«Բուդդայականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բուդդայականություն''' ''({{lang-sa|बुद्ध धर्म}}, {{IAST|buddha dharma}}<ref>[http://sanskritdocuments.org/dict/ Online Sanskrit Dictionary] {{ref-en}} Buddha — Լուսավորված (The Enlightened One). Dharma — Օրենք, Ճշմարտություն, Ուսմունք (Law, Truth, Doctrine).</ref>),'' երեք համաշխարհային կրոններից մեկը{{refn|group="Ն"|name=buddhismintro|"Buddhism". (2009). In ''Encyclopædia Britannica''. Retrieved November 26, 2009, from Encyclopædia Britannica Online Library Edition}}{{sfn|Lopez|2001|p=239}}: Իրենից ներկայացնում է [[դհարմա]]՝ ներառելով սովորույթների, հավատների ու հոգևոր գործառույթների համակարգ, որը հիմնված է գլխավորապես [[Սիդհարթա Գաուտամա]]յի ուսմունքի վրա։ Վերջինս առավել հայտնի է «Բուդդա» անվանումով ({{lang-hi|बुद्ध}}՝ լուսավորյալ)։

Բուդդայական ուսմունքի համաձայն՝ նրա հիմնադիրը իր գործունեությունն իրականացրել է [[Հինդուստան]] ենթացամաքի հյուսիսային մասում գտնվող [[Մագադհա]] թագավորությունում՝ մ.թ.ա. 6-4-րդ դարերն ընկած հատվածում<ref>{{cite web|last1=Lopez|first1=Donald|title=Buddha: Founder of Buddhism|url=http://www.britannica.com/biography/Buddha-founder-of-Buddhism|website=Encyclopedia Britannica|accessdate=6 March 2016}}</ref>: Նա ճանաչվածհայտնի է որպես լուսավորյալ<ref>Guang Xing (2005). ''The Three Bodies of the Buddha: The Origin and Development of the Trikaya Theory''. Oxford: Routledge Curzon: pp.1 and 85</ref> կամ պայծառափայլ անձնավորություն, ով իր կյանքը նվիրել է մարդկանց օգնելուն և մարդասիրական գաղափարները տարածելուն։

[[Մերձավոր Արևելք]]ի հնագույն քաղաքակրթություններում գիտության, առաջին հերթին՝ փիլիսոփայության առաջացումն ու բարգավաճումը կատարվում էր գլխավորապես կրոնական առաջնորդների հիմնած, հոգևոր կառույցներին կից ուսումնական հաստատություններում։ Ուստի փիլիսոփայական միտքը անմիջականորեն կապված էր [[Դիցաբանություն|դիցաբանության]] հետ։ Նույն սկզբունքը գործում էր նաև առավել հեռու գտնվող պետություններում՝պետություններում` [[Հնդկաստան]]ում և [[Չինաստան]]ում:

ԲուդդիզմըԲուդդիզմն աշխարհի հնագույն կրոններից է և հանդես է գալիս Արևելքի քաղաքակրթության ընդհանուր [[հավատալիք]]ների համալիրում։ Այն սկզբնական շրջանում հանդես է եկել որպես կրոնական ազատախոհ երևույթ ընդդեմ քարացած ուղղահավատ [[բրահմայականություն|բրահմայականությանը]] և արտաքին ծիսակարգերին։

Բուդդիզմը չընդունեցչի ընդունել ինչպես [[Բրահմա]]յի ուսմունքը, այնպեսև [[Վեդա]]յի սրբերի հեղինակությունը՝ հաստատելով, որ յուրաքանչյուր [[մարդ]] կարող է դառնալ սուրբ՝ [[արխատ]] կամ [[բուդդա]]։ Դրա հետ մեկտեղ բուդդիզմը հանդիսանում է [[Ուպանիշադ]]ի փիլիսոփայության կրկնությունը՝ նոր տրամաբանությամբ։ [[Կարմա]]յի օրենքների հանդեպ հավատքը, վերածնվելու և [[մոկշա]]յի կամ [[նիրվանա]]յի հասնելու հնարավորությունը, աշխարհի և անհատականության փոփոխական լինելու գաղափարներն ընդհանուր են ուպանիշադի և բուդդայի համար։