«Ռենտգեն ախտորոշում»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Նարե Խաչատրյան|Նարե Խաչատրյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Նարե Խաչատրյան|քննարկում]])}}

Մեթոդը հիմնված է տարբեր խտության հյուսվածքների ռենտգեն ճառագայթման չափման բարդ կոմպյուտերային մշակման հիման վրա։

Ռենտգենյան համակարգչային տոմոգրաֆիան մարդու ներքին օրգանների հետազոտման տոմոգրաֆիկ մեթոդ է՝ ռենտգենյան ճառագայթների օգտագործմամբ։

Պարուրային համակարգչային տոմոգրաֆիան կիրառվում է կլինիկական պրակտիկայում 1988 թվականից սկսած։ Պարուրային սկանավորման տեխնոլոգիան հնարավորություն է տալիս նկատելիորեն կրճատել ժամանակը, որը անհրաժեշտ է համակարգչային տոմոգրաֆիայի հետազոտման համար և նկատելիորեն պակասեցնել հիվանդի ճառագայթման ծանրաբեռնվածությունը։

Տարբեր օրգանները, ինչպես նաև նորմալ և պաթոլոգիկ կառույցները միմյանցից տարբերակելու համար, կիրառվում են կոնտրաստային ուժեղացման տարբեր մեթոդներ(ավելի հաճախ յոդ պատրունակող կոնտրաստային նյութեր)։

Ներերակային կոնտրաստային ուժեղացման մեթոդիկան հնարավորություն է տալիս ճշտել հաըտնաբերված պաթոլոգիական փոփոխությունների բնույթը (այդ թվում բավական ճշգրտորեն նշել ուռուցքի առկայությունը, ընդհուպ մինչև նրա հիստոլոգիական կառուցվածքի հայտնաբերումը) շրջակա փափուկ հյուսվածքների ֆոնի վրա, ինչպես նաև վիզուալիզացիայի ենթարկել այն բոլոր փոփոխությունները, որոնք հնարավոր չէ հայտնաբերել սովորական հետազոտման մեթոդներով։

Համակարգչային տոմոգրաֆիան լայնորեն կիրառվում է բժշկության մեջ մի քանի նպատակներով՝

Համակարգչային տոմոգրաֆիան հաճախ կիրառվում է հետևյալ վիճակների սկրինինգի համար․

* գլխացավ

* գլխուղեղի տրամվաներ, որոնք չեն ուղեկցվում գիտակցության կորստով

* ուշաթափության նոպաներ

Անհապաղ վիճակների ախտորոշման համար- անհապաղ կոմպյուտերային տոմոգրաֆիա

* գլխուղեղի, գանգի և ողնաշարի ծանր տրավմատիկ ախտահարումներ

* ուղեղում իշեմիայի կամ արյունազեղման կասկած

* անոթի վնասման կասկած, օրինակ ցերեբրալ անոթների

Պլանային հետազոտության համար համակարգչային տոմոգրաֆիա

Բուժման արդյունքների վերահսկման համար

Բուժման ևհետազոտման մանիպուլացիաների կատարման համար, օրինակ՝ համակարգչային տոմոգրաֆիայի ղեկավարմամբ ողնուղեղի պունկցիա։

Համակարգչային տոմոգրաֆիան ցուցված է՝ ԿՆՀ բնածին անոմալիաների, ուռուցքների, գանգուղեղային կամ ողնուղեղային վնասվածքների և ինֆեկեկցիաների կասկածի դեպքում։ համակարգչային տոմոգրաֆիան գերազանցում է մագնիսական-ռեզոնանսայինտոմոգրաֆիա սուր տրավմաներ և ոսկրային անոմալիաների ախտորոշման ժամանակ։Համակարգչային տոմոգրաֆիան, երբ համեմատվում է Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիա հետ համարվում է՝ ավելի արագ, ավելի մատչելի և որոշ դեպքերում ավելի հասանելի ախտորոշիչ մեթոդ։

Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիա (ՄՌՏ)- ներքին օրգանների և հյուսվածքների տոմոգրաֆիկ հետազոտման մեթոդ է։ Միջուկային մագնիսկական-ռեզոնանսի ֆիզիկական արտահայտման օգտագործմամբ՝ մեթոդը հիմնված է ջրածնի ատոմների միջուկների էլէկտրամագնիսկական պատասխանի չափման վրա՝ հաստատուն բարձր լարմամբ մագնիսկական դաշտում որոշակի էլեկտրամագնիսական ալիքներ համադրության ազդեցությամբ։ Ճառագայթման ախտորոշման այլ մեթոդների համեմատությամբ՝ մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիայի գլխավոր առավելությունը համարվում է իոնիզացնող ճառագայթման բացակայությունը և հետևաբար կողմնակի էֆֆեկտներ առաջացնող ռիսկի բացակայությունը, որոնցով պայմանավորված է(չնչին քանակությամբ) ռենտգեն ճառագայթման ազդեցությունը։ Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիան թույլ է տալիս հետազոտությունը կատարել բոլոր հարթություններում՝ հաշվի առնելով հիվանդի մարմնի անատոմիական յուրահատկությունները և անհրաժեշտության դեպքում ստանալ եռաչափ պատկեր, որպեսզի ճշգրիտ գնահատվի տարբեր համակարգերի փոխհարաբերությունը։ Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիան օժտված է փափուկ հյուսվածքների բարձր կոնտարստությամբ, այսինքն ներքին օրգանները <անթափանց> են հետազոտության համար և հնարավորություն է տրվում հաըտնաբերել և բնութագրել պրոցեսները, որոնք զարգանում ենմարդու օրգանիզմի տարբեր օրգաններում և հյուսվածքներում։ Ավելին՝ Մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիան համարվում է միակ հասանելի ախտորոշիչ մեթոդը, որը օժտված է բարձր զգայունությամբ և սպեցիֆիկությամբ՝ այտուցների և ոսկրային հյուսածքների ինֆիլտրացիայի հաըտնաբերման ժամանակ։ Պատմաբանորեն առաջին անգամ մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիայով հետազոտվել է գլխուղեղը՝ նյարդաբանության հիվանդությունների ածտորոշման մեջ բացելով նոր հորիզոններ։ Այսօր մագնիսական-ռեզոնսային տոմոգրաֆիան համարվում է հիմնական նեյրովիզուալիզացիայի մեթոդը՝ տեղափոխվելով համակարգչային տոմոգրաֆիային երկրորդ պլան։

Մագնիսական-ռեզոնանսային անգիոգրաֆիա- անոթների պատկերի ստացման մեթոդ է մագնիսկական-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի օգնությամբ։ Հետազոտությունը անցկացվում է տոոգրաֆի վրա մագնիսական դաշտի լարվածությամբ, ոչ պակաս 1.0 Տեսլա։Մեթոդը թույլ է տալիս գնահատել արյան հոսքի ինչպես անատոմիական, այնպես էլ ֆունկցիոնալ առանձնահատկությունները։ ՄՌԱ հիմնված է գանգի տարբերակմանը շարժուն հյուսվածքի(արյան) մոտ շրջակա անշարժ հյուսվածքների նկատմամբ, որը թույլ է տալիս ստանալ անոթների պատկեր առանց որևէ ռենտգեն կոնտրաստային նյութերի։ Ավելի հստակ պատկեր ստանալու համար կիրառվում են հատուկ կոնտրաստ նյութեր պարամագնետիկային հոսքի վրա (գադոլինիում)։

Գոյեւթյուն ունեն հարաբերական հակացուցումներ, որոնց ժամանակ հետազոտությունը կատարվում է որոշակի պայմաններում, և բացարձակ՝ երբ հետազոտությունը անթույլատրելի է։

=== Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիա-ՊԷՏ ===

Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիան իրենից ներկայացնում է վիզուալիզացիայի մեթոդ, որը թույլ է տալիս ստանալ անատոմիական ստրուկտուրաների պատկերը իրենցֆիզոլոգիական կամ ֆունկցիոնալա պարամետրերի հիման վրա։ Դա կատարվում է պոզիտրոն ճառագայթող իզոտոպների ներերակային կամ ինհալյացիոն ներարկման միջոցով, որոնք ընդգրկվում են ֆիզոլոգիական պրոցեսների մեջ։ Այդ օրգանական միացությունների ակտիվությունը տեսանելի է դառնում ինդիկատորների միջոցով, որոնք ստացված ինֆորմացիան վերածում են անատոմիական պատկերների։Պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիաի ժամանակ կիրառվում են թթվածնային, ազոտային, ֆտորի, հելիումի, ածխածնի իզոտոպներ։