Վիքիպեդիա

«Դհարմա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 39.
Դհարմայի հիմքում ընկած «դհրի» արմատը՝ աջակցել, կրել, այն է, ինչ կարգավորում է փոփոխությունների ընթացքը՝ առանց մասնակցելու դրանց և մնալով հաստատուն<ref>Steven Rosen (2006), Essential Hinduism, Praeger, ISBN 0-275-99006-0, էջ 34-45</ref>: Թարգմանության համար օգտագործված բազմաթիվ բառերը միևնույն է չեն արտահայտում դհարմա բառի ընդհանրական իմաստը: Հասարակ լեզվով ասած՝ դհարմա նշանակում է «ապրելու ճիշտ ուղի» և «ճշմարտացիության ուղի»<ref>Steven Rosen (2006), Essential Hinduism, Praeger, ISBN 0-275-99006-0, էջ 34-45</ref>:
 
Դհարմա բառի իմաստը կախված է ենթատեքստից, և այն զարգացում է ապրել [[հինդուիզմ]]ի զարգացման երկարատև պատմության ընթացքում: Հինդուզիմի[[Հինդուիզմ]]ի հնագույն տեքստերում ու առասպելներում դհարման նշանակում էր տիեզերական օրենք, կանոններ, որոնք [[քաոս]]ից ստեղծել են [[տիեզերք]]ը, ինչպես նաև ծեսեր: Հետագա շրջանի [[Վեդաներ]]ում, [[Ուպանիշադներ]]ում, Պուրանաներում և Դյուցազներգություններում նշանակությունն ավելի զտվեց, դարձավ հարուստ, համապարփակ և սկսեց կիրառվել բազմաթիվ ենթատեքստերում: ՈորոշՈրոշ դեպքերում դհարման բնութագրում է մարդկային վարքագծերը, որոնք անհրաժեշտ են տիեզերքում իրերի կարգի պահպանման, քաոսի կանխարգելման համար, վարքագծեր և գործողություններ, որոնք անհրաժեշտ են բնության մեջ գոյություն ունեցող բոլոր կենդանի էակների, հասարակության, ընտանիքի, ինչպես նաև անհատական մակարդակի համար<ref>Britannica Concise Encyclopedia 2007</ref><ref>English translated version by Donald R. Davis (2006): Paul Hacker - Dharma in Hinduism, Journal of Indian Philosophy, Volume 34, Issue 5, pp 479–496; Original peer reviewed publication in German: Paul Hacker, “Dharma im Hinduismus” in Zeitschrift für Missionswissenschaft und Religionswissenschaft 49 (1965): էջ 93–106</ref>: Դհարման պարփակում է այնպիսի գաղափարներ, ինչպիսիք են պարտականությունը, իրավունքները, բնավորությունը, կոչումը, կրոնը, սովորույթները և բարոյական, ճիշտ, տեղին վարքը<ref>Albrecht Wezler, Dharma in the Veda and the Dharmaśāstras, Journal of Indian Philosophy, December 2004, Volume 32, Issue 5-6, էջ 629-654</ref><ref>Johannes Heesterman (1978). ‘Veda and Dharma’, in W.D.O’ Flaherty (Ed.), The Concept of Duty in South Asia, New Delhi: Vikas, ISBN 978-0728600324, էջ 80-95</ref><ref>K.L. Seshagiri Rao (1997), Practitioners of Hindu Law: Ancient and Modern, Fordham Law Review, Volume 66, էջ 1185-1199</ref>:
 
Դհարմայի [[հականիշ]]ը [[ադհարմա]]ն է (սանսկրիտ՝ ''अधर्म'')<ref>[http://spokensanskrit.de/index.php?script=HK&beginning=0+&tinput=+adharma&trans=Translate&direction=AU अधर्मा] adharma, Sanskrit-English Dictionary, Germany (2011)</ref><ref>[http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/tamil/index.html adharma] Monier Williams Sanskrit Dictionary, University of Koeln, Germany (2009)</ref>, որը նշանակում է այն, ինչը դհարման չէ: Դհարմայի պես ադհարման ևս ներառում և ենթադրում է բազմաթիվ գաղափարներ. պարզ ասած՝ այն, ինչը բնությանը հակառակ է, անբարոյական, ոչ էթիկական, սխալ կամ անօրինական<ref>Gavin Flood (1998), Making moral decisions, in Paul Bowen (Editor), Themes and issues in Hinduism, ISBN 978-0304338511, Chapter 2, էջ 30-54 և էջ 151-152</ref><ref>Coward, H. (2004), Hindu bioethics for the twenty-first century, JAMA: The Journal of the American Medical Association, 291(22), էջ 2759-2760</ref><ref>J. A. B. Van Buitenen, Dharma and Moksa, Philosophy East and West, Volume 7, Number 1/2 (Apr. - Jul., 1957), էջ 37</ref>:
 
[[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ դհարման ներառում է հիմնադիր [[Բուդդա]]յի ուսմունքներն ու վարդապետությունները:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Դհարմա» էջից