«Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

1917 թվականի հոկտեմբերին, զինված հեղաշրջման ճանապարհով գալով իշխանության, բոլշևիկներն արդեն մի քանի ամիս հետո հայտնվել էին ծայրահեղ ծանր վիճակում։ Նրանք 1918 թվականի մարտի 3-ին Բրեստ-Լիտովսկում խայտառակ պարտվողական պայմանագիր կնքեցին, որով հսկայական տարածքային զիջումների գնացին [[Եվրոպա]]յում։ Միջին արևելքում բոլշևիկներն եականէական զիջումների գնացին պարտվող և կործանման եզրին կանգնած [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրությանը]]։ Մասնավորապես, Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագրի '''4-րդ հոդվածի''' 2-րդ և 3-րդ պարբերություններով բոլշևիկները պարտավորվեցին թուրքերին վերադարձնել ոչ միայն պատերազմի ընթացքում գրավվածգրաված Արևմտյան Հայաստանի տարածքները (կամ «Արևելյան Անատոլիայի նահանգները», ինչպես գրված է պայմանագրում), այլև [[1878]] թվականից Ռուսական կայսրության մաս հանդիսացող «Արդահանի, Կարսի և Բաթումի մարզերը»։

Գերմանական պատվիրակությունը երկար ժամանակ քննեց պայմանները և մշակեցինմշակեց սեփական ծրագիրը, որոնքորը բխում էինէր նրանցիր իսկ շահերից։ Դրանք էին՝ միացնել Գերմանիային Մերձբալթիկան և մասնատել [[Լեհաստան]]ը, որպիսիորպեսզի ղեկավարեն ոչ արիական ծագում ունեցող ազգերին։ Բացի դա Գերմանիան ձգտում էր պահպանել Ռուսաստանից գրավված տարածքները, որպիսիորպեսզի օտագործեր Ռուսաստանի տնտեսական ռեսուրսները։ Դրանով իսկ Գերմանիան հաղթանակած էր դուրս գալիս պարտված պատերազմից։ Այս ծրագիրը սկզբնապես գաղտնի էր պահվում։

Համաձայնելով ռուսական առաջարկի հետ՝ Քառյակ միության երկրները արեցին հետևյալ հայտարարությունըհայտարարեցին, որ իրենց համար ընդունելի կլինի Ռուսաստանի առաջարկը, եթե նա տա երաշխիք, որ պատերազմին մասնակից տերությունները կընդունեն այս պայմանները։ Դրանով Գերմանիան ցույց էր տալիս, որ հաշտություն հնարավոր չէ, քանի որ Գերմանիան համոզված էր, որ Անտանտի երկրները համաձայն չեն լինի այդ պայմաններով պայմանագրին։

1918 թվականի [[հունվարի 27]]-ին Քառյակ միության երկրները Ուկրաինայի Կենտրոնական Ռադայի հետ եկան համաձայնության, որ նրանց Ուկրաինան պետք է տրամադրի սննդամթերք՝ ռազմական օգնության փոխարեն։ Նույն երեկոյան Խորհրդային Ռուսաստանին տրվեց վերջնագիր գերմանական պահանջները կատարելու համար ու սահմանները հասցնել մինչև [[Նարվա]], [[Պսկով]], [[Դվինյա]]։ Հունվարի 28-ին Տրոցկին պատասխանեց վերջնագրին, որ Ռուսաստանը պայմանագիրը չի ստորագրում, դադարեցնում է պատերազմը և դուրս է բերում զորքերը։ Փետրվարի 18-ին Քառյակ միությունը անցավ հարձակման անցավ ամբողջ արևելյան ճակատով։ Ռուսական բանակները չկարողացան դիմադրել այդ հարձակմանը և արդեն փետրվարի 19-ին համաձայնեցին ստորագրել հաշտությունը։ Գերմանացիները շարունակեցին հարձակումը և միայն փետրվարի 22-ին համաձայնեցին հաշտության՝ հարկադրելով ավելի ծանր պայմաններ քան նախկինում։ Մտածելու համար Խորհրդային պատվրակությանը տրվեց 48 ժամ։

Քննարկումից հետո կուսակցության կենտրոնը համաձայնեց ստորագրել պայմանագիրը և Բրեստ-Լիտովսկ ուղարկեց Սոկոլնիկովին պայմանագիրը ստորագրելու համար։ Պայմանագիրը ստորագրվեց 1918 թվականի մարտի 3-ին ստորագրվեց մի պայմանագիր, որը ուղղակի խայտառակություն էր Ուսաստանի համար։ Հարկ է նշել, որ Տրոցկին և մյուսները լավ գիտակցում էին Գերմանիայի հարձակումը և գիտեին, որ իրենք չեն կարող դիմադրել։ 1918 թվականի մարտի 6-8-ը տեղի ունեցած ՌԿբԿ 7-րդ համագումարում, որտեղ քննվում էր Բրեստի հարցըհարցը։ Լենինը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որ հաշտությունը դա կապիտուլացիա չէ, այլ ժամանակավոր մանեվր,մանևր՝ իշխանություն և ժամանակ շահելու համար։ Լենինին կողմ քվեարկեցինքվեարկեց կուսակցության մեծ մասը։մեծամասնություը։ Մարտի 15-ի սովետների 4-րդ արտակարգ համագումարում ընդունվեց Բրեստի հաշտությունը, որի համաձայն Ռուսաստանից կտրվեցինանջատվեցին Մերձբալթիկան և Բելոռուսիայի մի մասը, [[Կովկաս]]ում Թուրքիային անցավ [[Կարս]]ը, [[Արդահան]]ը, [[Բաթում]]ը։ Ուկրաինան և Ֆինլանդիան հռչակվեցին ինքնավար հանրապետություններ, և պետք էիսկ Կարմիր բանակի զորքերը պետք է դուրս բերվեին այնտեղից։ Ռուսաստանը զրկվեց իր տարածքի 1 միլիոն կմ² տարածքից, որտեղ ապրում էր բնակչության շուրջ կեսը և տնտեսության 1/3-ը ևս տեղակայված էր այստեղ։ Կարմիր բանակը դուրս էր բերվում այդ տարածքներից ռազմածովային ուժերի հետ միասին։ Մաքսային հարցում վերականգնվում էր 1904 թվականի իրավիճակը՝ հօգուտ Գերմանիայի։

Սույն պայմանագիրն '''անօրինական է ու անվավեր''' է հետևյալ 2 պատճառով և, ըստ այդմ, որևէ իրավական հետևանք չունի հայ-թուրքական սահմանի համար, 2 պատճառով՝.

* Բոլշևիկները [[1918]] թվականին բոլշևիկները չէին հանդիսանում Ռուսաստանի օրինավոր և ճանաչված իշխանություններըիշխանություններ, հետևաբար՝ իրավասու չէին միջազգային հարաբերությունների մեջ մտնել, առավել ևսևս՝ Ռուսաստանի անունից պայմանագիր կնքել, Ռուսաստանի անունից։

* Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիրը չեղյալ է հայտարարվել իրենց իսկ կնքողների կողմիցկողմից՝ (1918 թվականի [[սեպտեմբերի 20]]-ին [[Ռուսաստան]]ի, իսկ 1918 թվականի [[հոկտեմբերի 30]]-ին՝ Թուրքիայի կողմից ([[Մուդրոսի զինանդադարիզինադադար|Մուդրոսի զինանդադար]]<nowiki/>ի 11-րդ հոդվածով))։