|
'''Լուսագյուղ''', գյուղ [[Արագածոտնի մարզ]]ում, Ապարանի տարածաշրջանի հնագույն բնակավայրերից մեկը: Գտնվում է [[Ապարան]] քաղաքից 2 կիլոմետր հյուսիս-արևելք, [[Ծաղկունյաց լեռնաբազուկ]]ի թեք փեշին և հարթության վրա: Բարձրությունը ծովի մակերևույթից կազմում է 2015 մետր: Գյուղում կառուցված առանձնատները մեկ-երկու հարկանի են, քարաշեն, բարետես: Բնակիչները զբաղվում են անասնապահությամբ, հացահատիկային և կերային կուլտուրաների մշակությամբ: Ունի նորակառույց դպրոց:
{{delete|possible test; not readable.}}
Èáõë³գÛáõÕ գÛáõÕÁ Արագածոտնի մարզի ²å³ñ³ÝÇ տարածաßñç³ÝÇ ÑݳգáõÛÝ µÝ³Ï³í³Ûñ»ñÇó ¿:
¶ïÝíáõÙ ¿ ²å³ñ³Ý ù³Õ³ùÇó 2 ÏÇÉáÙ»ïñ ÑÛáõëÇë-³ñև»Éù, ̳ÕÏáõÝÛ³ó É»éݳµ³½áõÏÇ Ã»ù ÷»ßÇÝ և ѳñÃáõÃÛ³Ý íñ³: ´³ñÓñáõÃÛáõÝÁ ÍáíÇ Ù³Ï»ñևáõÛÃÇó ϳ½ÙáõÙ ¿ 2015 Ù»ïñ:
¶ÛáõÕáõ٠ϳéáõóí³Í ³é³ÝÓݳïÝ»ñÁ Ù»Ï-»ñÏáõ ѳñϳÝÇ »Ý, ù³ñ³ß»Ý, µ³ñ»ï»ë:
1829 Ãí³Ï³ÝÇÝ գÛáõÕáõ٠ѳëï³ïí»É ¿ ¸Ç³¹ÇÝÇó գ³ÕÃ³Í 29 ÁÝï³ÝÇùª 157 Ù³ñ¹ (81 ïÕ³Ù³ñ¹, 76 ÏÇÝ): 1897 Ãí³Ï³ÝÇÝ գÛáõÕÝ áõÝ»ñ 501, 1926 Ãí³Ï³ÝÇݪ 628, 1939 Ãí³Ï³ÝÇݪ 746, 1959 Ãí³Ï³ÝÇݪ 620, 1979 Ãí³Ï³ÝÇݪ 673, 1988 Ãí³Ï³ÝÇݪ 717, 1999 Ãí³Ï³ÝÇݪ 775 µÝ³ÏÇã:
1840-³Ï³Ý Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇÝ գÛáõÕÇ »Ï»Õ»óÇÝ Ïáãí»É ¿ êáõñµ ¶ñÇգáñ Èáõë³íáñÇã:
¶ÛáõÕÇ Ï»ÝïñáÝáõÙ գïÝíáÕ »é³Ëáñ³Ý, ù³ñ³Í³ÍÏ Ïïáõñáí »Ï»Õ»óÇÝ Ï³éáõóí»É ¿ 19-ñ¹ ¹³ñÇ í»ñç»ñÇÝ:
¶ÛáõÕÝ áõÝÇ Ýáñ³Ï³éáõÛó ¹åñáó:
¶ÛáõÕÇ µÝ³ÏÇãÝ»ñÁ ½µ³ÕíáõÙ »Ý ³Ý³ëݳå³ÑáõÃÛ³Ùµ, ѳó³Ñ³ïÇϳÛÇÝ և Ï»ñ³ÛÇÝ ÏáõÉïáõñ³Ý»ñÇ Ùß³ÏáõÃÛ³Ùµ:
Գյուղի կենտրոնում գտնվող եռախորան, քարածածկ կտուրով եկեղեցին կառուցվել է [[19-րդ դար]]ի վերջերին: Կա նաև ավելի հին եկեղեցի ավերված վիճակում։
Գրականություն
==Ժողովրդագրական տվյալներ==
²µñ³Ñ³Ù Îñ»ï³óÇ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ, º., 1973:
[[1829]] թվականին գյուղում հաստատվել է [[Դիադին]]ից գաղթած 29 ընտանիք՝ 157 մարդ (81 տղամարդ, 76 կին): [[1897]] թվականին գյուղն ուներ 501, [[1926]] թվականին՝ 628, [[1939]] թվականին՝ 746, [[1959]] թվականին՝ 620, [[1979]] թվականին՝ 673, [[1988]] թվականին՝ 717, [[1999]] թվականին՝ 775 բնակիչ:
²ÉÇß³Ý Ô., ²Ûñ³ñ³ï, ì»Ý»ïÇÏ, 1890:
²é³ù»É í. ¸³íñÇÅ»óÇ, ä³ïÙ³գñáõÃÇõÝ, ì³Õ³ñß³å³ï, 1884:
[[en:Lusagyugh, Aragatsotn]]
´¹áÛ³Ý ì.Ð., гÛÏ³Ï³Ý ³Õ³Ù³ÝÝ»ñ, º., 1986:
[[fr:Lusagyugh (Aragatsotn)]]
Âáñ³Ù³ÝÛ³Ý Â., ÜÛáõûñ Ñ³Û ×³ñï³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý, Ñ.1, º., 1942:
[[it:Lusagyugh (Aragatsotn)]]
Âáñ³Ù³ÝÛ³Ý Â., ÜÛáõûñ Ñ³Û ×³ñï³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý, Ñ.2, º., 1948:
[[uk:Лусаґюх (Араґацотн)]]
س¹³ÃÛ³Ý ø.Ø. ²É³ßÏ»ñïÇ Ëáëí³ÍùÁ (²å³ñ³Ý-²ñ³գ³ÍÇ ï³ñ³Íù), º., 1985:
Þ³Ñ˳ÃáõÝ»³Ýó Úáí., êïáñ³գñáõÃÇõÝ Ï³ÃáÕÇÏ¿ ¾çÙdzÍÝÇ և ÑÇÝգ գ³õ³é³óÝ ²ñ³ñ³ï³Û, Ñ.´, ¾çÙdzÍÇÝ, 1842:
ä»ïñáëÛ³Ýó î.Ø., ÜÇգ-²å³ñ³ÝÇ å³ïٳ׳ñï³ñ³å»ï³Ï³Ý Ñáõß³ñÓ³ÝÝ»ñÁ, º., 1988:
ä»ïñáëÛ³Ýó î.Ø., ¶ÝÃáõÝÇÝ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñ³Ï³Ý ïáõÝÁ /ºñÇï³ë³ñ¹ գÇï³ß˳ïáÕ, 1980, 1/:
ä»ïñáëÛ³Ýó î.Ø., ²å³ñ³ÝÁ գñ³Ï³Ý-å³ïÙ³գÇï³Ï³Ý ÑÇß³ï³ÏáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ /ºñÇï³ë³ñ¹ գÇï³ß˳ïáÕ, 1980, 1/:
ä»ïñáëÛ³Ýó î.Ø., ²å³ñ³ÝÇ ßñç³ÝÇ å³ïÙ³Ï³Ý Ñáõß³ñÓ³ÝÝ»ñÁ /´³Ýµ»ñ г۳ëï³ÝÇ ³ñËÇíÝ»ñÇ, 1983, 2/:
ä»ïñáëÛ³Ýó î.Ø., ¶ÝÃáõÝÇÝ»ñÁª »Ï»Õ»ó³ßÇݳñ³ñ, §¾çÙdzÍÇݦ, 1979, Ä´, ¿ç 45-48:
îÇգñ³Ý г۳½Ý (ՏÇգñ³Ý Øݳó³Ï³ÝÇ ä»ïñáëÛ³Ýó), ²å³ñ³ÝÇ Ñ»ñáë³Ù³ñïÁ, º., 2005 Ã., 54 ¿ç, ïå³ù³Ý³Ïª 1000:
îÇգñ³Ý г۳½Ý (ՏÇգñ³Ý Øݳó³Ï³ÝÇ ä»ïñáëÛ³Ýó), гÛñ»ÝÇùÇ ë»ñÁ ëñï»ñáõÙ (²å³ñ³ÝÁ 1941-1945 Ãí³Ï³ÝÝ»ñÇ Ð³Ûñ»Ý³Ï³Ý Ù»Í å³ï»ñ³½ÙáõÙ),
º., 2005 Ã.,28 ¿ç, ïå³ù³Ý³Ïª 2000:
| 