|
== Նկարագրությունը ==
Աստղածաղկավորների կամ բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող, 15-100սմ100 սմ բարձրության միամյա խոտաբույս է։ Բազմաթիվ տեսակներից միայն 8-ն են, որ հանդիպում են մեր հանրապետությունում և նրանցից միայն եռաբաժան տեսակն է, որ ունի բուժական նշանակություն։ԴԵղաբույսննշանակություն։ Դեղաբույսն ունի կանաչ կամ բաց կարմրավուն, մերկ կամ նոսր թավիկներով, ուղղաձիգ ցողուն, մուգ կանաչ, հակադիր դասավորված, կարճ կոթուններով, եռամաեռամաս, երբեմն հանգամաս տերևներ, ծաղկաբույսերում հավաքած ծաղիկներ, տափակ սերմեր, որոնք կենսունակությունը պահպանում են 5-7 տարի։ Արմատը ճյուղավորված է։ Ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբեր ամիսներին, իսկ պտուղները օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին։ Աճում է ջրառատ վայրերում, ճահճուտներում, աղբուտներում, խոնավ մարգագետիններում, գետեզրերին, բանջարանոցներում, ջրովի դաշտերում։ Մեր հանրապետությունում է, գրեթե ամենուր։ Ցեղի «Բիդենս» անունը լատիներեն է, որը նշանակում է երկատամ, ելնելով այն բանից, որ սերմերն ունեն 2 սրածայր, ատամնավոր ելուներ, որոնց միջոցով կպչում են մարդկանց և կենդանիներին ու տարածվում։ Բույսը արտահայտված մեզոֆիլ է և ցրտադիմացկուն։ Պտղակալում է կանոնավոր։
== Քիմիական բաղադրությունը ==
Ոչ լրիվ տվյալներով, կատվալեզվի մեջ հայտնաբերված են ֆլավոնոիդներ, կումարիններ (ումբելիֆերոն, սկոպոլետին),[[C վիտամին]](60-70 մգ%),մոտ 50մգ % կարոտին, մինչև 4,5% [[դաբաղանյութեր]], [[պիգմենտ]], դառը նյութեր, լորձ, [[ամիններ]],[[ալկալոիդներ]]ի և եթերայուղի հետքեր, [[մանգան]], իսկ [[պտուղ]]ներում՝ մինչև 11% ճարպայուղ։
|
