«Պարսկաստանի հյուպատոսարանի շենք»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ հուշարձան
|անուն = Պարսկաստանի
|Պատկեր = Հանրապետության 32 1.JPG
|նկարագիր =
Տող 15.
==Պատմություն==
Ըստ ճարտարապետ Վարազդատ Հարությունյանի՝19-րդ դարի 50-ականներին փողոցի այս հատվածը պատկանել է պարսին Հաջի Աբբաս Քյալբարայ Աբդու Հուսեյն Օղլուն։
Շուտով Երևանի քաղաքային խորհուրդը 25 տարով վարձով է վերցնում շենքը՝ վճարելով տարեկան 600 ռուբլի։
Սակայն պայմանագիրրի ժամկետը չլրացած 1876 թ. այդտեղ կառուցվում է Պարսկաստանի հյուպատոսի նստավայրը։ Ճարտարապետն ու կառուցողը գերմանացի, Երևանի նահանգային ճարտարապետ [[Միխայիլ ֆոն դեր Նոննե]]ն։
1922-1937 թթ. այստեղ է եղել Հայկական դիվիզիայի շտաբը։ Հետագայում շենքը տրամադրվել է [[Հայաստանի օգնության կոմիտե]]ին, որը ղեկավարում էր բանաստեղծ [[Հովհաննես Թումանյան]]ը։ ▼
Հյուպատոսությունը գործել է մինչև 1920 թվականը։
1924-ից շենքում գործել է երեկոյան դպրոց կոմունիստների համար։ Այնուհետև եղել է բանակի ռազմական դատախազի նստավայրը։ ▼
▲1922-1937 թթ. այստեղ է եղել Հայկական դիվիզիայի շտաբը։ Հետագայում
▲1924-ից շենքում գործել է երեկոյան դպրոց կոմունիստների համար։ Այնուհետև
1964 թվականից մինչև այսօր այստեղ է գտնվում [[Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերություն]]ը, որի հիմնադիրներն են նկարիչ, ակադեմիկոս [[Մարտիրոս Սարյան]]ը, ճարտարապետ [[Վարազդատ Հարությունյան]]ը և հնագետ, պատմաբան [[Բաբկեն Առաքելյան]]ը։ Ընկերության առաջին նախագահն էր [[Մարտիրոս Սարյան]]ը։
==Շենքը==
Շենքը մեկհարկանի է։ Կառուցված է սև տուֆից։ Ճակատային մասում կա մեծ կլոր զարդաքանդակ։ Պատուհանի վերին կամարները պատված են զարդանախշերով։
ժամանակին պարսից հյուպատոսին պատկանած սենյակի պատերը ամբողջությամբ ծածկված է որմնանկարներով։ Սենյակի կենտրոնում կա հայելապատ աղոթարան-խորշ։
Մուտքից դեպի ձախ կա մի դուռ, որով ժամանակին աստիճանները տարել են դեպի նկուղային հարկ (այդ հատվածը փլուզվել է)։
Հետաքրքիր է շենքի ջահի պատմությունը։ Ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան|Ալ. Թամանյանի]] որդու՝ Յուլի Թամանյանի՝ շենքում հոսանք է անցկացվել իր հոր նախաձեռնությամբ։ Հյուպատոսի սենյակում [[1927]] թվականից կախված ջահը նախագծվել է անձամբ [[Ալեքսանդր Թամանյան|Ալ. Թամանյան]]ի կողմից և պատվիրվել [[Իտալիա]]յում։
Վերանորոգման աշխատանքների արդյունքում թարմացվել է մանրահատակը, ջահը, անցկացվել է ջեռուցման համակարգ։ Նախատեսվում է նաև դրսի կողմից թարմացնել շենքը և վերանորոգել մյուս սենյակները։
==Որմնանկարները==
Որմնանկարները թվագրվում են շենքի կառուցման ժամանակաշրջանին։ Ոճը՝ արևելյան է՝ պարսկական, հարուստ նաև հայկական մոտիվներով։ Որմնանկարներն արվել են հայ վարպետների կողմից։
Վերևի հատվածի ծաղկափնջերով, սկիհներով ու թռչյուններով պատկերներն ու մոտիվները պարսկական են։
Հյուպատոսի սենյակի վերանորոգման ժամանակ որմնանկարները վերականգնվել են որմնանկարիչների մասնագիտական խմբի կողմից, թարմացվել են գույներն ու ամբողջովին վերանորոգվել քայքայված հատվածները։
<center><gallery>
Տող 44 ⟶ 64՝
==Ներկա կարգավիճակը==
2014 թվականին [[Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերություն|Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերակցությունը]] պայմանավորվածություն ձեռք բերեց [[Հուշարձանների և տեսարժան վայրերի պահպանման միջազգային խորհուրդ|Հուշարձանների և տեսարժան վայրերի պահպանման միջազգային խորհրդի]] (ԻԿՕՄՈՍ) հայաստանյան գրասենյակի հետ տարածքը համատեղ օգտագործելու համար։
Նախատեսվում է հյուպատոսի սենյակը կահավորել ոճային կահույքով, վերածել ցուցասրահի և ներառել այն [[Երևան]]ի զբոսաջրջային վայրերի ցանկում։
==Արտաքին հղումներ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=g8a--YPEUkM Թաքնված Երևան: «Պարսկական» սենյակ՝ Հանրապետության փողոցում]
* [https://soundcloud.com/armradio/0603-2017a «Երևան» ծրագիր՝ 06.03. 2017]
* [https://www.youtube.com/watch?v=bWkq8vcyW9Y 1876 թ շենքը անտեսված է]
| |||