«Կոտորակ (մաթեմատիկա)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
[[File:Cake quarters.svg|մինի|Կոտորակ, առանձնացված է 1/4]]
'''Կոտորակ'''ը մաթեմատիական թիվ է, որով ներկայացվում է ոչ ամբողջ թիվը: Կոտորակներն արտահայտում են որևէ թվի մեկ կամ մի քանի մասը և դասվում են ռացիոնալ թվերի շարքին: Գրելաձևում օգտագործվում է կոտորակի տեսքով (բաժանման գծով) և տասնորդական ձևերը:
'''Խառը թիվ''' անվանում են կոտորակային և ամբողջ թվերից կազմված [[թիվ]]ը: Առավել հաճախ խառը թվի տեսքով ներկայացվում է անկանոն կոտորակը: ▼
== Կոտորակների գործածությունը հնադարում ==
Կոտորակների գործածությունը մաթեմատիկական հաշվարկներում կիրառվել է երեք հազարամյակ առաջ: Կոտորակներով առաջին գործողությունները վերագրվում են հին հույներին և եգիպտացիներին: Դեռևս այդ ժամանակ մարդիկ հասկացան, որ ամբողջ թվերն ամբողջությամբ չեն արտահայտում մաթեմատիկական գործողությունները և անհրաժեշտություն կա գտնել թվերի մասը, որոնք էլ արտահայտվում էին կոտորակի կամ տասնորդական թվի տեսքով:
== Թվի մասը կոտորակով ==
Հաճախ անհրաժեշտ է լինում մեկ խնձորը բաժանել 4 մասի: Բաժանումից հետո խնձորի ամեն կտոր կազմում է ամբողջական խնձորի մեկ քառորդ մասը և գրվում <math>\tfrac{1}{4}</math> տեսքով: Նման գրելաձևով թիվն անվանում են սովորական կոտորակ: Կոտորակի գծից վերև գրված թիվն անվանում են համարիչ, իսկ գծից ներքև գրվածը՝ հայտարար:
== Խառը թվի ներկայացումը ==
▲
[[Անկանոն կոտորակ]]ը հաճախ ներկայացվում է խառը թվի տեսքով, օրինակ <math>\tfrac{17}{4}</math>թիվը խառը թվի տեսքով կներկայացվի 4<math>\tfrac{1}{4}</math>, որտեղ 4-ը ամբողջ մասն է, իսկ <math>\tfrac{1}{4}</math>-ը՝ կոտորակային: Խառը թվի կոտորակային մասի համարիչում գրվում է անկանոն կոտորակի համարիչի և հայտարարի հարաբերությամբ ստացված մնացորդը, իսկ կոտորակային մասի դիմաց գրվում է ամբողջը:
| |||