|
| Նշումներ =
}}
'''ԲելոռուսականԲելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն''', ԲելոռուսականԲելառուսական ԽՍՀ (ԲելոռուսիաԲելառուսիա, ԲԽՍՀ) գտնվում է [[ԽՍՀՄ]] եվրոպական մասի արեւմուտքոում։ Արեւմուտքում սահմանակից է [[Լեհաստան]]ին։ Տարածքը՝ 207,6 հզ․ կմ², բն․՝ 9878 հզ․ մարդ (1 հունվ․, 1984)։ Ազգային կազմը (1979-ի մարդահամարով, հազար մարդ), բելոռուսներ՝բելառուսներ՝ 7568, ռուսներ՝ 1134, լեհեր՝ 403, ուկրաինացիներ՝ 231, հրեաներ՝135 և ուրիշներ։ Միջին խտությունը՝ 1 կմ 1 վրա 47,2 մարդ ([[1983]])։ Մայրաքաղաքը՝[[Մինսկ]] (1442 հզ․ բն․, 1983)։ Խոշոր քաղաքներն են (հզ․ մարդ, 1984)՝ Գոմելը (432), [[Վիտեբսկ]]ը (324), Մոգիլյովը (325),Գրոդնոն (230), Բոբրույսկը (214), Բրեստը (208), Բարանովիչին (144), Բորիսովը(124), Օրշան (117)։ Կառուցվել են նոր քաղաքներ․ Նովոպոլոցկը (79), Աոլիգորսկը (78), Ավետլոգորսկը (62), ժոդինոն և ուրիշներ։ Վարչականորեն բաժանված է 6 մարզի և 117 շրջանի, ունի 96 քաղաք և 111 քտա։ Աովետական կարգեր հաստատվել է 1917-ի հոկտեմբեր-նոյեմբերին։[[1918]]-ի փետրվար—նոյեմբերին գրեթե ողջ ԲելոռուսիանԲելառուսիան օկուպացրել են գերմանական զորքերը։ [[1919]]-ի հունվ․ 1-ին կազմավորվում է ԲԱԱՀ ([[1919]]-ի փետրվար-օգոստոսին գոյություն է ունեցել Լիտվա—Բելոռուս․Լիտվա—Բելառուս․ ԱԱՀ)։ [[1919]] -[[1920]]-ին օկուպացրել է բուրժ․ Լեհաստանը։ [[1921]]-ի [[Ռիգա]]յի պայմանագրով Արմ․ ԲելոռուսիանԲելառուսիան անցել է [[Լեհաստան]]ին։[[1922]]-ին ԲԱԱՀ մտել է ԱԱՀՄ կազմի մեջ։ 1939-ին Արմ․ ԲելոռուսիանԲելառուսիան միավորվել է ԲՍՍՀ-ի հետ։ ԱՄԿԿ ղեկավարությամբ իրականացված ինդուստրացման, գյուղատնտեսության կոլեկտիվացման և կուլտուրական հեղափոխության շնորհիվ հանրապետությունում հիմնականում կառուցվում է սոցիալիստ․ հասարակարգ։
[[Պատկեր:Троицкое предместье (ночная съемка).jpg|մինի|Գիշերային տեսարան Մինսկից]]
== Հայրենական մեծ պատերազմ ==
Հայրենական մեծ պատերազմի ընթացքում ԲԱԱՀ օկուպացրել են ([[1941]]—[[1944]]-ին) գերմանաֆաշիստական զորքերը։ Ակսվել է համաժողովրդական պայքարը թշնամու թիկունքում(գործել է 1255 պարտիզանական ջոկատ և խումբ՝ 374 հզ․ մարդ)։ Պատերազմի տարիներին ԲԱԱՀ-ում զոհվել է 2,2 միլիոն մարդ։ Հանրապետությունը ազատագրվել է [[1944]]-ի հուլիսին։ [[1945]]-ից ԲՍՍՀՄԱԿ-ի անդամ է։ [[1983]]-ի հունվարի 1-ին ԲելոռուսիայիԲելառուսիայի կոմկուսի շարքերում կար 603353 կուսակցական անդամ և 22701 անդամության թեկնածու, ԲԼԿԵՄ շարքերում կար 1500103 կոմերիտական, արհմիությաննշարքերում՝ 5174521 աշխատավոր։ ԱԱՀՄ ժողովուրդների շարքում ԲՍՍՀ աշխատավորները ետ պատերազմյան հնգամյակներում հասել են զգալի հաջողությունների կոմունիստական հասարակարգի կառուցման ասպարեզում։ ԲՍՍՀ պարգեատրվել է Լենինի 2 (1935, 1958), Հոկտեմբերյան հեղափոխության (1968) և ժողովուրդների բարեկամության (1972) շքանշաններով։ Սոցիալիստ, շինարարության տարիներին ԲելոռուսիանԲելառուսիան դարձել է բարձր զարգացած ինդուստրիալ-ագրարային հանրապետություն։ Այն տնտեսական ամուր կապեր ունի ԱԱՀՄ բոլոր հանրապետությունների հետ։ [[1980]]-ին արտադրության արտադրանքի ծավալը 29 անգամ գերազանցել է 1940-ի, 235 անգամ՝ 1913-ի մակարդակը։
== Արդյունաբերություն ==
|
