«Բաղդադի ճակատամարտ (1258)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 20.
'''Բաղդադի ճակատամարտ''' [[1258]] թվականին մոնղոլները Հուլագուի հրամանատարությամբ պաշարում են [[Բաղդադ]]ը [[Աբբասյան խալիֆայություն|Աբբասյան խալիֆայության]] մայրաքաղաքը։
== Նախապատմություն ==
13-րդ դարի կեսերին [[Աբբասյան խալիֆայություն]]ը այնքան էր թուլացել, որ դարձել էր փոքր պետություն։ [[Բաղդադ]]ում բնակվում էին հարուստ կրթված մարդիկ։ Մինչ պաշարումը մոնղոլները հարձակվել էին [[Իրաք]]ի վրա 1238, 1242 և 1246 թվականներին, բայց չէին ներխուժել Բաղդադ։
== Բանակի հավաքագրումը ==
[[1253]] թվականին Մանգու Մեծ խանը հայտարարեց զորակոչ հավաքվեց 150 հազարանոց մոնղոլական բանակ, նրանց միացան 50 հազարից ավելի հայկական ուժեր, նաև քիչ քանակությամբ վրացիներ։ [[1257]] թվականին զորքերը շարժվեցին դեպի [[Բաղդադ]]։
== Պաշարում ==
Մինչ պաշարումը Հուլագուն զավթեց լուրերին և պարսիկ [[Իսմայիլականություն|իսմայիլական]]-նիզարիականներին (ասսասիններին)։ Մանգուն հրամայել էր իր եղբորը խնայել խալիֆայությունը, եթե նրանք հանձնվեն։ Հուլագուն պահանջեց հանձնել քաղաքը, սակայն ալ-Մուսթասիմը հրաժարվեց։ Հուլագուն ուղեց զորքերի մի մասը [[Տիգրիս]]ով դեպի քաղաք, այսպիսով քաղաքը ամբողջացրեց իր «մագիլներում»։ Խալիֆայության բանակը կանգնեցրեց մոնղոլներին արևմուտքում, սակայն հաջորդ մոնղոլական գրոհը կործանեց նրանց, մոնղոլները ուղեցին նրանց ցածրադիր գոտիներ և ավերեցին պատնեշները, խալիֆայության շատ մարտիկներ խեղդվեցին։
Տող 33.
Փետրվարի 10-ին Բաղդադն ընկավ։ Փետրվարի 13-ին մոնղոլները մտան քաղաք, իսկ Հուլագուն թույլատրեց մեկ շաբաթ թալանել քաղաքը։
== Ավերածություններ ==
* Իմաստության տունը՝ գրադարան, որտեղ պահվում էին անգին գիտական ձեռագրեր, այրվեց։
* Փախուստի փորձ կատարած բոլոր բնակիչները անխնա սպանվեցին, կան տեղեկություններ 800 հզ - 2 մլն բնակչի սպանվելու վերաբերյալ։
* Մոնղոլները այրում էին պալատները, մզկիթները, գրադարանները, հիվանդանոցները։
* Գերեվարված խալիֆին և իր ընտանիքին նույնպես սպանեցին։
Ամայի քաղաքը ավարված էր, քաղաքի վերականգման համար պահանջվեց մի քանի դար։
== Գյուղատնտեսական անկումը ==
Մոնղոլները ավերեցին [[Միջագետք]]ի ոռոգման համակարգը։ Համակարգը այլևս չվերականգնվեց։ Անկման մեկ այլ պատճառ է հողերի աղակալումը մոնղոլների կողմից<ref>[http://home.alltel.net/bsundquist1/ir5.html Alltel.net]</ref><ref>[http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198305/the.greening.of.the.arab.east-the.planters.htm Saudiaramcoworld.com]</ref><ref>Также Гумилёв высказывал подобную мысль [http://gumilevica.kulichki.net/articles/Article62.htm «Помни о Вавилоне»]</ref>։
== Գրականություն ==
* Demurger, Alain. 2005. ''Les Templiers. Une chevalerie chrétienne au Moyen Âge''. Éditions du Seuil.
* ''ibid.'' 2006. ''Croisades et Croisés au Moyen-Age''. Paris: Groupe Flammarion.
| |||