«Փիլիպպոս առաքյալ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Փիլիպպոս առաքյալ''' (հուն.` «ձիերի սիրահար»), — համաձայն [[Նոր Կտակարան]]ի` [[Հիսուս Քրիստոս]]ի 12 [[Առաքյալներ|առաքյալներից]] մեկը: [[Պատկեր:Apostle Philip on St.Isaac cathedral (SPb).jpg|thumb]]

 

 

Փիլիպպոս առաքյալի մասին [[համատես Ավետարաններ]]ը նշում են միայն, որ նրան [[Հիսուս Քրիստոս|Քրիստոսն]] ընտրեց որպես առաքյալ` 12-ի շարքում (տես Մատթ. 10:3, Մարկ. 3:18, Ղուկ. 6:14): Մյուս մանրամասները, որքան էլ սակավ, գտնում ենք [[Հովհաննես առաքյալ|Հովհաննես Ավետարանչի]] մոտ: Այսպիսով համաձայն 4-րդ Ավետարանչի` նա [[Գալիլիա]]յի [[Բեթսայիդա]] քաղաքից էր, հավանաբար ձկնորսական այն շրջանակից, ինչ [[Պետրոս առաքյալ|Պետրոս]] և [[Անդրեաս առաքյալ|Անդրեաս]] եղբայրները: Այս վերջիններին կանչելուց հետո` ''«Հաջորդ օրը Հիսուս որոշեց Գալիլիա մեկնել. գտավ Փիլիպպոսին ու նրան ասաց. «Արի՛ իմ հետևից»։ Եվ Փիլիպպոսը Բեթսայիդայից էր, Անդրեասի և Պետրոսի քաղաքից։ Փիլիպպոսը գտնում է Նաթանայելին ու նրան ասում. «Ում մասին որ Մովսեսը օրենքի մեջ եվ մարգարեները գրել են, գտանք նրան՝ Հիսուսին՝ Հովսեփի որդուն, [[Նազարեթ]] քաղաքից»։ [[Բարդուղիմեոս առաքյալ|Նաթանայել]]ը նրան ասաց. «Իսկ կարելի՞ է, որ Նազարեթից մի որևիցե լավ բան դուրս գա»։ Փիլիպպոսը նրան ասաց. «Արի՛ և տե՛ս»''(Հովհ. 1:43-46): Հատկանշական է, որ Փիլիպպոսի մասին խոսելիս գրեթե միշտ [[Հովհաննես առաքյալ|Հովհաննես Ավետարանիչ]]ը հիշատակում է նաև [[Անդրեաս առաքյալ]]ին (նրանք երկուսն էլ հունական անուններ ունեն). այդպես է 5000 հոգու համար հացի բազմացման դրվագում, ուր Փիլիպպոսը կարծիք է հայտնում, որ 200 դահեկանի հացը չի բավականացնի, իսկ Անդրեասը մատնացույց է անում հաց և ձուկ ունեցող մի պատանու (Հովհ. 6:7-9), ինչպես նաև [[Երուսաղեմ]] եկած հեթանոսների հետ դրվագում, ուր վերջինների խնդրանքին ընդառաջ Փիլիպպոսը դիմում է Անդրեասին, ապա և երկուսով` [[Քրիստոսին]] (Հովհ. 12:21-22):

Նորկտակարանյան վերջին հիշատակությունը Փիլիպպոս առաքյալի մասին պահպանված է [[Գործք առաքելոց]]ում, ուր առաքյալը հիշատակվում է 11 [[առաքյալներ]]ի շարքում (Գործք. 1:13): Գործքում հիշատակվում է մեկ Փիլիպպոս ևս, որը, սակայն, ինպես պարզվում է, Փիլիպպոս առաքյալը չէ, այլ Փիլիպպոս սարկավագը (տես Գործք. 6:5, 8-րդ գլուխ), ով նաև Փիլիպպոս ավետարանիչ է անվանվում (Գործք. 21:8):

 

 

Բացի վերոնշայլ ավետարանական սուղ տեղեկություններից, Փիլիպպոս առաքյալի վերաբերյալ տեղեկություններ հայտնի են նաև [[ավանդություն]]ից. եկեղեցական պատմագրության հայր [[Եվսեբիոս Կեսարացի]]ն խոսելով [[Կղեմես Ալեքսանդրացի|Կղեմես Ալեքսանդրասցու]] անունից` նշում է, որ Փիլիպպոսը ամուսնացած է եղել ու զավակներ է ունեցել, որոնց անձնապես ճանաչել է [[Պապիաս]]ը: Պապիասը Փիլիպպոսին ներկայացնում է իբրև նախնական եկեղեցու երեցներից մեկը: Կղեմես Ալեքսանդրացին էլ իր «Ստրոմատիս» գրում Փիլիպպոսին է վերագրում [[Ավետարան ըստ Մատթեոսի|Մատթեոսի Ավետարան]]ի աշակերտի խոսքերը. «Տե՛ր, ինձ թո՛ւյլ տուր, որ գնամ նախ իմ հորը թաղեմ» (Մատթ. 8:21): Որպես քարոզչության վայր Փիլիպպոսն ընտրել է Սկյութիան և Փռյուգիան: Փռյուգիայի Հիերոպոլիս քաղաքում էլ նա նահատակվել է գլխիվայր խաչելությամբ [[87թ]]. (այս պատճառով Փիլիպպոսը պատկերագրության մեջ ներկայանում է խաչափայտը կամ 5 հաց` նկանակ, ձեռքին):

Գոյություն ունի Փիլիպպոս առաքյալի անվամբ մի գրություն` Փիլիպպոսի Ավետարան վերտառությամբ, որը սակայն, անկասկած պարականոն գրվածք է և առաքյալի հետ որևէ կապ չունի քանի որ թվագրովում է 3-4 դարերով: Փիլիպպոսի անունով հայտնի է մի պարականոն գրվածք ևս` Գործք Փիլիպպոսի վերնագրով:

 

 

Սուրբ Փիլիպպոս առաքյալը [[Եկեղեցի|Ընդհանրական Եկեղեցու]] սուրբ է: [[Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի]]ն տոնում է նրա տոնը 12 [[առաքյալներ]]ի հետ և տարեվերջին` Հիսնակի պահքի բարեկենդանին նախորդող շաբաթ օրը` [[Անդրեաս առաքյալ]]ի հետ միասին նույն օրը:

Հույն Եկեղեցին տոնում է նոյեմբերի 14-ին, Լատին Եկեղեցին` մայիսի 1-ին:

 

# Աստուածաշունչ Մատեան Հին եւ Նոր Կտակարանների, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին եւ Հայաստանի Աստուածաշնչային ընկերութիւն, 2004:

[[el:Απόστολος Φίλιππος]]

[[en:Philip the Apostle]]

[[es:Felipe el Apóstol]]

[[et:Filippus]]