«Երիտթուրքերի հեղաշրջում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 58.
Հայտնի ազգային կազմակերպություններ էին «Գրական խմբակը» և «Կահտանիան»: 1909 թվականի ամռանը գաղտնի «արաբա-օսմանական եղբայրության» փոխարեն նրանք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]] հիմնեցին «Գրական Խմբակը»՝ «ալ-Մունթադա ալ-ադաբի» ({{lang-ar|المنتدى العربي}})։ Հաշվվում էր մի քանի հազար անդամ, մեծամասամբ՝ ուսանողներ։ Այն իր մասնաճյուղերն ուներ [[Սիրիա]]յի և [[Իրաք]]ի շատ քաղաքներում։ [[1909]] թվականի վերջին «Գրական խմբակի» ներկայացուցիչ Աբդ ալ-Քերիմ Խալիլը հիմնադրեց գաղտնի քաղաքական կազմակերպություն։ Արաբների միֆական նախնի Կահտանի անունով այն կոչվեց «Կահտանիա» ({{lang-ar|قحطانية}})։ Այս ընկերությունը հիմնականում բաղկացած էր արաբ սպաներից, որոնք ծառայում էին թուրքական բանակում։ Նրանք ենթադրում էին վերակառուցել [[Օսմանյան կայսրություն]]ը և ստեղծել երկազգ արաբա-օսմանյան պետություն [[Ավստրո-Հունգարիա]]յի օրինակով։
[[1911]] թվականին [[Փարիզ]]ում մի խումբ արաբ ուսանողներ հիմնադրեցին «Երիտարաբական միությունը» ({{lang-ar|جمعية العربية الفتاة}}), իրենց առջև նպատակ դնելով լինել այն, ինչ երիտթուրքերը [[Թուրքիա]]յի համար։ Ավելի որոշակի ծրագիր հասունացավ աստիճանաբար՝ հենվելով արաբական անկախության սկզբունքների վրա։ Ժամանակի ընթացքում նրանք սկսեցին պահանջել արաբական երկրների անկախացումը և պայքարում էին արաբների ազատագրման համար թուրքերից և այլ օտարերկրյա տիրապետությունից։ «Երիտարաբական միությունը» գործում էր խիստ գաղտնի։ Նրանք իրենց փաստաթղթերում օգտագործում էին բազմաթիվ գաղտնաբառեր։ Ուսումը ավարտելուց հետո հայրենիք
[[1913]] թվականի [[հունիսի 18]]-[[Հունիսի 23|23]]-ը տեղի ունեցավ [[Արաբական առաջին կոնգրես (1913)|Արաբական առաջին կոնգրեսը]], ներկա էին 24 պատվիրակ, որոնցից 19-ը՝ [[Սիրիա]]յից և [[Լիբանան]]ից, 2-ը՝ [[Իրաք]]ից, 3-ը՝ [[ԱՄՆ]]-ի արաբական համայնքներից։ Այն պահանջեց ճանաչել արաբների ազգային իրավունքները և արաբներին տալ ավելի մեծ մասնակցություն [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կենտրոնական կառավարությունում, ինչպես նաև ինքնավարություն տալ արաբական նահանգներին։ Կոնգրեսի բանաձևերը ներկայացվեցին [[Ֆրանսիա]]յի արտաքին գործերի նախարարին, Փարիզում մեծ տերությունների դեսպաններին և թուրքական կառավարությանը։ Քանի որ այդ ընթացքում Ֆրանսիան թուրքերի հետ վարում էր պարտքի շուրջ բանակցություններ և հետևաբար մեծ ազդեցություն ուներ Թուրքիայի վրա, Փարիզ հրավիրեց Թուրքիայի կառավարության ներկայացուցիչ [[Միհդատ Բեյ]]ին, ով էլ երիտթուրքական կուսակցության անունից ստորագրեց համաձայնագիր կոնգրեսի ներկայացուցիչ Ալ-Զահրավիի հետ։ Սակայն համաձայնագիրը չիրականացավ։ Երիտթուրքերը արեցին ամեն հնարավորը, որ ձախողեն համաձայնագրի իրականացումը։
|