«Հաշմանդամների տուն (Փարիզ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 30.
 
== Պատմություն ==
[[Լյուդովիկոս XIV]] թագավորը ինչպես իր նախորդները՝ [[Հենրի II (Ֆրանսիայի թագավոր)|Հենրի II]]-ը , [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]]-ը, [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV]]-ը ցանկանում էր օգնություն տրամադրել իր բանակի հաշմանդամ զինվորներին, որպեսզի «նրանք, ովքեր վտանգել են իրենց կյանքը և չեն խնայել իրենց արյունը ի պաշտպանություն միապետության (…) անցկացնեն իրեն կյանքի մնացյալ օրերը հանգստության մեջ» ասվում է [[1670 թվական]]ի [[մարտի 12]]-ի հրովարտակում:
1670 թվականի նոյեմբերի 24-ին [[Լյուդովիկոս XIV]] թագավորը նախաձեռնում է մի նախագիծ, որի համաձայն պետք է կառուցվեր տուն և հիվանդանոց ծեր և տկար նախկին զինվորների համար: Հաշմանդամների տան ճարտարապետը Լիբերալ Բրուանն էր: Ընտրված վայրը արվարձանային հարթավայր Գրենելն էր: Երբ 1676 թվականին ավարտվում է այս ընդարձակ նախագծի իրականացումը, շինության դիմացի գետը 196 մ էր, և համալիրում կար տասնհինգ պուրակ, որոնցից ամենամեծը Պատվո պուրակն էր` նախատեսված ռազմական շքերթների համար: Հետագայում վետերանների համար մատուռի կարիք զգացվեց: Ժյուլ Արդուեն-Մանսարը օգնում է արդեն ծերացած Բրուանին, և մատուռի կառուցումն ավարտվում է 1679 թվականին: Այս մատուռը հայտնի է Սուրբ Լուի տաճար անվամբ:
 
Հաշմանդամների տունն իր տեղակայման և նշանակության հաշվին Ֆրանսիայի պատմության կարևորագույն իրադարձությունների վայրն է եղել շնոհիվ իր տեղակայման: 1789 թվականի հուլիսի 14-ին փարիսցիփարիզեցի ջարդարարները գրոհում են Հաշմանդամների տունը, գրավում են նկուղները, որտեղ պահվում էին թնդանոթներ և հրացաններ: Նույն օրը` ավելի ուշ, նրանք գրավում են [[Բաստիլիա|ԲաստիլիանԲաստիլ]]:ը
1670 թվականի նոյեմբերի 24-ին [[Լյուդովիկոս XIV]] թագավորը նախաձեռնում է մի նախագիծ, որի համաձայն պետք է կառուցվեր տուն և հիվանդանոց ծեր և տկար նախկին զինվորների համար: Հաշմանդամների տան ճարտարապետը Լիբերալ Բրուանն էր: Ընտրված վայրը արվարձանային հարթավայր Գրենելն էր: Երբ 1676 թվականին ավարտվում է այս ընդարձակ նախագծի իրականացումը, շինության դիմացի գետը 196 մ էր, և համալիրում կար տասնհինգ պուրակ, որոնցից ամենամեծը Պատվո պուրակն էր` նախատեսված ռազմական շքերթների համար: Հետագայում վետերանների համար մատուռի կարիք զգացվեց: Ժյուլ Արդուեն-Մանսարը օգնում է արդեն ծերացած Բրուանին, և մատուռի կառուցումն ավարտվում է 1679 թվականին: Այս մատուռը հայտնի է Սուրբ Լուի տաճար անվամբ:
1840 թվականին մեծ ծիսակատարությամբ Հաշմանդամների տանը թաղվում է Նապոլեոնը[[Նապոլեոն Բոնապարտ|Նապոլեոն]]ը:
 
1894 թվականին Գենշտաբում հայտնաբերվում է խիստ գաղտնիության գաղտնի փաստաթուղթ, որը Փարիզում փոխանցվել էր գերմանական ուժերին: Գրության մեջ ճանաչում են կապիտան Ալֆրեդ Դրեյֆուսի ձեռագիրը, և դատարանը նրան ցմահ ազատազրկման է դատապարտում: 1894 թվականի դեկտեմբերին նրան հրապարակայնորեն նվաստացնում են Հաշմանդմաների տան գլխավոր մասնաշենքի առաջ: Սակայն 1906 թվականին դատարանը արդարացնում է նրան, և նույն թվականին Հաշմանդամների տան պուրակներից մեկում տեղի է ունենում նրա ազատ արձակման արարողությունը: Դրեյֆուսը վերադառնում է ծառայության, նրան տալիս են մայորի կոչում, սակայն բանտում ձեռք բերած առողջական խնդիրների պատճառով նա հրաժարական է տալիս:
Հաշմանդամների տունն իր տեղակայման և նշանակության հաշվին Ֆրանսիայի պատմության կարևորագույն իրադարձությունների վայրն է եղել: 1789 թվականի հուլիսի 14-ին փարիսցի ջարդարարները գրոհում են Հաշմանդամների տունը, գրավում են նկուղները, որտեղ պահվում էին թնդանոթներ և հրացաններ: Նույն օրը` ավելի ուշ, նրանք գրավում են [[Բաստիլիա|Բաստիլիան]]:
 
1840 թվականին մեծ ծիսակատարությամբ Հաշմանդամների տանը թաղվում է Նապոլեոնը:
 
1894 թվականին Գենշտաբում հայտնաբերվում է խիստ գաղտնիության փաստաթուղթ, որը Փարիզում փոխանցվել էր գերմանական ուժերին: Գրության մեջ ճանաչում են կապիտան Ալֆրեդ Դրեյֆուսի ձեռագիրը, և դատարանը նրան ցմահ ազատազրկման է դատապարտում: 1894 թվականի դեկտեմբերին նրան հրապարակայնորեն նվաստացնում են Հաշմանդմաների տան գլխավոր մասնաշենքի առաջ: Սակայն 1906 թվականին դատարանը արդարացնում է նրան, և նույն թվականին Հաշմանդամների տան պուրակներից մեկում տեղի է ունենում նրա ազատ արձակման արարողությունը: Դրեյֆուսը վերադառնում է ծառայության, նրան տալիս են մայորի կոչում, սակայն բանտում ձեռք բերած առողջական խնդիրների պատճառով նա հրաժարական է տալիս:
 
Մինչ 20-րդ դարի առաջին կեսերը շենքն օգտագործվում էր որպես ծերանոց և հիվանդանոց վետերանների համար: 1872 թվականին շինության ներսում տեղադրվում է Հրետանու թանգարանը ({{lang-fr|musée d'artillerie}}), իսկ 1896 թվականին` Ռազմական պատմական թանգարանը ({{lang-fr|musée historique des armées}}) : 1905 թվականին երկու շինությունները միացվում են և վերանվանվում Ռազմական թանգարան ({{lang-fr|musée de l'armée}}) : Միևնույն ժամանակ վետերանները տեղափոխվում են Փարիզից դուրս` դեպի ավելի փոքր կենտրոններ: