'''Արմավիր մայրաքաղաք'''։Արմավիր, գրաբար՝ Արմաւիր, գտնվում է [[Արմավիր]]ի մարզային<ref>ՀՀ Արմավիրի մարզի, http://www.armstat.am/file/RegStat/marz/MARZ_04.pdf</ref> կենտրոն հանդիսացող [[Արմավիր]] քաղաքից 7/8 կմ հարավ-արևմուտք, [[Արարատյան դաշտ]]ում, այժմյան [[Արմավիրի մարզ]]ի (նախկին՝ [[Հոկտեմբերյանի շրջան]]ի) [[Արմավիր]], Հայկավան և [[Ջրաշեն]], [[Նոր Արմավիր]] գյուղերի հարևանությամբ։<br />
== '''Արմավիր մայրաքաղաք'''։Արմավիր գտնվում է [[Արմավիր]]ի մարզային<ref>ՀՀ Արմավիրի մարզի, http://www.armstat.am/file/RegStat/marz/MARZ_04.pdf</ref> կենտրոն հանդիսացող [[Արմավիր]] քաղաքից 7/8 կմ հարավ-արևմուտք, [[Արարատյան դաշտ]]ում, այժմյան [[Արմավիրի մարզ]]ի (նախկին՝ [[Հոկտեմբերյանի շրջան]]ի) [[Արմավիր]], Հայկավան և [[Ջրաշեն]], [[Նոր Արմավիր]] գյուղերի հարևանությամբ։ Խորենացու պատմագիրության հիման վրա հայագետ-պատմաբան [[Միքայել Չամչյան]]ի կողմից կազմած [[Հայկազունիներ]]ի արքայատոհմի ժամանակագրության համաձայն, [[Հայկազունիներ]]ից՝ Արմենակ - [[Արամանյակ]]ը և նրա որդի [[Արամայիս]]ը, մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակի 21 - 20-րդ դարում Երասխաձորում հիմնեցին ''[[Արմավիր]] քաղաքական կենտրոնը''։ Արմավիրը Ազա(նի) անունով մ.թա. 16-8-րդ դդ Դաշտային Էթիունի թագավորության Ազա(նի) երկրի կենտրոնն էր։ Մ.թ.ա. 8- 5-րդ դդ Արմավիրը ընդգրկվեց [[Վան]]ի Արարատյան թագավորության կազմում։ Արա Գ - Արգիշտի Ա [[Հայկազունիներ]]ի [[Արմավիր մայրաքաղաք]]ի արևմտյան ծայրամասում հիմնադրեց իրեն անունով բերդաքաղաք - վարչական կենտրոններից մեկը՝ [[Արգիշտիխինիլի]]<ref>ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ ԱՐԳԻՇՏԻԽԻՆԻԼԻ» ՀՈՒՇԱՐՁԱՆԻ, [http://hushardzan.am hushardzan.am]</ref>, մ.թ.ա. 4-1-ին դդ՝ [[Երվանդունի]]ների հայոց [[Արմավիր մայրաքաղաք]]ը։ [[Մեծ Հայք]]ի հավատքա-մշակութային կենտրոնը<ref>ՀԺՊ, ԳԱ Ակադեմիայի հրատ. 1971, հատ.1, էջ` 920-921</ref>։ Ք.հ. 8-րդ դ Ա նախարարական տների կենտրոն էր, 9-13-րդ դդ՝ [[Արմավիր]] քաղաք<ref>Ս.Վարդանյան, Հայաստանի մայրաքաղաքներ:</ref>։ 13-րդ դարից՝ Ալիսո և Բլուր գյուղ-ագարակներ։ Ավերվել է [[18-րդ դար]]ում։ <br/>==
=== Արմավիրի անվանումները ըստ հայ և օտար պատմիչների ===
