'''Հայկական Տավրոս''', լեռնային համակարգ [[Թուրքիա]]յում, Հայկական բարձրավանդակի մասում: Ձգվում է Կիլիկյան Դրունք կիրճից մինչեւմինչև Բոհտան գետը: Երկարությունը 650 կմ է, լայնությունը՝ 35-100 կմ, միջին բարձրությունը՝ 1800-2300մ2300 մ: Իշխանասեր, Սիմսար, Մարութասար գագաթները ունեն 3000մ3000 մ բարձրություն: Հայկական Տավրոսի մակերեւույթըմակերևույթը մասնատված է [[Եփրատ]]ի, [[Տիգրիս]]ի եւև նրանց վտակների հովիտներով: Դրանցից մի քանիսը միջանցիկ կիրճեր են, որոնցով Հայկական Տավրոսը բաժանվում է 3 մասի. [[Կիլիկիա]]յի եւ Եփրատի կիրճերի միջեւմիջև, միջին՝ մինչեւ մինչև [[Բիթլիս]]ի կիրճը եւև արևելյան՝ արեւելյան՝ մինչեւ Բոհտանի կիրճը: Հայակական Տավրոսի արեւելյանարևելյան մասի առանձին լեռնաճուղերլեռնաճյուղեր տարածվում են դեպի [[Վանա լիճ|Վանա լիճ]], հասնելով [[Վարագասար]]՝ տրոհվում առանձինլեռնազանգվածներիառանձին լեռնազանգվածների և եւ ձուլվում Հայոց ձորի հովտի բլրային լանդշաֆտին: Հայակական Տավրոսի ինտենսիվ ծալքավորված պալեոզոյան եւ մեզոզոյան կրաքարերի եւև թերթաքարերի դեպի հարավային շրջված թեփուկներով եւ վրաշարժայի կառուցվածքի լեռնային համակարգ է, բարդացած նորագույն տեկտոնական կամարաձեւկամարաձև բարձրացումներով եւ բարձրակողմանի խզումներով: Բիթլիսի շրջանում նստվածքային շերտերը ձեղքված են եւև ներարկված օձաքարային հզոր ինտրուզիվ զանգվածներով: Հյուսիսային լանջը ենթարկվել է հզոր խորքային բեկվածքի, որի ուղղությամբ ձգվում է Խարբերդի, Բալուի, Մուշի, Վանա լճի իջվածքային գոգավորությունների գոտին: Հաճախակի են ռելիեֆի կարստային ձեւերըձևերը, բնորոշ կառային դաշտերով: Կան ստորերկրյա քարանձավներ: Արեւելյան Տիգրիսի շատ վտակներ սնվում են կարստային հզոր աղբյուրներից: Օգտակար հանածոներից կան նավթ, պղինձ եւև բազմամետաղներ, քրոմիտ, ծծումբ. առատ են շինանյութեր: Լեռնահամակարգի գլխավոր լանջերի դիրքադրությունն առաջացրել է կլիմայական եւև լադշաֆտային առանձնահատկություններ: Հյուսիսային լանջի կլիման ցամաքային է՝ տաք ամառներով եւև ցուրտ ձմեռներով: Տարեկան տեղումներն աճում են 300մմ300 մմ-ից մինչեւմինչև 1000 1000մմմմ: Ստորոտներում մոխրագույն հողերի վրա տարածված են կիսաանապատային , մրջինմիջին մասերում, շագանակագույն հողերի վրա՝ չոր տափաստաններ, լեռնակատարներում՝ ենթալպյան բարձրախոտ մարգագետիններ եւև քարացրոններ: Հարավային լանջի կլիման բնորոշ է շոգ ամառներով եւև մեղմ ձմեռներով, տեղումները 400-500մմ500 մմ-ից 1000-1500մմ1500 մմ են: Միջին բարձրություններում, գորշ անտառային եւև դարչնագույն հողերի վրա աճոիմաճում են սոճի, լիբանանյան մայրի, կաղնի, մշտադալար մերձարեւադարձայինմերձարևադարձային անտառներ, որոնք դեպի ստորոտ տեղի են տալիս ֆրիգանայի, կիսաանապատային եւև անապատային խմբակցությունների:
