«Արևելահնդկական ընկերություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 42.
Գրեթե մեկ դար [[Հնդկաստան]]ը թալանվում ու մասնատվում էր, որի արդյունքը սովն ու ավելի քան 40 միլիոն մարդկային զոհերն էին։ Ամերիկացի պատմագետ Բրուք Ադամսի հաշվարկներով, կառավարման առաջին 15 տարիների ընթացքում բրիտանացիները միայն [[Բենգալիա]]յից հանել էին 1 միլիարդ աժողությամբ թանկարժեք քարեր։ [[1840]] թ. Անգլիացիների տիրապետության տակ էր գրեթե ողջ [[Հնդկաստան]]ը։ Այս միջոցներով էլ ապրում էր Բրիտանիան։
 
Կառավարումն ընթանում էր երկու ձևով։ Առաջինը նշանակում էր, որ ընկերությունն ընդունուն էր հպատակ երկրների “անկախությունը”«անկախությունը», սակայն տեղի կառավարիչները արտաքին գործերի կառավարումը տալիս էին ընկերությանն ու գումար տրամադրում ընկերության զորքին պահելու համար։ Պայմանը չկատարելու դեպքում Օստ-Հնդկական ընկերության զորքերը գրավում էին տվյալ տարածքը։ Կառավարիչներն իրենց պալատում տեղ էին տալիս ընկերության ռեզիդենտին։
 
Էքսպանսիա կոչվող այս գործընթացն իրականացվում էր հնդկական փողերով ու հնդիկների կողմից, քանի որ զորքերը հիմնականում հավաքագրվում էին հենց [[Հնդկաստան]]ից։ Ընկերության գործը հեշտացնում է նաև [[Մեծ ՄոգոլիՄողոլների կայսրությանկայսրություն|Մեծ Մոգոլի կայսրություն]] անկումը 18-րդ դարի վերջում։ Փաստացի ներկայիս [[Հնդկաստան]]ի, [[Պակիստան]]ի և [[Բանգլադեշ]]ի տարածքները մասնատված էին շուրջ 100 իշխանությունների, որոնք պատերազմի մեջ էին մեկը մյուսի հետ։
Նման պայմաններով պայմանագրերը պատմությանը հայտնի են “սուբսիդիար”«<nowiki/>[[սուբսիդիար անվանումով։դաշինք]]<nowiki/>» անվանումով պայմանագիր։ Առաջին սուբսիդիար պայմանագիր կնքած կառավարիչը Հայդարաբադն[[Հայդարաբադ (պետություն)|Հայդարաբադի]] [[Հայդարաբադի նիզամ|Նիզամն]] էր։ Կնքել չցանկանալու դեպքում ընկերությունը ուժի միջոցով էր հասնում պայմանագրերի կնքմանը։ Այսպես, օրինակ՝ Մայսուրի կառավարիչը հրաժարվում է կնքել պայմանագիրը և ի վերջո կնքում այն անգլո-մայսուրյան չորրորդ պատերազմց հետո։
 
Օստ-հնդկական ընկերության գլխավոր մրցակիցները [[Հնդկաստան]]ում գոյացած երկու տերություններն էին՝ [[Մարատհական կայսրություն|Մարաթյան միությունն]] ու [[Սիկհեր|սիքհերի տերությունը։տերությունը]]։ Սիքհերի տերության հիմնադիրի մահվանից հետո ([[1839]]) երկիրը փլուզվում է սկսված քաոսի պատճառով։ Խնդիրներ էին ծագում սիքհերի և տեղի մուսուլման բնակչության միջև։
 
18-րդ դարի վերջում գեներալ-կառավարիջ Ռիչարդ Ուելսլիի գլխավորությամբ սկսում է գրավման ակտիվ գործընթաց։ [[1791]] թ. սկսելով Կոչին քաղաքից մինչև [[1856]] թ. ընկերությունը փաստացի գրավում է գրեթե ողջ Հնդկաստանը։
Հզորացող [[Ռուսական կայսրություն]]ը մրցակից էր թվում ընկերության համար։ Նրանք մեծացնում են ճնշումը [[Աֆղանստան]]ի վրա, ինչը ի վերջո հանգեցնում է առաջին անգլո-աֆղանական պատերազմին։ Ընկերության ու կայսրության միջև սկսվում է մրցակցություն [[Միջին Ասիա]]յում ազդեցության ավելացման շուրջ, որը անգլիացիներն անվանել են “Մեծ խաղ”:
 
[[1857]] թ.թվականին ապստամբություն է սկսվում Բրիտանական Օստ-հնդկական ընկերության դեմ, որը հայտնի է որպես Առաջին անկախության պատերազմ կամ Սիպայների ապստամբություն։ Ապստամբությունը ճնշվում է և Բրիտանական կայսրությունը ստանում է ողջ [[Հարավային Ասիա]]յի ուղիղ կառավարումը։
 
==Ծանոթագրություններ==