«Ատամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Pies-uzebienie.gif|300px|thumb|[[Շուն|Շան]] ատամները՝ 1, 2, 3 — [[կտրիչներ]], 4 — [[ժանիքներ]], 5 — առաջին աղորիքներ, 6 — երկրորդ աղորիքներ]]

'''Ատամ''', ոսկրային կազմություն, որը [[ողնաշարավորներ]]ի մեծամասնության մոտ հիմնականում գտնվում են [[բերանի խոռոչ]]ում (որոշ [[ձուկ|ձկների]] մոտ ատամներ կան նաև [[կոկորդԸմպան|ըմպանում]]ում): Ատամները նախատեսված են սննդի բռնման, պահելու և ծամելու համար, բացի այդ, որոշ գիշատիչների մոտ դրանք օգտագործվում են նաև այն պատռելու համար, ինչպես նաև կան կենդաիներ ([[փղեր]], [[ծովափղեր]] և այլն), որոնք ունենք հատուկ ատամներ՝ [[ժանիք]]ներ, որոնք կատարում եեն պաշտպանողակն և հարձակման ֆունկցիաներ։ Ատամներն առաջացել են ձկների [[Թեփուկ|ժամանակավոր թեփուկներից]]։ Դրանք [[ՍաղմնաթաղանթՍաղմնաթաղանթներ|սաղմի]] մոտ տեղադրված են էպիթելային ծալվածքի՝ «ատամի թիթեղ»-ի տեսքով։ Ատամի պարզագույն ձևը կոնուսաձևն է, որը բնորոշ է ձկների, [[երկկենցաղներ]]ի և [[սողուններ]]ի մեծ մասի մոտ։ [[Կաթնասուններ]]ի մոտ ատամները կատարում են ծամելու ֆունկցիա, դրա համար նրանց կառուցվածքն ավելի բարդ է և տարբերակված են ըստ ձևի (հետերոդոնտիզմ)՝ կտրիչներ, ժանիքներ և աղորիքներ (արմատային ատամներ)։

Սողունների ատամները հաճախ աճում են դեպի [[ծնոտ]]երը։ծնոտերը։ [[ԿոկորդիլոսԿոկորդիլոսներ|Կոկորդիլոսների]]ների ատամները գտնվում են ծնոտների ատամնախոռոչներում, իսկ թունավոր [[օձ]]երի մոտ վերևի ծնոտում առկա են թունավոր ատամեր (դրանք մատակարարաված են կանալներով, որոնք կապված են թունավոր երկաթի հետ)։ Ժամանակակից [[կրիա]]ների մոտ ատամները բացակայում են, իսկ դրանց փոխարեն նույն ֆունկցիան կատարում են եղջյուրյա կտրող ծայրերը։

Կաթնասունների ատամները տեղակայված են ատամնախորշերում։ Որոշների մոտ դրանք հիմնական են (մոնոֆիոդոնտիզմ), որոշները դրանք փոխում են մի քանի անգամ (պոլիֆիոդոնտիզմ), իսկ մեծամասնության մոտ (ներառյալ [[մարդ]]ը) [[կաթնատամ]]ները փոխարինվում են հիմնականներով (դիֆիոդոնտիզմ)։ Երբեմն որոշ ատամներ զարգանում են, իսկ ատամային համակարգի մասնակի ռեդուկցիան բերում է դիահամակարագի առաջացմանը։ Կապված ֆունկցիոնալ առանձնահատկությունների հետ, որոշ ատամներ ընդունակ են նկատելի կամ մշտական աճի։ Այդպիսին են, օրինակ [[կրծողներ]]ի վերին կտրիչները և [[կնճիթավորԿնճիթավորներ|կնճիթավորների]]ների [[ժանիք]]ները։