«Մասնակից:Van.se/Ավազարկղ/Ենթածով 2»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
== Կենսագրութիւն ==
Ամենայն հաւանականութեամբ{{փաստ}} Սայեաթ-Նովայի նախնիները [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]] եկած են [[Կիլիկեան Հայաստան|Կիլիկեան Հայաստանէն]]։ Սայեաթ-Նովայի ընտանիքը Թիֆլիսի քաղաքային արհեստաւորներու ընտանիք էր։ Սայեաթ-Նովայի մանկութիւնն ու պատանեկութիւնն անցած է Թիֆլիսի մէջ։ Սորված է գրել-կարդալ [[հայերէն]], [[վրացերէն]], գիտցեր է նաեւ [[Արաբերէնի Այբուբեն|արաբերէն այբուբենը]]։
12 տարեկանէն անոր տուեր են արհեստի, սորվեր է ջուլհակութիւն եւ կարճ ժամանակի մէջ այնքան հմտացեր է, որ կտաւը հինելու եւ գործելու նոր դազգահ պատրաստեր է։
Երգն ու երաժշտութիւնն անոր հմայեր են դեռ պզտիկ եղած ատենէն։ Մինչեւ երեսուն տարեկանը Սայեաթ-Նովա կատարելագործուեր է աշուղական արուեստի մեջ, սորվեր է եղանակներ եւ պարզ ու խառն չափեր, յօրիներ է խաղեր՝ յարմարցնելով յատուկ մեղեդիներ եւ ատոնք կատարեր է ժողովրդական հաւաքոյթներու ատեն։
Հաւանաբար, երկար տարիներ շրջեր է [[Մերձաւոր Արեւելք|Մերձաւոր Արեւելքի]] մէջ, եղեր է [[Իրան (արեւմտահայերէն)|Պարսկաստան]], [[Հնդկաստան (արեւմտահայերէն)|Հնդկաստան]] եւ [[Օսմանեան Կայսրութիւն (արեւմտահայերէն)|Օսմանեան Կայսրութեանը]] ենթակայ երկիրներ, ուխտի գացեր է հայ աշուղներու հովանաւոր [[Մշոյ Սուրբ Կարապետի վանք|Մշոյ Սուրբ Կարապետի վանքը]]՝ [[Տարօն]], մինչեւ որ համընդհանուր ճանաչում ձեռք բերեր է եւ մկրտուեր է Սայեաթ-Նովա՝ ''երգի որսորդ''։
1759 թուականի կէսերուն աւարտուեր է Սայեաթ-Նովայի՝ իբրեւ բանաստեղծի ու երգահան-երաժիշտի կեանքը։ 1759 թուականին [[Հերակլ II (արեւմտահայերէն)|Հերակլ II]]-ի հարկադրանքով ան քահանայ ձեռնադրուեր է Տէր Ստեփանոս անունով եւ շատ չանցած ղրկուեր է [[Կասպից ծով (արեւմտահայերէն)|Կասպից ծովի]] հարաւային ափին գտնուող Էնզելի նաւահանգիստը։ Հոս երգիչն «ապաշխարեր» եւ արտագրեր է [[Գրիգոր Նարեկացի (արեւմտահայերէն)|Գրիգոր Նարեկացիի]] «<nowiki/>[[Մատեան ողբերգութեան]]<nowiki/>» ստեղծագործութիւնը։ Ստոյգ յայտնի չէ, թէ երբ վերադարձեր է հայրենիք։ 1766 թուականին ապրեր է Զաքաթալայէն Շամախի տանող առեւտրական ճանապարհի վրայ ինկած Կախի փոքրիկ աւանի մէջ, ուր արտագրեր է մէկ ուրիշ ձեռագիր՝ [[Մասունք Աստվածաշնչի (4270)|Աստուածաշունչի]] հատուածներէ բաղկացած ժողովածոյ մը։ [[1768]] թուականին մահացեր է կինը՝ Մարմարը, թողլով չորս անչափահաս զաւակ։ Յաջորդ տարուընէ Սայեաթ-Նովա-Տէր Ստեփանոս փոխադրուեր է վանք, ծառայեր է Թիֆլիսի մէջ հաստատուած [[Հաղպատ (արեւմտահայերէն)|Հաղպատի]] միաբանութեան առաջնորդարանի մէջ, իսկ 1778 թուականէն, երբ վերաշինուեր է [[Հաղպատի վանական համալիր (արեւմտահայերէն)|Հաղպատի վանքը]], կարգուեր է Սուրբ Նշան վանքի լուսարար։ Հետագային միաբանութեան հետ նորէն վերադարձեր է Թիֆլիս։ 1795 թուականի Սեպտեմբերին, [[Աղա-Մահմետ Խան Ղազար|Աղա-Մահմետ Խան Ղազարի]] արշաւանքի օրերուն, զոհուեր է եւ թաղուած է [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Թիֆլիս)|Սուրբ Գեւորգ եկեղեցւոյ]] բակը։
| |||