«Մաքս Բոռն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մաքս Բոռնը ծնվել է 1882 թվականին Բրեսլաու քաղաքում (այժմ՝ [[Վրոցլավ]], Լեհաստան), որը Բոռնի ծնվելու ժամանակ գտնվում էր Պրուսիայի Սիլեզիա պրովինցիայում (Գերմանական կայսրություն)՝ հրեական ծագմամբ ընտանիքում<ref name="family">{{Cite journal | last1 = Born | first1 = G. V. R. | title = The wide-ranging family history of Max Born | doi = 10.1098/rsnr.2002.0180 | journal = Notes and Records of the Royal Society | volume = 56 | issue = 2 | pages = 219–262 | year = 2002 | pmid = | pmc = }}</ref>: Նա սաղմնաբան և անատոմիստ Գուստավ Բոռնի, ով Բրեսլաուի համալսարանում սաղմնաբանության պրոֆեսոր էր{{sfn|Kemmer|Schlapp|1971|p=17}}, և Սիլեզիացի արդյունաբերողների ընտանիքից Մարգարետ (Գրետչեն) նի Քաուֆմանի երկու երեխաներից մեկն էր։ Մայրը մահացել է, երբ Բոռնը չորս տարեկան էր՝ 1886 թվականի օգոստոսի 29-ին{{sfn|Greenspan|2005|pp=5–7}}: Մաքս Բոռնն ուներ մեկ քույր՝ Կետեն, ով ծնվել է 1884 թվականին և մեկ խորթ եղբայր՝ Վոլֆգանգը՝ հոր երկրորդ կնոջից՝ Բերթա Լիպսթայնից։ Վոլֆգանգը հետագայում Նյու Յորքի քաղաքային քոլեջում դարձավ արվեստի պատմության պրոֆեսոր{{sfn|Born|2002|p=231}}:

Սկզբնական կրթությունը ստանալով Բրեսլաուի Քյոնիգ-Վիլհելմ գիմնազիայում՝ Բոռնը 1901 թվականին ընդունվեց Բրեսլաուի համալսարան։ Գերմանական կրթական համակարգը ուսանողներին թույլ էր տալիս հեշտորեն փոխել համալսարանը, այսպիսով նա ամառային կիսամյակը նա 1902 թվականին անցկացրեց Հայդելբերգի, իսկ 1903 թվականինթվականին՝ Ցյուրիխի համալսարաններում։ Բրեսլաուի իր դասընկերներ Օտո Տեպլիցն ու Էրնստ Հելինգերը նրան պատմեցին Գյոթինգենի համալսարանի մասին{{sfn|Kemmer|Schlapp|1971|pp=16–18}}, և Բոռնը մեկնեց այնտեղ 1903 թվականի ապրիլին։ Գյոթինգենում նա հանդիպեսհանդիպեց երեք հռչակավոր մաթեմատիկոսների՝ [[Դավիթ Հիլբերտ]]ի, [[Ֆելիքս Կլայն]]ի և [[Հերման Մինկովսկի]]ի հետ: Ժամանումից կարճ ժամանակ անց Բոռնը վերջին երկուսի հետ ձևավորեց մոտ հարաբերություններ։ Առաջին դասարանիցկուրսից Հիլբերտը նրան ընտրեց դասախոսությունների գրիչ՝ համարելով բացառիկ ունակությունների տեր։ Բոռնի գործաույթըպետք գյոթինգենիէ Գյոթինգենի համալսարանի մաթեմատիկայի ընթերցասրահի դասախոսություններըդասախոսություններին գրի առնելն էր։առներ։ Լինելով այս պաշտոնում՝ Բոռնը կանոնավոր շփում էր ունենում Հիլբերտի հետ։ Բոռնը դարձավ Հիլբերտի առաջին չվճարվող, ոչ պաշտոնական օգնականը։ Բոռնը Մինկովսկիի մասին լսել էր իր խորթ մորից՝ Բերթայից, ով Մինկովսկիին գիտեր Քյոնիգսբերգում պարի դասերից։ Մինկովսկիի հետ ծանոթությունը տեղի է ունեցել, երբ Բոռնը հրավիրվել է Մինկովսկիի տուն՝ ընթրելու։ Բացի դա Բոռնը Մինկովսկիին հաճախ տեսել է Հիլբերտի տանը{{sfn|Greenspan|2005|pp=22–28}}<ref>{{citation |url=http://do.nw.schule.de/mbr/schule/maxbornengl.htm |title=Max Born's Life |publisher=Max Born Realschule |accessdate=մարտի 5, 2013}}</ref>: