«Սենեքերիմ-Հովհաննես Արծրունի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
չNo edit summary |
||
Տող 1.
{{այլ կիրառումներ|Սենեքերիմ-Հովհաննես (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ
| հայերեն անուն = Սենեքերիմ-Հովհաննես Արծրունի
| բնօրինակ անուն =
| պատկեր = Արծրունիների զինանշանը.jpg
| պատկերի լայնություն =
| նկարագրություն = Արծրունիների զինանշանը
| տիտղոս = Վասպուրականի թագավոր
| կարգ =
| կարգ-ին =
| անվան տակ =
| դրոշ = Արծրունիների զինանշանը.jpg
| կառավարման սկիզբ = 1003
| կառավարման ավարտ = 1021
| կառավարման ժամանակ = 1003-1021
| նախորդող =
| հաջորդող =
| տիտղոս_2 = Սեբաստիայի իշխան
| կարգ_2 =
| կարգ-ին_2 =
| անվան տակ_2 =
| դրոշ_2 = Արծրունիների զինանշանը.jpg
| կառավարման սկիզբ_2 = 1021
| կառավարման ավարտ_2 = 1025
<!--կամ՝ -->
| կառավարման ժամանակ_2 = 1021-1026
| նախորդող_2 =
| հաջորդող_2 =
| ազգություն = [[հայ]]
| ծննդյան օր =
| ծննդավայր = [[Վան]], [[Վասպուրականի թագավորություն]]
| վախճանի օր =
| վախճանի վայր =
| դինաստիա = [[Արծրունիներ]]
| հայր = [[Աբուսահլ-Համազասպ]]
| մայր =
| ամուսին = [[Խուշուշ Բագրատունի]]
| զավակներ = [[Դավիթ Արծրունի]], [[Ատոմ Արծրունի]], [[Աբուսակ Արծրունի]], [[Մարիամ Արծրունի]]
| դավանանք = [[Հայ Առաքելական եկեղեցի]]
| կուսակցություն =
| գործունեություն =
| կրթություն =
| մասնագիտություն =
| գիտական աստիճան =
| պարգևներ =
| կայք =
| ինքնագիր =
| Վիքիպահեստ =
}}
'''Սենեքերիմ Արծրունի''' (968/969 - 1026<ref name="Dédéyan1524">Gérard Dédéyan (éd.)։ ''Les Arméniens entre Grecs, Musulmans et croisés. Étude sur les pouvoirs arméniens dans le Proche-Orient méditerrannéen (1068—1150)'', Fundação Calouste Gulbenkian, Lissabon 2003, ISBN 972-8767-14-5, Bd. 2, S. 1524</ref>), [[Արծրունիներ]]ի նախարարական տոհմից, [[Աբուսահլ-Համազասպ]]ի որդին, [[Վասպուրականի թագավորություն|Վասպուրականի թագավորության]] վերջին թագավորը, իշխել է 1003-1021 թվականներին։ Իր իշխանության տարիներին [[Բյուզանդիա]]յի կայսրն էր [[Բարսեղ Բ Բուլղարասպան]]ը։
XI դարի սկզբին [[Վասպուրական]]ը թյուրքական ցեղերի հարձակումների թիրախ դարձավ։<ref name="Adalian22">Rouben Paul Adalian: ''Historical Dictionary of Armenia'' The Scarecrow Pres, Lanham, Maryland and Oxford, 2002 ISBN 0-8108-4337-4, S. 22</ref> Վասպուրականի այդ ծանր վիճակից օգտվեց կայսր Բարսեղ Բ-ն, որը 1021 թ. ստիպեց թագավորին Բյուզանդիային հանձնել իրեն պատկանող տարածքը,<ref name="Hewsen116">Robert H. Hewsen: ''Armenia. A Historical Atlas'', The University of Chicago Press, Chicago und London 2001, S. 116</ref> որի փոխարեն Սենեքերիմը ստացավ [[Սեբաստիա]] քաղաքը և մերձավոր շրջանները։ «Արծրունյաց տան պատմության» աշխատության շարունակող
Մահացել է 1026 թվականին։ Շիրիմը տեղադրվել է [[Վարագավանք]]ում, որը նույնպես կառուցվել էր իր հրամանով։
== Կենսագրություն ==
Կնության է առել [[Գագիկ Ա]] Բագրատունու դստերը՝
Նեղվելով հարևան արաբայան ամիրայություններից, [[1001]] թվականին Գուրգեն-Խաչիկի հետ դիմել է արևելք արշաված [[Վասիլ II]] [[կայսր]]ին, նրանից ստացել է [[Խլաթ]]ը, [[Մանազկերտ]]ը, Բերկրին, [[Արճեշ]]ն ու [[Արծկե]], սակայն ընկել է բյուզանդական կախման մեջ։ [[1016]] թվականից հետո, երբ Վասպուրականի հայոց բանակը՝ արքայորդի Դավիթ Արծրունու և [[սպարապետ]] Շապուհի գլխավորությամբ, պարտություն է կրել երկիր ներխուժած թուրքական հրոսակախմբերից, Սենեքիմ-Հովհաննեսը ռազմական օգնություն է խնդրել Վասիլ II-ից, որի ուղարկած բուլղար ռազմագերիների անկանոն ջոկատներն ավելի են ավերել երկիրը։
| |||