'''Պերպերյան վարժարան''', հիմնադրվել է [[1876]] թ-ին Կ․ Պոլսի Գատը գյուղում, [[Ռեթեոս Պերպերյան]]ի ջանքերով, երկրորդականի (միջնակարգ) ծրագրով։ Շրջանավարտներն իրավունք էին ստանում ուսումը շարունակել եվրոպայի երկրների համալսարաններում։ Ունեցել է նախապատրաստական, նախակրթական, ուսումնարանական բաժիններ (ցերեկային և գիշերօթիկ), ձրիավարժարան։ Բարձր դասարաններում ուսուցման մեջ կատարվել է շերտավորում ըստ մասնագիտացումների՝ գիտական, գրական, առևտրական, մանկավարժական։ Ուսուցումը տարվել է հայերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, արաբերեն, լեզուներով։ Լրիվ դասընթացն ավարտողը ստանում էր դպրության կամ գիտության պսակավորի աստիճան։ ԶրիավարժարաննՁրիավարժարանն ավարտողները պարտավոր էին աշխատել իրենց բնակատեղում։ Ռեթեոս Պերպերյանի մահից հետո դպրոցի տնօրինությունը ստանձնում են Պ․ Կարապետյանը ([[1907]]-[[1909]] թթ.), [[Օննիկ Պերպերյան|Օննիկ Պերպերյանը]] ([[1909]]-[[1911]] թթ.) և [[Շահան Պերպերյան|Շահան Պերպերյանը]] ([[1911]]-[[1922]] թթ.)։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին փակվել է ([[1914]]-[[1918]] թթ.)։ Պատերազմից հետո՝ վերաբացվել (Սելամազում) նախակրթարանի և լիցեյական բաժիններով։ Ունեցել է կիրակ նօրյակիրակնօրյա դասընթաց՝ օտար վարժարաննե րումվարժարաններում սովորող հայ ուսանողների համար։ [[1924]] թվականին փոխադրվել է Եգիպտոս (Կահիրե) և գործել նույն ծրագրով։ Շրջանավարտները նաև իրավունք էին ստանում ուսումը շարունակելու [[Եվրոպա]]կան երկրների համալսարաններում։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին վարժարանը փակվել է, պատերազմից հետո վերաբացվել ([[Սելամազ]]ում)՝ նախակրթարանի և լիցեյի բաժիններով։ Ունեցել է կիրակնօրյա դասընթաց՝ օտար վարժարաններում սովորող հայ ուսանողների համար։ [[1924]] թվականին տեղափոխվելով [[Եգիպտոս]] ([[Կահիրե]])՝ շարունակել է գործել նույն ծրագրով։ Փակվել է [[1934]] թվականին։ Տվել է մոտ 450 շրջանավարտ, որոնց թվում՝ [[Ռուբեն Սևակ]]ը, [[Շահան Շահնուր]]ը, [[Վահան Թեքեյան]]ը, [[Հովհաննես Հինդլյան]]ը և գիտության ու մշակույթի այլ գործիչներ։ Փակվել է [[1934]] թ. նյութական միջոցներ չունենալու պատճառով։
