">{{Cite book
|last=Schutz|first=B. F.
|date=2003
|title=Gravity from the ground up
|pages=98–99
|publisher=[[Cambridge University Press]]
|isbn=978-0-521-45506-0
}}</ref> [[Հասարակած]]ում Արեգակը ավելի արագ է պտտվում, քան բևեռներում: Այս տարբերությունը պայմանավորված է [[կոնվեկցիա]]յով (ջերմության տեղափոխության պատճառով) և [[կորիոլիսի ուժ]]ով (Արգեակի պտույտի պատճառով)։ Աստղերով սահմանված հաշվարկման համակարգում Արգեակի պտույտի պարբերությունը հասարակածում 25.6 օր է, իսկ բևեռներում՝ 33.5 օր։<ref name="Phillips1995-78">{{Cite book
|last=Phillips|first=K. J. H.
|date=1995
|title=Guide to the Sun
|pages=78–79
|publisher=[[Cambridge University Press]]
|isbn=978-0-521-39788-9
}}</ref>
== Նշումներ ==
{{նցանկ}}
== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist}}
| |||