«Ձնահյուս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Avalanche on Everest.JPG|մինի|Ձնահյուս Նուպցեի վրա, Հիմալայներ|268x268px]]
'''Ձնահյուս''' ({{lang-de|Lawine}}, ուշ {{lang-lat|labina}}- սողանք), լեռների լանջերից գահավիժող, սողացող [[Ձյուն|ձյան]] զանգված:զանգված։ Ձնահյուսերը իրենցից մեծ վտանգ են ներկայացնում, դառնալով մարդկային զոհերի (մասնավորապես՝ լեռնագնացների, [[լեռնադահուկային սպորտ|լեռնադահուկային սպորտի]] և սնոուբորդ սիրողների), ինչպես նաև ավերածությունների պատճառ:պատճառ։ Ձնահյուսերը մարդկանց համար վտանգավոր են իրենց մեծ զանգվածի պատճառով, որը կարող է հասնել մի քանի հարյուր տոննայի:տոննայի։ Սրա հետևանքով մարդիկ [[Շնչահեղձություն|շնչահեղձ]] են լինում, կամ մահանում են ոսկորների կոտրվածքներից առաջացած շոկից:շոկից։ [[Օդ|Օդը]] չի կարողանում թափանցել ձյան միջով, և [[Թթվածին|թթվածնի]] պակասից մարդիկ խեղդվում են:են։ Այս ամենից բացի ձնահյուսը կարող է նաև մարդուն գցել ժայռերից և մահացու վնասվածքներ հասցնել:հասցնել։ Տուժածներին փրկելու համար խանգարում է նաև այն, որ ձյունը փափուկ է, և ձայնը չի լսվում ձյան տակ, ինչի հետևանքով օգնության կանչերը մնում են անպատասխան:անպատասխան։
 
Ձնահյուսերը այս կամ այն չափով տարածված են Ռուսաստանի<ref>[http://www.geogr.msu.ru/avalanche/index.htm Снежные лавины России]</ref>, ինչպես նաև աշխարհի բոլոր լեռնային շրջաններում<ref>[http://www.geogr.msu.ru/avalanche/links.doc/odyframe.htm Снеголавинные ресурсы во всемирной сети]</ref>:։
Դրանք հանդիսանում են լեռների ձմեռային սեզոնի հիմնական վտանգավոր բնական երևույթը<ref name="Лавинный гид">[http://www.mountain.ru/useful/lavin/2002/lavin_guid/lavin_guid.shtml Лавинный гид]</ref>:։ Երբեմն ձնահյուսերն ունենում են մեծ և անդառնալի հետևանքներ:հետևանքներ։
 
[[1999]] թվականի փետրվարին 170 հազար տոննա զանգված ունեցող ձնահյուսը ամբողջությամբ ավերեց [[Ավստրիա]]յի Գալտուր ավանը, որի հետևանքով զոհվեց 30 մարդ<ref name="Лавинный гид"/>:։ 2012 թվականի մարտին [[Աֆղանստան]]ում ձնահյուսերի մի քանի դեպքի պատճառով ավերվեցին տներ և զոհվեց ավելի քան 100 մարդ<ref>{{cite web| author=| datepublished=| url=http://russian.news.cn/nature/2012-03/12/c_131462631.htm| title=45 человек стали жертвами лавины на востоке Афганистана| publisher=// russian.news.cn| accessdate=2012-3-13|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dABMeRM|archivedate=2012-06-23}}</ref>:։
 
Լինում են ձնահյուսերով հարուստ տարիներ, երբ նրանք առաջանում են տարբեր վայրերում:վայրերում։ Նման տարի է եղել [[1950]]-[[1951]] թվականների սեզոնը, որը ստացել է «Ահաբեկման ձմեռ» անվանումը:անվանումը։
 
== Առաջացման պատճառներ ==
Լեռան լանջին տեղումների տեսքով թափված ձյունը մնում է շփման ուժի հաշվին (նրա մեծությունը կախված է մի շարք գործոններից՝ ձյան խոնավություն, լանջի թեքություն և այլն):։ Ձնահյուսը սկսում է իջնել, երբ ձյան զանգվածի ճնշման ուժը գերազանցում է [[Շփման ուժ|շփման ուժին]]<ref name="mir_o">{{cite web| author=Андрей Садаков.| datepublished=| url=http://www.roing.ru/pdf/avalanche.pdf| title=Мировой опыт противолавинной защиты| publisher=// Горнолыжная индустрия России, № 4, 2009 г.| accessdate=2012-3-7|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dADeIJT|archivedate=2012-06-23}}</ref>:։
 
Ձնահյուսերի առաջացման համար առավել նպաստավոր են 25-45° թեքություն ունեցող լանջերը, սակայն հայտնի են դեպքեր, երբ ձնահյուս է ձևավորվել նույնիսկ 15-18° զառիթափություն ունեցող լանջերում:լանջերում։ Ընդունված է համարել, որ 15° զառիթափության լանջին 15 սանտիմետր ձյան շերտն արդեն ձնահյուսի վտանգ է պարունակում, բայց մի շարք պայմանների առկայության դեպքում, օրինակ` երբ տաքացումներ են տեղի ունենում, գարնանային ուժեղ ճառագայթման արդյունքում, ձյունը հալվում է, և ջերմաստիճանի կտրուկ անկման հետևանքով առաջանում է իդեալական սառցե լանջ:լանջ։ Այս դեպքում նոր ձյան առատ տեղումները ձնահյուսի առաջացման հավանականությունը մեծացնում են:են։
 
50°-ից ավելի թեքություն ունեցող լանջերում ձյան մեծ զանգված չի կուտակվում, քանի որ անընդհատ քիչ-քիչ գլորվում է ցած, սակայն ձնահյուսերի տեսանկյունից անվտանգ են համարվում մինչև 15° և 60°-ից ավելի թեքություն ունեցող լանջերը<ref>Лавиноопасные районы Советского союза.- М.: Изд-во МГУ, 1970</ref>:։ Չնայած սրան եղել են դեպքեր, երբ ձնահյուս է առաջացել 10-15° թեքություն ունեցող, թույլ զառիթափ լանջերին<ref name="Гражд.защ.01-12">«Гражданская защита», Январь, 2009 год. В. Якшин «Виды лавин», էջ 15-17.</ref>:։
 
Ձյան զանգվածի սողանքի պատճառներից են նաև կլիմայական պայմանները՝ եղանակի կտրուկ փոփոխությունը (այդ թվում մթնոլորտային ճնշման տատանումները և օդի խոնավության փոփոխությունը), ձյան առատ տեղումները, [[Անձրև|անձրևները]], ինչպես նաև ձյան [[զանգված]]ի վրա մեխանիկական ներգործությունը (երկրաշարժեր):։ Երբեմն ներգործող շփման և ճնշման ուժերի հարաբերական հավասարության դեպքում, ձյան մեծ զանգվածի տեղաշարժի պատճառ կարող է դառնալ նույնիսկ շատ փոքր միջամտությունը (զենքի կրակոց, կամ մի մարդու զանգվածը՝ դահուկորդ, սնոուբորդիստ)<ref name="mir_o"/>:։
 
Ձյան ծավալը ձնահյուսերում կարող է հասնել մի քանի միլիոն խորանարդ մետրի:մետրի։ Սակայն կյանքի համար վտանգ է ներկայացնում նույնիսկ 5 մ³ ծավալ ունեցող ձնահյուսը<ref>''Отуотер М.'' Охотники за лавинами.- М.: Мир, 1972</ref>:։
 
== Դասակարգում ==
Տող 27.
* ըստ ծավալի,
* ըստ ձնահյուսի հավաքման տեղի ռելիեֆի և շարժման ճանապարհի,
* ըստ ձյան կազմության (չոր, խոնավ և թաց ձնահյուս):։
 
Սրա հետ մեկտեղ ըստ ձնահյուսի սկզբնական շարժման ձևի առանձնացվում են`
 
* ձնահյուսեր գծից («ձյունե տախտակներ», ձնասառցային և սառցային),
* ձնահյուսեր կետից (չոր և թաց):։
 
Ըստ շարժման բնույթի առանձնացնում են.
Տող 38.
* կրկեսային<ref>http://bse.slovaronline.com/О/ОС/26171-OSOVY</ref>- սողանքներ լանջի ամբողջ երկայնքով<ref>http://snows.ru/p_text/f_5/id_16</ref>,
* ցատկող - երբ ձնահյուսի շարժման ճանապարհին հանդիպում են տարբեր արգելքներ (բլուրներ, մորեններ և այլն),
* խզվածքային - այս դեպքում ձնահյուսը շարժվում է բնական խզվածքային ճանապարհով (լաժբինայով):։
 
Որպես կանոն՝ չոր ձնահյուսերն առաջանում են նոր թափված, կամ տեղափոխված ձյան զանգվածի և նրա տակ գտնվող սառցե շերտի միջև եղած փոքր շփման ուժի պատճառով<ref name="mir_o"/>:։ Սովորաբար 0,02-ից մինչև 0,3 գ/սմ³<ref name="ReferenceA">География лавин// Под ред. С. М. Мягкова, Л. А. Канаева.- М., издательство МГУ, 1992</ref> խտություն ունեցող, չոր ձնահյուսերի շարժման արագությունը կազմում է 20-70 մ/վ (որոշ աղբյուրներ նմանատիպ ձնահյուսերի առավելագույն արագությունը համարում են 200 կմ/ժ-ը, սակայն կան դեպքեր, երբ հասնում է մինչև 450 կմ/ժ-ի):։ Նման արագության դեպքում չոր ձնահյուսի ընթացքը կարող է ուղեկցվել ձնաօդային ալիքով, որը ավերածությունների պատճառ է դառնում:դառնում։ Հոսանքի հարվածային ուժը կարող է հասնել 800 կգ/մ²:։ Այս տիպի ձնահյուսի առաջացման առավել հավանական պայմանը ցածր ջերմաստիճանն է:է։
[[Պատկեր:Lawinenverbauung Höferspitze 10.JPG|մինի|Հակաձնահյուսային արգելապատնեշներ Հյոֆերշպից լեռան վրա, Ֆորարլբերգ (արևմտյան Ավստրիա)|277x277փքս]]
Թաց ձնահյուսերը սովորաբար առաջանում են անկայուն եղանակային պայմանների ֆոնին:ֆոնին։ Նրանց շարժման անմիջական պատճառը տարբեր խտություն ունեցող ձյան շերտերի միջև առաջացած ջրային շերտն է:է։ Չոր ձնահյուսերի հետ համեմատած, թացերը շատ ավելի դանդաղ են շարժվում 10-20 մ/վ (մինչև 40 մ/վ), բայց ավելի խիտ են 0,3-0,4 գ/սմ³<ref name="ReferenceA"/>, երբեմն մինչև 0,8 գ/սմ³<ref name="Гражд.защ.01-12"/>:։ Մեծ խտության պատճառով թաց ձնահյուսերը դադարից հետո անմիջապես ընկղմում են իրենց շրջապատը, սա դժվարացնում է փրկարարների աշխատանքը<ref name="mir_o"/>:։
 
Այսպես կոչված «ձյունե տախտակները» կարող են ձևավորվել, երբ ձյան շերտի վրա առաջանում է սառցե կեղև:կեղև։ Այն առաջանում է արևի և քամու ներգործության հետևանքով:հետևանքով։ Նման կեղևի տակ տեղի է ունենում ձյան զանգվածի ձևափոխում, առաջանում է ձավարանման շերտ, ինչի վրայով ավելի մեծ զանգված ունեցող վերևի շերտը սկսում է սահել:սահել։ Հալման և սառեցման մի քանի փուլերի հետևանքով կարող է առաջանալ նմանատիպ, բազմաշերտ գոյացություն:գոյացություն։ Նման ձնահյուսերի առաջացման պատճառ կարող է լինել, ցածր ջերմաստիճանային պայմաններում, ձյան ինտենսիվ տեղումները:տեղումները։ Վերին շերտի՝ նոր ձյան շերտով հավելյալ ծանրաբեռնումը բերում է «ձյունե տախտակի» պոկվելուն:պոկվելուն։ Այսպիսի ձնահյուսերի արագությունը, որպես կանոն հասնում է 200 կմ/ժ-ի<ref name="Гражд.защ.01-12"/>:։
 
Ձնասառցային ձնահյուսերի առաջացումը տեղի է ունենում լեռների համապատասխան հատվածներում, ձյան և սառույցի մեծ զանգվածների կուտակման հետևանքով:հետևանքով։ Որոշակի պահի տեղի է ունենում նման զանգվածների փլուզում, որոնք ունենալով նշանակալի արագություն ուղղվում են վար:վար։ Հաճախ նման ձնահյուսերը դասվում են «գծից», կամ ցատկող ձնահյուսերի շարքին:շարքին։ Այս ձնահյուսերի խտությունը հասնում է մինչև 800 կգ/մ³-ի:ի։ Տեղային պայմաններից ելնելով, եթե ձյան մասը քիչ է ձնահյուսում, այն գրեթե ամբողջությամբ կազմված է լինում սառցե կտորներից:կտորներից։ Նմանատիպ ձնահյուսն իր ճանապարհին ավերում և ոչնչացնում է ամեն բան:բան։ Ձնասառցային ձնահյուսերը հանդիսանում են ամենաանկանխատեսելին, նրանք կարող են շարժվել օրվա տարբեր ժամերին և տարվա տարբեր սեզոններին<ref name="Гражд.защ.01-12"/>:։ Շարժման ընթացքում՝ ձնահյուսը, պարտադիր չէ, որ պահպանի իր տեսակը, այն կարող է ձևափոխվել և նույնիսկ զուգակցվել:զուգակցվել։
[[1993]] թվականից եվրոպական երկրներում գործում է ձնահյուսերի առաջացման հավանականության գնահատման համակարգ:համակարգ։ Լեռնադահուկային սպորտի զարգացած հատվածներում, տարբեր զբոսաշրջային վայրերում, որտեղ կա ձնահյուսի առաջացման վտանգ և մարդկանց կուտակումներ, այս գնահատման համակարգից ելնելով դրվում են համապատասխան դրոշներ, որոնք ցույց են տալիս առաջացման վտանգի հավանականությունը:հավանականությունը։
 
{| class="wikitable"
Տող 59.
|Ընդհանուր ձյունը շատ կայուն է
| align="center" | [[Պատկեր:Avalanche-risk-1-2.svg|64px]]
|Ձնահյուսի առաջացումը քիչ հավանական է, բացառությամբ ծայրահեղ լանջերի ձյան զանգվածի վրա մեծ ուժով ներգործելու դեպքի:դեպքի։ Ձնահյուսի առաջացման յուրաքանչյուր դեպք, առանց դրսի ազդեցության քիչ հավանական է:է։
|-
|2 - Սահմանափակ
|Որոշ մեծ թեքություն ունեցող լանջերին ձյունը միջին կայունության է:է։ Մնացած վայրերում ձյունը շատ կայուն է:է։
| align="center" | [[Պատկեր:Avalanche-risk-1-2.svg|64px]]
|Ձնահյուսը կարող է շարժվել ձյան զանգվածի վրա ներգործության դեպքում, հատկապես մեծ թեքություն ունեցող լանջերին:լանջերին։ Խոշոր, ինքնաբերաբար առաջացող ձնահյուսեր չեն սպասվում:սպասվում։
|-
|3 - Միջին
|Մեծ թեքություն ունեցող շատ լանջերին ձյունը միջին կայունության կամ անկայուն է:է։
| align="center" | [[Պատկեր:Avalanche-risk.svg|64px]]
|Ձնահյուսերը կարող են շարժվել շատ լանջերից, նույնիսկ ձյան զանգվածի վրա թույլ ներգործության պայմաններում:պայմաններում։ Որոշ լանջերց կարող են ցած գահավիժել միջին մեծության, որոշ դեպքերում նաև մեծ չափերի ինքն իրենց շարժվող ձնահյուսեր:ձնահյուսեր։
|-
|4 - Բարձր
|Մեծ թեքություն ունեցող լանջերի մեծամասնության ձյունն անկայուն է
| align="center" | [[Պատկեր:Avalanche-risk.svg|64px]]
|Շատ լանջերից ձնահյուսերը կարող են շարժվել նույնիսկ ձյան զանգվածի վրա թույլ ներգործության պայմաններում:պայմաններում։ Որոշ տեղերում կարող է առաջանալ ավելի շատ միջին և նույնիսկ խոշոր ձնահյուսեր:ձնահյուսեր։
|-
|5 - Շատ բարձր
|Ձյունն անկայուն է:է։
| align="center" | [[Պատկեր:Avalanche-risk-5.svg|64px]]
|Նույնիսկ ոչ մեծ թեքություն ունեցող լանջերին հավանական է բազմաթիվ ինքնաբերական ձնահյուսերի շարժ:շարժ։
|}
 
Ֆրանսիայի լեռներում՝ ձնահյուսերի հետևանքով, մահվան դեպքերի մեծ մասը տեղի է ունենում 3-ից մինչև 4-րդ ռիսկային աստիճանի գոտիներում, իսկ Շվեյցարիայում 2-ից 3-րդ (ենթադրվում է, որ նման տարբերության պատճառը ազգային մեթալիտետի կամ ռիսկայնության ընկալման տարբերությունն է)<ref>[http://skirando.com/images/avalanche/avalanche-accidents-2006.pdf An Analysis of French Avalanche Accidents for 2005—2006]</ref>:։
Ձնահյուսերի ձևաբանական (մորֆոլոգիական) դասակարգումն արվում է միջազգային կանոններով:կանոններով։
 
== Ձնահյուսային անվտանգություն ==
 
Ձնահյուսային վտանգ ներկայացնող վայրերում դժբախտ դեպքերի և զոհերի կանխման համար անհրաժեշտ է պահպանել ձնահյուսային անվտանգության կանոնները։
Հակաձնահյուսային ծառայությունների աշխատակիցները լեռներ դուրս գալուց առաջ խորհուրդ են տալիս հաշվի առնել կանխատեսման 5 բալանոց սանդղակը, սահել խմբի հետ, առանց ձնահյուսային անվտանգության կանոնների իմացության, դուրս չգալ վտանգավոր հատվածներ։ Խիստ ցանկալի է ձնահյուսային ընդունիչ-հաղորդիչ սարքերի առկայությունը, որոնք օգնում են ձնահյուսի տակ գտնվողին գտնել<ref>{{cite web| author=| datepublished=| url=http://doskimag.ru/articles/4983| title=Лавины: советы по безопасности| publisher=// doskimag.ru| accessdate=2012-3-7|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dAEDJTB|archivedate=2012-06-23}}</ref>:։ Փչովի բարձիկներ ունեցող ձնահյուսային ուսապարկերն օգնում են տուժածին դուրս գալ ձյան շերտից, ինչպես նաև նրա հետագա որոնումներին<ref>{{cite web| author=Артем Оганов.| datepublished=| url=http://life.ice-age.ru/?p=2464| title=Лавинные рюкзаки| publisher=// life.ice-age.ru| accessdate=2012-3-7|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dAFPwTi|archivedate=2012-06-23}}</ref>:։ Ձնահյուսային վտանգ ներկայացնող լանջերով քայլող զբոսաշրջային խմբի յուրաքանչյուր անդամ, պետք է գոտկատեղին կապի ձնահյուսային ժապավեն<ref name="lukoyanov">{{книга|автор=Лукоянов П. И.|заглавие=Безопасность в лыжных походах и чрезвычайных ситуациях зимних условий|ссылка=http://dw.school2.ru/doc/lukoyanov.pdf|место=М.|издательство=ЦДЮТур|год=1998|страниц=142}}</ref>:։
[[Պատկեր:Philipp Jakob Loutherbourg d. J. 003.jpg|մինի|«Ձնահյուս Ալպերում», Ֆիլիպ Լյութերբուրգ (1803)|290x290փքս]]
 
=== Ձնասառցային ծածկույթի կայունության գնահատում ===
Քաղաքացիական ծառայությունների կարևոր խնդիրներից մեկը ձնահյուսերի տեղաշարժի առաջացման կանխատեսումն է:է։ Նման կանխատեսումների համար բազմաթիվ [[մեթոդ]]ներ են մշակվել, սակայն դրանցից ոչ մեկը չի կարելի բավարար վստահելի համարել բոլոր դեպքերի համար:համար։ Եղանակային պայմանների անկանխատեսելիությունը, տեղանքի ռելիեֆի յուրահատկությունը, լեռնային ռելիեֆի չափազանց անհամասեռությունը դժվարեցնում են ձնասառցային ծածկույթի կայունության կանխատեսման ունիվերսալ եղանակի մշակումը:մշակումը։ Սակայն կան մեթոդներ, որոնք իրենց լավ են դրսևորել և կիրառվում են ամենուր:ամենուր։ Մնում է միայն հաշվի առնել, որ առավել հաճախ գնահատման արդյունքները կարելի է կիրառել որոշակի տարածքի վրա և որոշակի ժամանակահատվածում:ժամանակահատվածում։ Փորձերի անցկացման վայրի բավականաչափ հեռավորությունը և ժամանակի մեջ ուշացումը կարող են արդյունքների համահարթեցման պատճառ հանդիսանալ:հանդիսանալ։
 
[[Պատկեր:Avalanche testing snow pit.JPG|մինի|ձախից|Ձնածածկույթի կայունության գնահատում՝ հակաձնահյուսային ծառայության աշխատակցի կողմից]]
 
Գնահատման ամենատարածված մեթոդների թվին կարելի է դասել այն մեթոդները, որոնք հիմնված են ձյան ծածկի շարժման, կազմակերպված դիտարկումների արդյունքների վերլուծության վրա:վրա։ Տվյալ տեղանքում տեղադրված սարքավորումների համակարգը տեղեկություններ է տալիս ծածկույթի շարժման արագությունների մասին, որոնց հիման վրա էլ կատարվում են եզրակացություններ:եզրակացություններ։ 12 սմ/օրում արագության կամ արագության կտրուկ աճի դեպքում կարելի է սպասել ձնահյուսի տեղաշարժ:տեղաշարժ։
 
Ձնահյուսային ծառայությունների մասնագետ-փրկարարների կողմից կիրառվող կանխատեսման ևս մեկ տարածված մեթոդ է «CRYSTALL TEST»-ը:ը։ Այս մեթոդի էությունը տվյալ տեղամասի սառույցի բյուրեղների և ստուգողական պատկերի համեմատությունն է:է։ Եթե մասնագետը, տվյալ տեղանքից վերցրած ձյան շերտի մեջ հայտնաբերում է [[բյուրեղ]]ներ, որոնք վտանգավոր են (որոնց կառուցվածքը կնպաստի շերտի տեղաշարժին), ուրեմն արվում է հետևություն, որ այդտեղ շատ հնարավոր է ձնահյուսի տեղաշարժ:տեղաշարժ։
 
Կիրառվում է նաև «RUTSCHBLOCK» մեթոդը:մեթոդը։ Այն մշակվել է 20-րդ դարի 70-ական թվականներին՝ [[Շվեյցարիա]]յի բանակում:բանակում։ Մեթոդի էությունն այն է, որ փորձն անցկացվում է այն տեղամասում, որտեղ կա ձնահյուսի տեղաշարժի վտանգ:վտանգ։ Դրա համար ձյան շերտից հանվում է, որոշակի ձև ունեցող մի հատված և ուսումնասիրվում է այդ հատվածի կայունությունը:կայունությունը։ Սրա հիման վրա էլ որոշվում է ձնահյուսի վտանգավորության աստիճանը:աստիճանը։
 
=== Վարքի կանոններ՝ ձնահյուսում հայտնվելու դեպքում ===
Ձնահյուսում հայտնվելիս պետք է անմիջապես ազատվել [[ուսապարկ]]ից (ծայրահեղ դեպքում կտրել ուսապարկի կապերը), դահուկներից, դահուկի փայտերից:փայտերից։ Պետք է ձգտել ինչքան հնարավոր է երկար մնալ ձյան զանգվածի մակերեսին, իսկ սուզվելու դեպքում, լողալու ակտիվ շարժումներ կատարելով, փորձել դուրս գալ մակերես:մակերես։ Ձնահյուսի կանգ առնելուն պես, պետք է երեսի մոտ օդի պարկ բացել՝ շնչառության համար, եթե շատ խորը չի գտնվում տուժածը պետք է ձեռքը բարձրացնի ձյան մակերես, որպեսզի փրկարարների ուշադրությունը գրավի:գրավի։ Խորը լինելու դեպքում անհրաժեշտ է քիչ շարժվել, էներգիան խնայելու համար:համար։ Եթե գլուխը ձյան տակ չի, պետք է գոռալ, օգնություն կանչել, իսկ եթե ձյան տակ է՝ հակառակը՝ հակացուցված է նման բաները, որպեսզի ձյունը չներթափանցի շնչող օրգաններ:օրգաններ։ Բացի այդ, ըստ ձնահյուսերից փրկվածների և փրկողների ներկայացրածի ձյան տակից գոռոցները չեն լսում դրսում գտնվողները<ref name="lukoyanov" />:։
 
== Կործանարար ձնահյուսերի առաջացման կանխում ==
Բնակավայրերի, զբոսաշրջային շրջանների և տարբեր հաղորդակցման ուղիների համար վտանգ ներկայացնող ձնահյուսերի առաջացման զգուշացմամբ զբաղվում են մասնագիտացված ծառայությունները:ծառայությունները։ Մասնավորապես [[Ռուսաստան]]ում, այդ հարցերով զբաղվում է հակաձնահյուսային ծառայությունը, որը մտնում է Ռուսհիդրոմետի կազմի մեջ:մեջ։ Մարդկանց համար վտանգ ներկայացնող ձնահյուսերի առաջացման կանխարգելման համար իրականացվում են մի շարք ձնահյուսային անվտանգության մասնագիտացված միջոցառումներ, որոնք իր մեջ ներառում են հակաձնահյուսային պաշտպանության կանոների ակտիվ և պասիվ միջոցառումներ<ref>{{cite web| author=| datepublished=| url=http://www.meteorf.ru/rgm2d.aspx?RgmFolderID=5eb4e2d5-9ffc-4150-9db8-7bb04e0e67b4&RgmDocID=5eb4e2d5-9ffc-4150-9db8-7bb04e0e67b4| title=Росгидромет. О нашей службе| publisher=// meteorf.ru| accessdate=2012-3-7|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dAH7BuZ|archivedate=2012-06-23}}</ref><ref>{{cite web| author=| datepublished=| url=http://www.bestpravo.com/federalnoje/ea-normy/e2k.htm| title=Постановление Правительства РФ от 11.05.1993 N 443 "О создании противолавинной службы"| publisher=// bestpravo.com| accessdate=2012-3-7|archiveurl=http://www.webcitation.org/68dAI0qD7|archivedate=2012-06-23}}</ref>:։
 
Հակաձնահյուսային պաշտպանության ակտիվ միջոցառումների շարքին է դասվում, երբ փորձում են արհեստականորեն միջամտել ձնահյուսի տեղաշարժին, ինչը նվազագույնի կհասցնի սպասվելիք վնասը:վնասը։ Այս նպատակով վաղուց կիրառվում էին հրանոթային զինատեսակներ՝ արկեր, ինչպես նաև դատարկ կրակոցներ էր արձակվում ուժեղ արձագանք ստեղծելու համար, ինչն էլ իր հերթին՝ ձնահյուսի տեղաշարժի պատճառ էր հանդիսանում:հանդիսանում։ Հնուց օգտագործվող մեթոդներից է նաև, դահուկների միջոցով ձյան զանգվածների կտրումը, սակայն այս եղանակը լուրջ ունակություններ է պահանջում և վտանգավոր է:է։ Ձնահյուսերի բացասական հետևանքների վերացման համար ավելի ժամանակակից մեթոդ է համարվում ակտիվ դինամիկական հակաձնահյուսային ներգործությունը, որն իրենից ներկայացնում է ձնահյուսային շրջաններում տեղադրվող հեռակառավարվող սարքավորում:սարքավորում։ Սրանով ներգործում են ձյան զանգվածի վրա, կամ սեղմված օդի կամ գազաօդային միացության պայթեցման միջոցով (ֆրանսիական Gazex համակարգ):։
 
Հակաձնահյուսային պասիվ գործողություններին է դասվում ձնահյուսի տեղաշարժի արգելումը, կամ նրա ուղղության փոփոխությունը:փոփոխությունը։ Նման միջոցառումներից է հակաձնահյուսային [[արգելապատնեշ]]ների, [[ամբարտակ]]ների կառուցումը:կառուցումը։ [[Ավտոճանապարհ]]ների և [[երկաթուղի]]ների հատվածներում սարքում են ձնահյուսերից պաշտպանման համար հատուկ սրահներ:սրահներ։
 
[[ԽՍՀՄ]]-ում առաջին ձնահյուսային կանխատեսման կայանը «Ապատիտը» կազմակերպվել, նախաձեռնվել է 1936-1937 թվականների ձմռանը Խիբինախում<ref>{{книга|автор=Лосев К.С.|заглавие=По следам лавин|часть=Предупреждение и прогнозы|год=1983|место=Л.|издательство=Гидрометеоиздат|ссылка=http://snowavalanche.ru/book/Po%20sledam%20lavin%20.K.S.Losev.pdf}}</ref><ref>[http://www.geogr.msu.ru/avalanche/avalanches/kat.doc/odyframe.htm Катастрофические и особо крупные лавины]</ref>:։ Սա եղավ այն բանից հետո, երբ [[1935]] թվականի դեկտեմբերի 5-ին ձնահյուսերից զոհվեցին 88 մարդ:մարդ։ 1950-ական թվականներից սկսած ձնահյուսերի կանխատեսմամբ սկսեցին զբաղվել հատուկ ստեղծվող ձնահյուսային կայանները:կայանները։ Սկզբնական շրջանում ստեղծվել են [[Միջին Ասիա]]յում (Դուկանտ 1958 թվականից, Նաուգարզան [[1959]] թվականից, Կիզիլչա 1961 թվականից):։ [[1970]]-ականներից նման կայաններ առաջացան նաև Կարպատներում, իսկ 1980 ականներին ԽՍՀՄ-ի պետհիդրոմետի կազմում կային արդեն 50 կայաններ<ref>{{книга|автор=Канаев Л.А.|заглавие=Белые молнии гор|место=Л.|издательство=Гидрометеоиздат|год=1987}}</ref>:։
 
; Ձնահյուսային պիտույքներ
Ձնահյուսային պիտույքներն են՝ ձնահյուսային բահերը, ձնահյուսային սենսորները, ձնահյուսային զոնդերը, ձնահյուսային ուսապարկերը:ուսապարկերը։
 
== Ձնահյուսերի ուսումնասիրություն և հետազոտություն ==
Շվեյցարիայում գործում է ձյան և ձնահյուսերի հետազոտության Շվեյցարական ֆեդերալ ինստիտուտը (WSL Institute for Snow and Avalanche Research SLF):։ [[Ֆրանսիա]]յում գործում է ձյան և ձնահյուսերի հետազոտության Ազգային ասոցիացիա (Association Nationale pour l’Étude de la Neige et des Avalanches):։ [[ԱՄՆ]]-ում գործում է Ամերիկյան ձնահյուսային ասոցիացիա (American Avalanche Association), իսկ [[Իտալիա]]յում՝ Իտալիայի ձնահյուսային ծառայություն (Servizio Valanche Italiano):։
 
== Ձնահյուսերից զոհված կամ այնտեղ հայտնված մարդիկ ==
Ստորև հիշատակված են այն մարդիկ (խմբեր), ովքեր զոհվել են ձնահյուսերի հետևանքով կամ հայտնվելով ձնահյուսի տակ փրկվել են, նաև նրանք, ովքեր ենթադրվում է, որ զոհվել են ձնահյուսում հայտնվելու հետևանքով:հետևանքով։ Տրվում է ձնահյուսի տեղաշարժի տեղն ու ժամանակը:ժամանակը։
 
* [[Բոզոն Շարլ]] — 1964 թվական հուլիսի 7, Մոնբլան:Մոնբլան։ Զոհվել է:է։
* [[Մեչիսլավ Կարլովիչ]] — 1909 թվական փետրվարի 8, Տատրի:Տատրի։ Զոհվել է:է։
* [[Մորո Սիմոնե]] — 1997 թվական, Աննապուրնա:Աննապուրնա։ Փրկվել է, սակայն նրա ուղեկցորդները չեն գտնվել, հավանաբար զոհվել են:են։
* [[Նակայամա Մասատոսի]] — 1971 թվական, Ճապոնական Ալպեր:Ալպեր։ Փրկվել է:է։
 
=== Ձնահյուսերից տուժած բնակավայրեր ===
* [[Վենգեն]] — 1770 թվական, զոհվել է 8 մարդ:մարդ։
* [[Ֆլատեյրի]] — 1995 թվականի հոկտեմբեր, 20 մարդ:մարդ։
* [[Գալտյուր]] — 1999 թվականի փետրվարի 23, 30 մարդ:մարդ։
* [[Դարվազ]], [[Աֆղանստան]] — 2012 թվականի մարտ, 100-ից ոչ քիչ մարդ:մարդ։
* Հոկտեմբերյան ([[Սախալին]]ի շրջան) — 1945 թվական, 130 մարդ:մարդ։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 169.
* [http://snowavalanche.ru/cgi-bin/index.pl?state=teach_end_end&teach_end_index=34&name=%27prognoz%27&flag=0&name_top=&content_min=%CF%F0%EE%E3%ED%EE%E7%20%EB%E0%E2%E8%ED%ED%EE%E9%20%EE%EF%E0%F1%ED%EE%F1%F2%E8&content_top= Ձնահյուսերի վտանգավորության կանխատեսում {{ref-ru}}]
* [http://www.skiextreme.ru/2009-10-16-09-27-59/2010-06-20-09-47-32 Ձնահյուսերի տեսակները և վտանգավորության սանդղակը {{ref-ru}}]
* [http://www.avalanches.fr/ Ձնահյուսերի մասին http:http։//www.avalanches.fr/ կայքում {{ref-fr}}]
* [http://www.avalancheassociation.ca Canadian Avalanche Association {{ref-en}}]
* [http://avalanche.state.co.us/ Colorado Avalanche Information Center {{ref-en}}]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ձնահյուս» էջից