{{main|Նախաքրիստոնեական հայկական գրային համակարգեր}}
Ըստ մարդկությանը հայտնի տվյալների՝ նախաքրիստոնեական շրջանում, այսինքն՝ [[301]] թվականից առաջ մինչև մ․թ սկիզբ, [[հայեր]]ն ունեցել են սեփական գրային համակարգերհամակարգը այդ մասին գրում Մ․Խորենացին նշելով ,որ Մ․Մաշտոցը գնաց Դանիել Վարդապետի մոտ և ստացավ հայոց նշագրերը ։ Փաստ է որ Մ․Մաշտոցի վերակազմած գրային համակրգի հիմքը դանիելյան նշագրերն են ։{{փաստ}}։ ԱյժմԺամանակակից ապացուցվածուսումնասիրություննրեը էհստակորեն [[Մեսրոպհաստատում Մաշտոց|նախամաշտոցյան]]են երկումինչև մթ սկիզբը ունեցել ենք մի քանի գրային համակարգերի՝համակարգեր (տես պրոֆեսոր Ա․ Մովսեսյանի ուսումնասիրությունները) որոնք ընդունված է ներկայացնել որպես [[Սեպագիր|սեպագրերիսեպագիր]] և [[Մեհենագիր|մեհենագրիմեհենագիր]] գործածումը։։ Նախամաշտոցյան գրերի մասին մեզ տեղեկություններ են հասել [[Կորյուն]]ից, [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացուց]], [[Փիլոն Ալեքսանդրացի|Փիլոն Ալեքսանդրացուց (Եբրայեցուց)]], [[Հիպպողիտոս Բոստրացի|Հիպպողիտոս Բոստրացուց]], [[Վարդան Արևելցի|Վարդան Արևելցուց]], [[Ղազար Փարպեցի|Ղազար Փարպեցուց]] և այլն։
