«Ատամի մածուկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- , +,, -, +, , - + )
Տող 1.
[[Պատկեր:Toothpasteonbrush.jpg|մինի|ատամի մածուկ|285x285փքս]]
'''Ատամի մածուկ, ''' դոնդողանման զանգված է (մածուկի կամ հելի տեսքով)՝ նախատեսված [[ատամ]] մաքրման համար։ Նախկինում պատրաստվել է կավճից, իսկ այժմ ժամանակակից ատամնմածուկները հիմքը [[սիլիկատներ]]<nowiki/>ն են։
== Պատմություն ==
Եգիպտական մանուսկրիպտերում (մ․թ․ա  IV) կան հիշատակումներ ատամնամածուկների մասին ։Այդ ատամնամածուկները պատրաստվել են աղի, բիբարի փոշեանման զանգվածից, անանուխի տերևներից, իրիսի ծաղիկներից։Այլ բաղադրատոմս է ցուլի ներքին օրգաններից ստացված ածուխի ,  զմուռսի, ձվի կճեպի եւ պեմզայի խառնուրդը։ Ցավոք, կիրառման եղանակը այս խառնուրդի գիտնականների համար մնաց անհայտ։
 
Գիտնականները կարծում են, որ այս մածուկները օգտագործվել են մատերի օգնությամբ, քանի որ ատամնախոզանակների մասին հիշատակումներ չկան։ Հիգիենան կարեւոր էր ոչ միայն Հին Եգիպտոսում, այլ նաև Հնդկաստանում։ Հնդկաստանում այն համարվում էր փիլիսոփական գաղափարախոսության մի մասը։ Բուդդան մեծ ուշադրություն էր դարձնում ատամների մաքրմանը։ Բուդդան իր հիգիենիկ րիտուալում օգտագործում էր Սաաք Աստծուց տրված ատամների փայտիկը։ ժամանակակից ատամնամածուկների և ընդհանրապես բերանի խոռոչի հիգիենայի հիմնադիրներն են հանդիսանում հույները և հռոմեացիները։Չնայած իրենց մեթոդները փոքր֊ինչ կասկածելու տեղիք են տալիս։
 
Դրանցից էին՝
Տող 18.
 
== Կազմություն ==
Ներկայումս ատամի մածուկները կազմված են`
* ջրից 1-1, 5%,
* Աբրազիվ նյութերետերգենտներ (փրփրացնող նյութեր),
* կապող նյութեր,
* կոնսերվանտներ,
* ակտիվ ագենտներ (կախված ատամնամածուկի տեսակիցէֆտոր, սպիտակեցնող նյութեր),
* մակերեսային ակտիվ նյութեր (ՄԱՆ), դետերգենտներ,
* փափկեցնող նյութեր,
* հակասեպտիկներ,
* համային հավելումներ,
* հոտային հավելումներ<ref>{{Cite web|url=http://ludent.ru/Voprosy_otvety/Gigiena/gigiena09/|title=Состав зубных паст: абразивные наполнители|website=ludent.ru|accessdate=2016-11-06}}</ref>։
 
=== Աբրազիվ նյութեր ===
Նախկինում որպես աբրազիվ նյութ օգտագործվել է կալցիումի կարբոնատը, սակայն այն իներտ չէ և փոխազդում է այլ նյութերի հետ և տրավմայի է ենթարկում լինդը։ Այժմ օգտագործվում են կրեմնիումի հիմքի վրա ավելի թույլ աբրազիվ նյութեր՝
* աէրոսիլ,
* ալյումինոսիլիլատ,
* կրեմնիումի դիօքսիդ,
* կրեմնիումի հիդրօքսիդ,
* դիկալցիֆոսֆատ։
 
Մակերեսային ակտիվ նյութերը (ՄԱՆ) պատասխանատու են ատամի մածուկի փրփուռաջացման համար։
Այդպիսի նյութեր են՝
* նատրիումի լաուրիլսուլֆատե,
* բետաիներ։
 
Տող 46.
 
Կապող նյեւթերն են՝
* պեկտին,
* դեքստրան,
* գլիցերին,
* նատրիումի ալգինատ,
* նատրիումի կարբոքսիմեթիլցելյուլյօզա։
Ակտիվ ագենտները նյութեր են, որոնք օժտված են բուժական-կանխարգելիչ հատկություններով՝ հակակարիեսային, հակամիկրեբային հակաբորբոքային նյութեր, սպիտակեցնող նյութերը, [[ֆերմենտ]]ներ, պրոպոլիս, առանձին մակրո, միկրո էլեմենտներ, հանքային աղեր։
 
Հակակարիեսային նյութերն են՝
* ֆտորիդները (նատրիումի ֆտորիդ, անագի ֆտորիդ, ալյումինի լակտատ, ամինոֆտորիդ, մոնոֆտորֆոսֆատ),
* կալցիումի գլիցերոֆոսֆատ։
 
Հակաբորբոքային նյութերն են տարբեր բուժիչ խոտաբույսերի հավելումնորը (անանուխ, [[երիցուկ]], [[էվկալիպ]], եղեսպակ, փշատերևներ ծառերի հավելումներ)
 
Սպիտակեցնող նյութերն են՝ նատրիումի բիկարբոնատը կամ սոդան։ Այս ատամնամածուկը կարելի է օգտագործել ոչ ավել, քան շաբաթական 1-2 անգամը։
 
Ներկայումս լայն կիրառւմ ունեն ատամնամածուկներ սորբենտների պարունակությամբ։ Սորբենտներն են՝
* պոլիդիմեթիլսիլօքսան,
* Էնտերոսգելե։
Սորբիտների ներծծող հատկությունը նպաստւմ է բերանի խոռոչի վատ հոտի ներծծմանը, միկրոօրգանիզմների ներծծմանը և ցուցաբերում էմալապաշտպան հատկություն։
Տող 75.
* մանրէների ադսորբցիա,
* օստեոգենեզի խթանոմ (ոսկրի աճի խթանում),
* թարախաբորբոքային պթոցեսների կանխարգելում,
* կենսաբանական չեզոքություն։
 
Տրիկլոզանը ունի լայն սպեկտորի հակաբաիոտիկ հատկւթյուն, այն ազդում է սնկերի, խմորասնկերի և վիրուսների վրա։ Այն ազդում էցիտոպլազմատիկ թաղանթի վրա՝ բերելով ցածրամոլեկուլյար նյութերի դուրսբերմաը բջջից։
 
Նատրիումի հիդրոկարբոնատը ևս ցուցաբերում է հակաբորբոքային ազդեցություն՝ չեզոքացնելով մանրէների կենսագործունեության ժամանակ առաջացող թթուներին։
 
== Ատամնամածուկների դասակարգում ==
# Հիգիենիկ,
# Բուժ֊կանխարգելիչ։
 
Հիգիենիկ ատամնամածուկները ունեն՝
# ատամները մաքրողտկություն,
# դեզոդորացնող հատկություն։
 
Տող 97.
 
'''Հակաբորբոքային'''
# ալյումինի լակտատ պարունակող,
# հակամիկրոբային նյութեր պարունակող,
# աղային,
# քլորոֆիլ պարունակող խոտաբույսերի մզվածքներ պարունակող։
'''Սպիտակեցնող'''