Վիքիպեդիա

«Սովորական սոխակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 19.
 
== Արտաքին կառուցվածք ==
Մարմնի երկարությունը 16,5 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 18-24-26,5 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 25 գ։ Մարմինը վերևից դարչնամոխրագույն է, ներքևից՝ սպիտակ, կուրծքը՝ խայտերով, պոչը՝ շիկակարմիր։ Երիտասարդը ներքևից մուգ, խիտ պտերով է։ Երգում է գիշեր-ցերեկ։ Բնակվում է [[անտառներ]]ում, այգիներում։ Գերադասում է խիտ բուսուտները։ Բազմացման սեզոնի ավարտին՝ հուլիսին և օգոստոսին ունենում են միանգամյա փետրափոխություն<ref name="Witherby4">{{cite book|title=Handbook of British Birds, Volume 2: Warblers to Owls|last=Witherby|first=H. F. (ed.)|publisher=H. F. and G. Witherby Ltd.|year=1943|isbn=|pages=192–193}}</ref>:
 
Արուի {{audio|Luscinia luscinia.ogg|երգը}} բարձր է, տարբեր սուլոցներով, թրթիռներով և կազմված է ֆլեյտայի ձայն հիշեցնող «պիոո» ձայնից՝ զանգ հիշեցնող տոնով։ Հաճախ երգը միջամտվում է ճռռացող «դսեռ» ձայնով։ Սոխակի երգը չունի բարձր սուլող թռչուններին բնորոշ աճող ձայներերանգ։ Հաճախ երգում են նաև ձմեռման տարածքում<ref name="Witherby4"/>:▼
== Ձայն ==
▲Արուի {{audio|Luscinia luscinia.ogg|երգը}} բարձր է, տարբեր սուլոցներով, թրթիռներով և կազմված է ֆլեյտայի ձայն հիշեցնող «պիոո» ձայնից՝ զանգ հիշեցնող տոնով։ Հաճախ երգը միջամտվում է ճռռացող «դսեռ» ձայնով։ Սոխակի երգը չունի բարձր սուլող թռչուններին բնորոշ աճող ձայներերանգ։ Հաճախ երգում են նաև ձմեռման տարածքում<ref name="Witherby4"/>:
 
Սովորական սոխակը չվող թռչուն է։ Այն տարածված է արևելյան Եվրոպայում և արևմտյան Ասիայում։ Ամառային բնակության հյուսիսային սահմանը հասնում է մինչև [[Դանիա]], հարավային [[Նորվեգիա]] և [[Շվեդիա]], [[Բալկաններ|Բալկանյան երկրներ]], [[Կոստրոմա]], [[Վոլոգդա]], [[Պերմ]], [[Ղազախստան]], [[Թուրքմենստան]] և [[Ալտայ]]: Հարավային սահմանը հասնում է մինչև [[Ավստրիա]], [[Չեխիա]], [[Ռումինիա]], [[Բուլղարիա]], Հարավային [[Ռուսաստան]], [[Ղրիմ]] և [[Հյուսիսային Կովկաս]]: Թռչունը ձմեռում է Աֆրիկայում՝ [[Սահարա]]յի հարավային հատվածում<ref name="Witherby4"/>: Որպես պատահական չվահյուր հանդիպում է [[Բրիտանիա|Բրիտանական կղզիներում]]<ref>{{cite web|url=http://www.birdguides.com/species/species.asp?sp=130035|title=Thrush Nightingale (''Luscinia luscinia'')|accessdate=2013-09-07|work=BirdGuides}}</ref>:▼
== Տարածվածություն և բնակության պայմաններ ==
▲Սովորական սոխակը չվող թռչուն է։ Այն տարածված է արևելյան Եվրոպայում և արևմտյան Ասիայում։ Ամառային բնակության հյուսիսային սահմանը հասնում է մինչև [[Դանիա]], հարավային [[Նորվեգիա]] և [[Շվեդիա]], [[Բալկաններ|Բալկանյան երկրներ]], [[Կոստրոմա]], [[Վոլոգդա]], [[Պերմ]], [[Ղազախստան]], [[Թուրքմենստան]] և [[Ալտայ]]: Հարավային սահմանը հասնում է մինչև [[Ավստրիա]], [[Չեխիա]], [[Ռումինիա]], [[Բուլղարիա]], Հարավային [[Ռուսաստան]], [[Ղրիմ]] և [[Հյուսիսային Կովկաս]]: Թռչունը ձմեռում է Աֆրիկայում՝ [[Սահարա]]յի հարավային հատվածում<ref name="Witherby4"/>: Որպես պատահական չվահյուր հանդիպում է [[Բրիտանիա|Բրիտանական կղզիներում]]<ref>{{cite web|url=http://www.birdguides.com/species/species.asp?sp=130035|title=Thrush Nightingale (''Luscinia luscinia'')|accessdate=2013-09-07|work=BirdGuides}}</ref>:
 
Սովորական սոխակը նախընտրում է թփերով հարթ վայրերը, խիտ թփուտները, ճահճոտ տարածքները և ջրերի շրջակայքը։ Ձմեռման ժամանակ բնակվում է փշավոր թփուտներում, ջրային տարածություններին կից դաշտերում և հաճախ անտառամերձ տարածությունների խիտ խոտածածկույթում<ref name="Witherby4"/>:
 
== Վարք ==
Սովորական սոխակը սնվում է հողում բնակվող որդերով, սարդերով, իսկ հասուն թռչունները նաև որոշ միջատների՝ [[բզեզներ]]ի, փոքր [[թիթեռներ]]ի և [[ճանճեր]]ի թրթուրներով և հարսնյակներով։ Սոխակը կարող է սնվել նաև հատապտուղներով, ինչպիսին օրինակ [[Հաղարջենի|հաղարջն]] է<ref name="Witherby4"/>: Մինչև իր չվի ժամանակ Սահարա անապատը կտրելը, սոխակը կուտակում է ճարպի պաշարներ։ Հայտնի է, որ թռչունների այս վարքը կարող են խթանել մագնիսական ալիքները։ Մագնիսական դաշտի ազդեցությունն է ստիպում թռչուններին պատրաստվել Շվեդիայից գաղթին՝ մարմնի ճարպի քանակն ավելացնելով<ref>{{cite journal|year=2001|title=Bird migration: Magnetic cues trigger extensive refuelling|journal=Nature|volume=414|pages=35–36|doi=10.1038/35102115|author=Fransson, Thord; Jakobsson, Sven; Johansson, Patrik; Kullberg, Cecilia; Lind, Johan; Vallin, Adrian}}</ref>:
 
Բնադրում է մեռած տերևների, խոտի վրա՝ գետնին։ Բույնը պատրաստում է խոտաբույսերից։ Դնում է 22 մմ տրամագծով, բաց ձիթապտղագույն-կանաչ՝ կարմրավուն պտերով 5-6 ձու։ Երիտասարդ թռչուններին կերակրում են երկու ծնողները մինչև մոտ տասնմեկ օրականը, իսկ թռչունները լրիվ անկախ են դառնում դրանից մոտ տասներկու օր հետո<ref name="Witherby4" />:
 
== Կարգավիճակ ==
Ըստ BirdLife International-ի մոտավոր հաշվարկների՝ Եվրոպայում կա մոտ 11-20 միլիոն սովորական սոխակ, որը կազմում է թռչունների ընդհանուր քանակի 50-74%-ը։ Թռչունի ընդհանուր պոպուլյացիան 15-41 միլիոն առանձնյակ է։ Եվրոպայում ըստ որոշ տվյալների պոպուլյացիան փոքր աճ է գրանցել։ Ըստ [[Բնության պահպանության միջազգային միություն|բնության պահպանության միջազգային միության]] դասակարգման՝ սովորական սոխակը համարվում է [[քիչ մտահոգող տեսակ]]<ref name="BI">{{cite web|url=http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=6592|title=Thrush Nightingale: ''Luscinia luscinia''|date=|publisher=BirdLife International|accessdate=2013-09-05|author=Butchart, S.; Ekstrom, J.|work=Species factsheet}}</ref>:
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սովորական_սոխակ» էջից