«Ֆերմենտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Ցուցափեղկ}}
[[Պատկեր:GLO1 Homo sapiens small fast.gif|thumb|300px|right|Գլիօքսալազ I-ի տարածական մոդելը]]
'''Ֆերմենտները''' կամ '''էնզիմները''' (ծագումը՝ {{lang-la|fermentum}}, {{lang-el|ζύμη}}, {{lang-el2| ἔνζυμον}} — [[խմորիխմորիչ]], թթխմոր). սովորաբար [[Սպիտակուցներ|սպիտակուցային մոլեկուլներ]] կամ, [[ՌՆԹ|ՌՆԹ մոլեկուլներ]] ([[ռիբոզիմ]]ներ) ևկամ իրենցդրանց կոմպլեքսներնխմբեր (կոմպլեքսներ) են, որոնք արագացնում են կենդանի օրգանիզմներում կատալիզացնողընթացող քիմիական ռեակցիաները: Էնզիմային ռեակցիայի ընթացքում փոխակերպվող մոլեկուլները կոչվում են [[սուբստրատ (կենսաքիմիա)|սուբստրատ]]ներ, իսկ կառուցվողները՝ [[արդյունք (կենսաքիմիա)|արդյունքներ]]։

Կենդանի [[օրգանիզմ]]ները կարող են գոյություն ունենալ միայն շնորհիվ իրենց եզակի հատկության՝ կինետիկորեն վերահսկել [[քիմիական ռեակցիա]]ները և ըստ այդմ ճնշել [[թերմոդինամիկ հավասարակշռություն|թերմոդինամիկ հավասարակշռության]] ձգտումը: Ոչ քիչ կարևոր դեր այստեղ ունեն կենսաբանական [[կատալիզատորներ]]ը, որոնք ցուցաբերում են կատալիտիկ ակտիվություն և որոնց թիվը, թերևս, համընկնում է հայտնի կենսաքիմիական ռեակցիաների թվի հետ:
 
== Ընդհանուր բնութագիր ==
Տող 65 ⟶ 67՝
== Ազդման մեխանիզմ ==
 
Միա-Միաբաղադրիչ և երկկոմպոնենտանոցերկբաղադրիչ ֆերմենտների ազդման մեխանիզմները նույնն են, քանի որ նրանց մոլեկուլներում ակտիվ կենտրոնը ֆունկցիոնալ տեսակից միևնույննույն դերն է կատարում: Ֆերմենտատիվ կատալիզում առաջատար դեր ունի ֆերմենտ-[[սուբստրատ]] (այն նյութերը, որոնք ենթարկվում են քիմիական փոխարկմանկենսաքիմիա)|սուբստրատ]] կոմպլեքսի առաջացումը ([[Բրաուն]] 1902, S-սուբստրատ):
 
Առաջին փուլում S-(S-երի) և ֆերմենտի միջև առաջանում է միացություն, որում ռեագենտները միացած են իոնական, կովալենտ, և այլ տեսակի կապերով: Երկրորդ փուլում S-ը նրան միացած ֆերմենտի ազդեցության տակ ենթարկվում է փոփոխության՝ հեշտացնելով հետագա ընթացող քիմիական ռեակիայի պրոցեսըհետագա ընթացքը: Երրորդ փուլում տեղի է ունենում քիմիական ռեակցիա: Չորրորդ փուլում առաջացածստացված [[պրոդուկտարդյունք (կենսաքիմիա)|արդյունքներն]]ները անջատվում են ֆերմենտ-պրոդուկտարդյունք կոմպլեքսից:
ֆերմենտը՝E,
սուբստրատը՝ S,
ակտիվացած սուբստրատը՝ S',
ռեակցիայի պրոդուկտները՝արդյունքները (products)՝ P,
 
E+S ↔ ES' ↔ EP ↔ E+P
Այս սխեման մշակվել է [[Հենրի]]իՀենրիի կողմից, հետագայում հաստատվել է [[Միքայելիս]]իՄիքայելիսի և [[Մենթեն]]իՄենթենի կողմից (1913թ.) և հաստատված է ES, ES' և EP կոմպլեքսների անջատումով<!--անհասկանալի-->: Նշված սխեմայի վառ ապացույցն է [[ացետիլխոլին]]ի [[հիդրոլիզ]]ի ռեակցիան:
 
== Հատկություններ ==
 
 
[[Պատկեր:Michaelis-Menten saturation curve of an enzyme reaction.svg|thumb|300px|Սուբստրատի կոնցենտրացիայի [S] և ռեակցիայի արագության [v] կախվածության կորը]]
Տող 90 ⟶ 91՝
Այս կարևորագույն հատկությունը հայտնաբերվել է 19-րդ դարում: նկատվել է, α և β մեթիլ գլյուկոզների եթերային կապերը ճեղքվում են ամբողջովին տարբեր ֆերմենտներում:
Այսպիսով ֆերմենտը քիմիական միացություը կարող է տարբերել կառուցվածքի աննշան մասերը, [[ջրածին|ջրածնի]] [[ատոմ]]ը, մեթիլ [[գլյուկոզ]]ի առաջնային ածխածնի մոտ: Պատկերավոր արտահայտությամբ ֆերմենտը համընկնում է [[սուբստրատ (կենսաքիմիա)|սուբստրատին]]ին, ինչպես բանալին կողպեքին: Սուբստրատին ընտրում են համապատասխան ֆերմենտ(որը ձևակերպել է [[Ֆիշեր]]ը), ելնելով նրանից, որ ֆերմենտի հատուկ ներգործությունը կանխորոշվում է սուբստրատի երկրաչափական կոնֆիգուրացիայով և ֆերմենտի ակտիվ կենտրոնի խիստ համապատասխանությամբ: XX դարի 50-ական թթ-ին այս գաղափարը փոխարինվեց [[Կոշլանդ]]ի հիպոթեզով՝ ֆերմենտի և սուբստրատի մակածվածության մասին: Էությունը հանգում է նրան, որ ֆերմենտի ակտիվ կենտրոնի և սուստրատի կառուցվածքների համապատասխանումը ստեղծվում է նրանց փոխազդեցության պահին, որը կարելի է ներկայացնել ձեռնոց-ձեռք բանաձևով:
<br />
[[Պատկեր:Two substrates b.png|thumb|300px|Կոշլանդի ֆերմենտի ազդման տեսությունը]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ֆերմենտ» էջից