«Մոկշա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 31.
{{Բազմապատիկ պատկերներ| գոտի= left| ուղղություն= horizontal| վերնագիր = [[Հնդկաստան]]ի և [[Բալի]]ի առասպելներում ու տաճարներում [[Սարասվատի]]ն պատկերվում է կարապի հետ: Սարասվատին կրթության, ուսուցանման և ստեղծագործական արվեստի հինդուիստական աստվածուհին է, իսկ կարապը հոգևոր կատարելության, ազատագրման և մոկշայի խորհրդանիշն է<ref>John Bowker (1998), Picturing God, Series Editor: Jean Holm, Bloomsbury Academic, ISBN 978-1855671010, pp 99-101</ref><ref>Richard Leviton (2011), Hierophantic Landscapes, ISBN 978-1462054145, pp 543</ref>: Սարասվատիի և կարապի միասին պատկերումը նշանակում է, որ գիտելիքն ու մոկշան քայլում են ձեռք ձեռքի տված:| վերնագրի գոտի = left|վերնագրի ֆոն =| նկարագրության գոտի = left/right/center| width =| պատկեր1= Saraswati_Sarasvati_Swan_Sculpture.jpg| լայնություն1= 120|պատկեր2= SwansCygnus_olor_edit2.jpg| լայնություն2= 293}}
Մոկշայի հայեցակարգն ի հայտ է եկել շատ ավելի վաղ, քան [[դհարմա]]ն: Ավելի վաղ [[Ուպանիշադներ]]ում հանդիպող եզրույթը ''մուկյատն'' է, որը նշանակում է ազատված, ազատագրված: Մոկշա եզրույթը հայտնվել է հետագա շրջանների Ուպանիշադներում՝ դառնալով կարևոր հայեցակարգ<ref>Daniel H. H. Ingalls, Dharma and Moksha, Philosophy East and West, Vol. 7, No. 1/2 (Apr. - Jul., 1957), pp. 41-48</ref><ref>Daniel H. H. Ingalls, Dharma and Moksha, Philosophy East and West, Vol. 7, No. 1/2 (Apr. - Jul., 1957), pp. 47</ref>:
Ուպանիշադների միջին ժամանակաշրջանից սկսած՝ մոկշան կամ համարժեք եզրույթները, ինչպիսիք են մուկտին և կաիվալյան, լուրջ թեմա է բազմաթիվ [[Ուպանիշադներ]]ում:
[[Վեդաներ]]ում ներկայացվում է կյանքի 3 փուլ՝ կրթություն, կենցաղ և հանգստի անցում: [[Ուպանիշադներ]]ի շրջանում [[հինդուիզմ]]ն ավելացրեց նաև չորրորդ փուլը՝ ամբողջական հրաժարում: Վեդայական գրականության մեջ գոյություն ունի փորձի 3 ձև՝ զարթոնք, երազ, խորը քուն: Ուպանիշադների շրջանում ավելացավ չորրորդը՝ թուրիյամ՝ խորը քնից անդին փուլ: Վեդաներն առաջարկում են մարդու երեք նպատակ՝ կամա, [[արտհա]], [[դհարմա]]: Դրանց Ուպանիշադների շրջանն ավելացրեց մոկշան<ref>Daniel H. H. Ingalls, Dharma and Moksha, Philosophy East and West, Vol. 7, No. 1/2 (Apr. - Jul., 1957), pp. 41-48</ref>:
[[Հինդուիզմ]]ում մոկշայի հայեցակարգի ընդունումը դանդաղ է տեղի ունեցել: Որոշ դպրոցներ հրաժարվում էին ընդունել այն՝ համարելով անտեղի: Հայտնի չէ, թե մոկշայի և [[սամսար]]այի գաղափորները երբ են զարգացում ապրել [[Հնդկաստան]]ում, հնարավոր ՝ մ.թ.ա. 1-ին հազարմյակում:
== Ծանոթագրություններ ==
| |||