«Ուիլյամ Քեքստոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ուիլյամ ՔեքսթնՔեքստոն''' ({{lang-en|William Caxton}}, {{ԱԾ}}), անգլիացի վաճառական, դիվանագետ, գրող և տպագրիչ։ Նա համարվում է առաջին անգլիացին, ով ներկայացրել է տպագրված մամուլը անգլերենով [[1476 թվական|1476 թվականին]] և առաջին խանութպանն էր, որը անգլերեն տպագիր գրքեր է վաճառել։

Հեդլոույում գտնվող մի տուն համարվում է Ուիլյամ ՔեքսթնիՔեքստոնի ծննդավայրը, որն ապամոնտաժվեց 1936 թվականին և վերածվեց մի մեծ տան՝ վերակառուցվելով [[Արևելյան Սասիքս|Արևելյան Սասիքսի]] Ֆորիսթ Ռոույում<ref name=Hadlow>{{cite book | authorlink= Joan Thirsk| year = 2007| month = | title = Hadlow, Life, Land & People in a Wealden Parish 1460 ~ 1600| editor = Joan Thirsk| pages = 107–109| publisher = Kent Archaeological Society| location = | isbn = 978-0-906746-70-7| url = http://www.kentarchaeology.ac/publications/1460%20-%20Web%20edition%202007%20March.PDF}}</ref>։

Բերելով տպագրական գիտելիքներն Անգլիա, [[1476 թվական|1476 թվականին]] ՔեքսթնըՔեքստոնը ստեղծեց առաջին մամուլը Ուեսթմինսթերյան Աբբայությունում<ref>{{cite book|John Timbs|title=Curiosities of London: Exhibiting the Most Rare and Remarkable Objects of Interest in the Metropolis|url=https://books.google.com/books?id=8N1JAAAAIAAJ|year=1855|publisher=D. Bogue|page=4}}</ref>։ Ինչպես հայտնի է առաջին գիրքը, որը հրատարակվել է, եղել է անգլիացի բանաստեղծ [[Ջեֆրի Չոսեր|Ջեֆրի Չոսերի]] «Քենտերբերյան պատմությունները» ։ Մեկ այլ վաղ շրջանի աշխատանք է «Փիլիսոփաների ասացվածքները» թարգմանված Էնթընի Վուդվայլի կողմից, որը տպագրվել է [[1477 թվական|1477 թվականի]] [[նոյեմբերի 8|նոյեմբերի 8֊ին]]։ «Ոսկե լեգենդ» ([[1483]]) և «Ասպետի գիրքը աշտարակում» ([[1484]]) ՔեքսթնիՔեքստոնի թարգմանություններն են, որոնք միգուցե Աստվածաշնչյան վաղ տարբերակներն են՝ տպագրված անգլերենով։ [[Պուբլիուս Օվիդիուս Նասո|Պուբլիուս Օվիդիուս Նասոյի]] (Օվիդ) պոեմների առաջին թարգմանությունը անգլերենով նա է կատարել<ref name="Blake 1990">{{cite book|last=Blake|first=N. F. |title=William Caxton and English Literary Culture|page=298}}</ref>։

ՔեքսթնիՔեքստոնի մահվան ճշգրիտ ամսաթիվը անորոշ է։ Սակայն որոշ արձանագրություններից երևում է, որ նա թաղված է Ուեսթմինսթերի Սեյնթ Մարգարեթ եկեղեցում, և ենթադրվում է, որ մահվան հավանական տարեթիվը [[1492 թվական|1492 թվականի]] մարտ ամիսն է։

[[Պատկեր:Stained glass to William Caxton, Guildhall, London.JPG|150px|մինի|ձախից|Լոնդոն․ՔեքսթնԼոնդոն․Քեքստոն]]

ՔեքսթնիՔեքստոնի տպագրած աշխատանքների 80 տոկոսը անգլերեն լեզվով է։ Բավականին մեծ քանակությամբ գործեր է թարգմանել անգլերեն և խմբագրել դրանք։

Ավելի քան 108 գիրք է ստեղծել, որոնցից 87֊ը վերնագրերով, ներառյալ «Եզոպոսի առակները» ([[1484]])։ Նրա թարգմանած 26 գրքերի վերնագրերն իրենն են։ Թարգմանություն կատարելիս ՔեքսթնիՔեքստոնի հիմնական սկզբունքը եղել է ապահովել առավել ճշտգրիտ վերարտադրություն օտարալեզու տեքստերն անգլերեն թարգմանելու համար։ Սակայն տպագրելու շտապողականությունը և նրա ոչ ադեկվատ հմտությունը, որպես թարգմանիչ, հաճախ հանգեցրել է մեծ քանակությամբ ֆրանսերեն բառերի կիրառման և բազմաթիվ թյուրիմացությունների<ref>James A. Knapp, "Translating for Print: Continuity and Change in Caxton's ''Mirrour of the World''," in: ''Translation, Transformation, and Transubstantiation'', ed. Carol Poster and Richard Utz (Evanston, IL: Northwestern University Press, 1998), pp. 65–90.</ref>։

ՔեքսթնիՔեքստոնի ժամանակներում անգլերեն լեզուն արագ փոփոխության էր ենթարկվում և այն աշխատանքները, որոնք նա տպագրել էր, տարբեր էին ոճերով և դիալեկտներով։ Լինելով տեխնիկ, այլ ոչ թե գրող, նա հաճախ էր կանգնում լեզվի ստանդարտացմանը վերաբերող երկընտրանքի առաջ՝ այն գրքերում, որոնք ինքն էր տպագրում<ref>[http://www.bl.uk/treasures/caxton/english.html Caxton's Chaucer – Caxton's English<!-- Bot generated title -->]</ref>։

Պնդում են, որ «ուրվական» (ghost) բառի մեջ "h" տառը ՔեքսթնըՔեքստոնը համր տառ է համարել՝ ֆլամանդերենի ուղղագրական սովորությունների ազդեցության պատճառով<ref>Simon Garfield, ''Just My Type: A Book About Fonts'' (New York: Gotham Books, 2011), pp. 82. ISBN 978-1-59240-652-4</ref>։